Калека

«Калека» — паэма Янкі Купалы, напісаная ў 1907 годзе і ўпершыню апублікаваная ў 1926 годзе.^[1]. Сваю паэму Я.Купала вызначыў як гутарку, хоць у адрозьненьне ад традыцыйнага жанру гутарак споведзь жабрака-калекі цалкам вытрыманая ў апавядальна-маналягічным пляне. Яна нідзе не перапыняецца дыялёгам, пытаньнямі, удзелам у гаворцы іншых пэрсанажаў. Толькі ў апошняй частцы чытач даведваецца, што дзеяньне адбываецца ў карчме.^[2]

«Еду... Дзе крыж ля дарогі, Штось відаць, як хто лёг спаці, Глянуў... Мёртвы Кукса ўбогі... Так жыцьцё ён скончыў, браце»

Я. Купала. З паэмы «Калека».

«Калека»
Жанр:	паэма
Аўтар:	Янка Купала
Год напісаньня:	1907
Публікацыя:	1926
Электронная вэрсія

У аснове паэмы — сацыяльная драма Куксы, чалавека, які на вайне страціў руку, а на службе ў пана і нагу. Выгнаны са службы, калека стаў жабраком. Уся гісторыя, апрача трагічнага эпілёга, падаецца ў форме апавяданьня самога калекі — паэтапна, здарэньне за здарэньнем, зьдзек за зьдзекам. Гэта вельмі ўражлівая і сацыяльна выкрывальная споведзь чалавека трагічнага лёсу.^[2]

Структура паэмы вызначаецца кампазыцыйнай зладжанасьцю і стройнай арганізацыяй: яна складаецца з 12 часткаў, у кожнай з каторых па 4 страфы. Апошняя страфа кожнай часткі мае анафарычны варыянт звароту да слухачоў, што надае жывую непасрэднасьць твору і падкрэсьлівае яго спавядальны лад. Апошняя частка твора, напісаная ад імя аўтара, ня проста падводзіць вынік жыцьцёвага лёсу героя ў яго апошнім трагічным зломе, але сьведчыць аб кроўнай блізкасьці паэта да чалавека з гушчы народа.^[2]