Касьмічны карабель

Пілятуемы касьмічны карабель — пілятуемы касьмічны апарат, прызначаны для дастаўкі аднаго або некалькіх чалавек у касьмічную прастору, выкананьня патрабаваных задачаў, і бясьпечнага вяртаньня экіпажа на Зямлю.

У сваёй працы «Касьмічны карабель» 1924 году Кастусь Эдуардавіч Цыялкоўскі, кажучы аб апараце, прызначаным для палёту чалавека ў космас, у асноўным, зваў яго інакш: нябесны карабель.^[1]

Адной з асноўных праблем, стаялых пры канструяваньні дадзенага кляса касьмічных апаратаў, зьяўляецца стварэньне бясьпечнай, надзейнай у выкарыстаньні і дакладнай сыстэмы вяртаньня экіпажа на зямную паверхню.

Касьмічныя караблі і праекты

ТКС — Расейскі транспартны карабель забясьпячэньня (1977—1985). Праект спынены.

NASP (X-30) выходзіць на арбіту (праца мастака) (1986—1992). Праект прыпынены.

Касьмічныя караблі 1-га пакаленьня:

• • Усход (6 палётаў, праект завершаны)
  • Узыход (2 палёту, праект завершаны)
  • Меркурый (6 палётаў, праект завершаны)
  • Джэміні (10 палётаў, праект завершаны)
  • Шугуан (праект спынены)

Касьмічныя караблі 2-га пакаленьня:

• • Зьвяз (97 палётаў, 2 катастрофы, 2 аварыі без ахвяр (у тым ліку 1 субарбітальны палёт), зьдзяйсьняе палёты)
  • Зьвяз 7К-Л1, касьмічная праграма Зонд (праект спынены на стадыі бесьпілётных лётных выпрабаваньняў)
  • Л3 (праект спынены на стадыі бесьпілётных лётных выпрабаваньняў)
  • Апалон (12 палётаў, праект завершаны)
  • ТКС (Транспартны карабель забесьпячэньня) — (праект спынены на стадыі бесьпілётных лётных выпрабаваньняў з наведваньнямі карабля людзьмі на арбіце пасьля стыкоўкі)
  • Шэньчжоу (3 палёту, зьдзяйсьняе палёты)
  • Фуджы (праект спынены)
  • OV (Вімана) (праект у стадыі распрацоўкі)

Шматразовыя транспартныя касьмічныя караблі

• • X-20 Dyna Soar (праект спынены)
  • Сьпіраль (праект спынены)
  • Спэйс шатл (132 палёту, 2 катастрофы (у тым ліку 1 на старце), зьдзяйсьняе палёты)
  • NASP (X-30) (праект прыпынены)
  • Сьвітанак (праект спынены)
  • Шугавея (праект спынены на стадыі бесьпілётных лётных выпрабаваньняў)
  • Гермес (праект спынены)
  • Зенгер-2 (праект спынены)
  • HOTOL (праект спынены)
  • HOPE (праект спынены)
  • ASSTS (праект спынены)
  • МАКС (праект спынены)
  • Кліпер (праект спынены)

Часткова-шматразовыя касьмічныя караблі:

• • Арыён (праект у стадыі распрацоўкі)
  • ППТС з ПТКНП («Русь») (праект у стадыі распрацоўкі)
  • ACTS (праект у стадыі распрацоўкі)
  • Dragon SpaceX (праект у стадыі распрацоўкі)