Сьвіцязянка

Сьвіцязянка — баляда Адама Міцкевіча, апублікаваная ў 1822 у томе Баляды і рамансы, які ў сваю чаргу лічыцца першым творам рамантызму польскай літаратуры^[1]. Пры стварэньні баляды Міцкевіч выкарыстоўваў народныя расказы й легенды з роднай для паэта Наваградчыны. Легендарнымі сьвіцязянкамі называюць вадзяных німфаў, якія жылі ў водах возера Сьвіцязь.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Сьвіцязянка (неадназначнасьць).

Сьвіцязянка
Świtezianka
Казімер Альхімовіч, Сьвіцязянка
Жанр:	баляда
Аўтар:	Адам Міцкевіч
Мова арыгіналу:	польская
Год напісаньня:	1819
Публікацыя:	1822
Электронная вэрсія
Вікікрыніцы зьмяшчаюць поўны тэкст гэтага твору

Малады Адам Міцкевіч

Антоні Пятроўскі, Сьвіцязянка

Памятная табліца на будынку былой друкарні, у якой былі надрукаваны Баляды і рамансы Адама Міцкевіча

Помнік Сьвіцязянцы на возеры Сьвіцязь

Будова тэксту

Верш складаецца з трыдцаці васьмі чатырохрадковых страфаў. Страфы, якія складаюць баляжу, зьяўляюцца мадыфікаванымі станіслаўскімі страфамі(pl), якія складаюцца з дзесяціскладовых і васьміскладовых вершаў, рыфмаваны крыжаванай рыфмай (абаб)^[2]. Такая форма была характэрна для перадрамантычных і рамантычных балядаў у польскай літаратуры.

Зьмест

Твор расказвае аб выпрабаваньні, якому сьвіцязянка, што першапачаткова выдае сябе за звычайную дзяўчыну, паддае заханага ў яе юнака. Закахаўшыся хлопец пры разьвітаньні зь дзяўчынаю клянецца, што ніколі не падмане яе й ёй не здрадзіць. На беразе возера хлопец бачыць прыгажуню-сьвіцязянку, што ўсплывае з хваляў. Зачараваны вабнотай прыгажуні, спакушаны хлопец пачынае мілавацца зь ёй, забыўшыся пра сваю клятву дзяўчыне. У гэты момант апынулася, што яго дзяўчына й Сьвіцязянка — адна асоба. Аднак здрада была здзейснена, і малады чалавек быў пакараны вечным бадзяньнем у тым месцы, дзе яна была зьдзейснена^[3].

Jakiż to chłopiec piękny i młody? Jaka to obok dziewica? Brzegami sinej Świtezi wody Idą przy świetle księżyca. Воды дагэтуль хвалююцца ў пене, Грозна плюскочуць няспынна, Ў месячным ззянні мільгаюць два цені — Гэта юнак і дзяўчына.