Махмуд Ахмадзінэжад

Махму́д Ахмадзінэжа́д (па-пэрсыдзку: محمود احمدی‌نژاد‎‎; нар. 28 кастрычніка 1956 году ў Гамсары) — дзяржаўны дзяяч Ірану, шосты прэзыдэнт Ісламскай рэспублікі Іран (ад 2003 да 2013 году).

Махмуд Ахмадзінэжад
па-пэрсыдзку: محمود احمدی‌نژاد‎‎
Махмуд Ахмадзінэжад у 2012 годзе
6-ы прэзыдэнт Ісламскай рэспублікі Іран
3 жніўня 2005 — 3 жніўня 2013
Прэм’ер-міністар	Махамад Рэза Рахімі
Папярэднік	Махамат Хатамі
Наступнік	Хасан Рухані
56-ы Мэр Тэгерану
20 ліпеня 2003 — 3 жніўня 2005
Папярэднік	Махамад Хасан Малекмадані
Наступнік	Махамад-Багер Галібаф
Астандар Ардабіля
1 траўня 1993 — 28 чэрвеня 1997
Папярэднік	Хасэйн Тахеры
Наступнік	Джавад Негарандэ
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	28 кастрычніка 1956(1956-10-28)[1][2][3][…] (68 гадоў) Aradan[d], Сэмнан, Іран
Партыя	Саюз будаўнікоў ісламскага Ірану
Адукацыя	Тэгеранскі ўнівэрсытэт
Сужэнец	Азам Садат Фарахі (ад 1981)
Бацька	Ahmad Ahmadinejad[d]
Узнагароды	ганаровы доктар Ліванскага ўніверсітэта[d] ганаровы доктар Гаванскага ўніверсітэта[d]
Подпіс

Біяграфія

Махмуд Ахмадзінэжад нарадзіўся 28 кастрычніка 1956 году непадалёк ад в. Гамсары (астан Сэмнан). Ягоны бацька Ахмад быў прадаўцом гародніны, цырульнікам і рэлігіёзным шыітам, які выкладаў Каран^[4]. Маці Махмуда Ахмадзінэжада, Khanom, мела ганаровы тытул Sayyida, які сьведчыў пра яе прамое паходжаньне ад прарока Мухамада^[4]. Калі Махмуду Ахмадзінэжаду было чатыры гады, ягоны бацька зьмяніў імя з «Saborjhian»^[5] на «Sabaghian»^[6], каб пазьбегнуць дыскрэдытацыі. Слова «Sabor» па-пэрсыдзску абазначае мастака па тканінах. Гэты занятак некалі быў шырока распасюджаны пры вырабе дываноў у астане Сэмнан. Прозьвішча Ахмадзінэжад было ўтворана ад аднаго з імёнаў прарока Мухамада — Ахмад. Вядома, што Махмуд Ахмадзінэжад невялікага росту.

У 1976 годзе Махмуд Ахмадзінэжад прыняў удзел ў нацыянальным конкурсе сярод паступаючых у ВНУ. У сваёй аўтабіяграфіі ён напісаў, што заняў 132 месца сярод 400 000 удзельнікаў у тым годзе^[7], што дало яму магчымасьць паступіць у Іранскі Ўнівэрсытэт Навукі і Тэхналёгіі (IUST, Тэгеран) на спэцыяльнасьць «будаўніцтва». Атрымаў дыплём транспатрнага інжынэра.

Кар’ера ды выкладчыцкая дзейнасьць

Некаторыя акалічнасьці жыцьця Ахмадзінэжада ў 1980-я невядомыя шырокай публіцы, але вядома, што ён займаў шэраг пасадаў у Заходнім Азэрбайджане.

З 1980 году ўдзельнічаў добраахвотнікам у вайне з Іракам. Шмат хто сьцьвярджае, што пасьля заяўленьня Садама Хусэйна пра ўварваньне Ірану Ахмадзінэжад уступіў у Армію сторажаў ісламскага перавароту, дзе служыў у разьведцы ды службе бясьпекі^[8]. Разам з тым, ягоны дарадца Mojtaba Samareh Hashemi кажа, што «Ён ніколі не быў сябрам ці афіцыйным сябрам сторажаў ісламскага перавароту», але быў хутчэй добраахвотнікам кшталту Basiji^[9]. Пасьля заканчэньня вайны працаваў дзяржаўным служачым у астане Хой і Маку.

У 1986 годзе Ахмадзінэжада прынялі ў праграму магістэрскай дысэртацыі ў ягонай alma mater. У 1989 годзе ён пачаў выкладаць^[10].

У 1993 годзе стаў начальнікам астану Ардабіль (паўночна-заходняя частка краіны). З 1997 году выкладчык у Тэгеранскім унівэрсытэце, які сам закончыў. У 1997 годзе ён абараніў дысэртацыю на званьне доктара філязофіі ў IUST па тэме «інжынэрнае забесьпячэньне ды плянаваньне транспарту». З 2003 году начальнік места Тэгеран.

Быў выбраны прэзыдэнтам Ірану 24 чэрвеня 2005 году. Падчас займаньня пасады прэзыдэнта кіраваўся ў сваёй дзейнасьці поглядамі ісламскага духавенства. У адносінах зь дзяржавамі захоўвае антыізраільскую і антыамэрыканскую палітыку. Прыхільнік шчыльных адносін з Расеяй і Кітаем. Адкрыта заявіў аб адмаўленьні галакосту. Лічыць гэта выдумкай «сыяністаў», дзяржаўных колаў Ізраілю.

Прыхільнікі Ахмадзінэжада сьцьвярждаюць, што ён просты чалавек, які жыве «сьціпла»^[11]. Калі ён быў абраны прэзыдэнтам, ён хацеў працягваць жыць са сваёй сям’ёй у Тэгеране, але ягоныя дарадцы па бясьпецы параілі пераехаць. Ахмадзінэжад перадаў старажытныя пэрсыдзкія дываны з палацу прэзыдэнта ў музэй дываноў і замяніў іх таннымі. Сьцьвярджаюць, што ён адмовіўся ад VIP месца ў прэзыдэнцкім самалёце і нават замяніў яго на грузавы^[12][13]. Пасьля інаўгурацыі ў якасьці прэзыдэнта Ірану, свой першы афіцыйны прыём Ахмадзінэжад правёў у маўзалеі Алі ібн Мусы, што было яскравым знакам^[14].

Махмуд Ахмадзінэжад у 2009 годзе