Мікола Гатцук

Мікола Аляксеевіч Гатцук (па-ўкраінску: Микола Олексійович Гатцук; ?-?) - украінскі фальклярыст, мовазнаўца, пісьменьнік. Псэўданімы - М. Глек, М. Куций ды іншыя.

Мікола Гатцук
Микола Олексійович Гатцук
Асабістыя зьвесткі
Псэўданімы	М. Глек, М. Куций
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	украінскі фальклярыст, мовазнаўца, пісьменьнік
Жанр	публіцыстыка
Мова	украінская мова
Значныя творы	"Ужинок рідного поля" (1857), "Про правописи, заявлені українськими письменниками з 1834 року по 1861 р." (1862), "Дев'ять струн української бандури" (1863), "Оксана" (1907)
Мікола Гатцук у Вікісховішчы

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Гатцук.

Дзейнасьць

Займаўся зборам фальклёру, выдаў зборнікі "Ужинок рідного поля" (1857; зьмясьціў украінскія сьпевы, думы, прыказкі, прымаўкі) і "Дев'ять струн української бандури" (1863; украінскія песьні з нотамі). Аўтар аднаго зь першых украінскіх лемантароў, што называўся "Українська абетка". дзе таксама зьмясьціў украінскія думы пры Хвэська Ганжу Андыбэра, пра сьмерць казака-бандурыста, пра бедную ўдаву, пра сястру й брата, украінскія прыказкі, прымаўкі, калядкі. Аўтар драмы "Оксана" (1907), напісанае пад уплывам укроаінскіх народных песьняў.

Правапіс

Займаўся пытаньнямі ўкраінскага правапісу. У артыкуле "Про правописи, заявлені українськими письменниками з 1834 року по 1861 р." (Основа, 1862, № 7) ахарактырызаваў распрацаваныя Міхайлам Максымовічам, Леўкам Баравікоўскім, Амвросіем Мятлінскім, Панцеляймонам Кулішам сыстэмы ўкраінскага правапісу. Артыкул быў скіраваны супраць кулішоўкі.

Ува ўласным правапісе фактычна ўжываў фанэтычную транскрыпцыю. Празь вялікую колькасьць дыякрэтычных знакаў, кропак, дужак, рысак правапіс быў нязручным і таму не набыў папулярнасьці:

Ŏколиб нε ц’а важка скрута татарс’кого лиха, миб ўже здаўнаб мали своу рідну моўу, пис’мєнє
і достоту °вироблєну; св’атоблиўε °слово Божε і о’го заповіт вірісне кожнй-б тамиу; і нε 
було б ўнεвічинε ріднε слоўо; миб тоді мали своу’ Літεратуру, своу’ осноўу а’сного жит’а’.

Літаратура

• Гатцук Микола // Український радянський енциклопедичний словник. — С. 374.
• Брицина О. Ю. Гатцук Микола Олексійович // Українська літературна енциклопедія. — С. 395.
• Мистецтво України: Біографічний довідник / За редакцією А. В. Кудрицького. — К., 1997. —С. 144.
• Поповський А. М. Гатцук Микола Олексійович // Українська мова: Енциклопедія. — К., 2000. — С. 87—88.
• Гатцук Н. С. // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона(недаступная спасылка)
• Розширення фунціональних меж української мови // Русанівський Віталій. Історія української літературної мови. — К., 2001.