Гравітацыйны каляпс

Гравітацы́йны каля́пс — катастрафічна хуткі сьціск масіўных целаў пад дзеяньнем гравітацыйных сілаў. Гравітацыйным каляпсам можа заканчвацца эвалюцыя зорак з масай звыш трох сонечных мас. Пасьля вычарпаньня ў такіх зорках матэрыялу для тэрмаядзерных рэакцыяў яны губляюць сваю мэханічную ўстойлівасьць і пачынаюць зь вялікай хуткасьцю сьціскацца да цэнтру. Калі павялічваючыся ўнутраны ціск спыняе гравітацыйны сьціск, то цэнтральная вобласьць зоркі становіцца звышшчыльнай нэўтроннай зоркай, што можа суправаджацца скідам абалонкі й назірацца як успышка звышновай зоркі. Аднак калі маса зоркі перавысіць мяжу Апэнгаймэра — Воўкава, то каляпс працягваецца да ейнага ператварэньня ў чорную дзірку.

Мадэль мэханізму гравітацыйнага каляпсу

Глядзіце таксама

• Зорная эвалюцыя
• Белы карлік
• Нэўтронная зорка
• Мяжа Апэнгаймэра — Воўкава
• Чорная дзірка

Вонкавыя спасылкі

• «Гравітацыйны каляпс» у Фізычнай энцыкляпэдыі