Вясёлка

Вясёлка — аптычная й мэтэаралягічная зьява, якая звычайна ўзьнікае пры заломе, адсьвеце, дыфракцыі сьвятла ў вадзяных кроплях. Вясёлка ўяўляе сабой вялікую дугу, якая бачная на фоне дажджавога воблака ў выпадку, калі Сонца знаходзіцца невысока над паземам з супрацьлеглага боку неба.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Вясёлка (неадназначнасьць).

Яскравая вясёлка ў небе

Вясёлка выглядае як стужка, якая зьмяшчае ўсе колеры спэктра (калі глядзець звонку ўнутар дугі, то добра вызначаюцца наступныя колеры: чырвоны, аранжавы, жоўты, зялёны, блакітны, сіні, фіялкавы (фіялетавы)).

Дзеля вызначэньня асноўных колераў вясёлкі таксама можна карыстацца наступнымі сказамі, дзе першыя літары кожнага слова зьяўляюцца першымі літарамі колеру:

• Чакаю апэтытных жабак зь беларускіх сажалак. Француз
• Чалавек памяркоўны (абачлівы)^[a] жонку заўсёды сабе бярэ файную
• Чамадан адкрыў жабрак: зьнік, бадай, старэнькі фрак
• Чаму птах журботны зранку? бо сапсута філіжанка
• Чараўнік аднойчы жартаваў — зьмеяў бляскам сонца фарбаваў
• Чароўны аловак жураўлік знайшоў — балотца стала файным
• Чорцік аднойчы жалейку знайшоў, бадзёра сабраўся фукаць
• Чыж аддаў жуку загад: брат, схавай фотаапарат
• Чэскі пан жадае зноў бачыць сорак фазаноў
• Чакай атакі жаўнера, заўсёды будзь сьмелым, фазан

Вясёлка мае вуглавую адлегласьць ад Сонца 42°. Акрамя таго, звонку асноўнай вясёлкі можна назіраць другасную з адваротным чаргаваньнем колераў з вуглавой адлегласьцю каля 52°^[1].

Асаблівасьць гэнай аптычнай зьявы — чым вышэй знаходзіцца назіральнік, тым больш вясёлка паходзіць на поўную акружыну (часам з высокіх гор, а таксама з самалёта можна пабачыць вясёлку ў выглядзе поўнай акружыны). Іншы раз назіраюцца дадатковыя дугі, якія разьмешчаны ўнутры асноўнай дугі, афарбаваныя ў розныя колеры.

Агульны цэнтар усіх дуг у вясёлках ляжыць на лініі, якая праходзіць праз сонца і вока назіральніка.

Заўвагі

1. Тут і далей словы на літару П азначаюць памеранцовы колер