Цюрых

Цю́рых (па-нямецку: Zürich;  De-Zürich.ogg ) — горад на паўночным усходзе Швайцарыі, адміністрацыйны цэнтар кантону Цюрых, на рацэ Лімат і Цюрыскім возеры.

Цюрых
ням. Zürich
Герб Цюрыху Сьцяг Цюрыху
Дата заснаваньня:	II стагодзьдзе
Краіна:	Швайцарыя
Кантон:	Цюрых
Кіраўнік:	Карынэ Маўх[d][1]
Плошча:	91,88 км²
Вышыня:	408 м н. у. м.
Насельніцтва
колькасьць:	366 145 чал.
шчыльнасьць:	3985,03 чал./км²
Тэлефонны код:	+41 44
Паштовыя індэксы:	8000—8099
Нумарны знак:	ZH
Геаграфічныя каардынаты:	47°22′28″ пн. ш. 8°32′28″ у. д.
Цюрых на мапе Швайцарыі Цюрых
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
www.stadt-zuerich.ch

Першапачаткова быў рымскім умацаваньнем, як горад упершыню згадваецца ў 929 годзе. Галоўны прамысловы і фінансавы цэнтар Швайцарыі. Цюрых з прылеглымі гарадамі Вінтэртур, Эрлікон, Дытыкон, Бадэн, Бруг і іншымі дае значную долю прадукцыі швайцарскай машынабудаўнічай і металаапрацоўчай прамысловасьці. Заводы канцэрну «Броўн, Бовэры» вырабляюць турбіны, электраматоры, электравозы, розныя віды электраабсталяваньня. Больш за 80% прадукцыі ідзе на экспарт. У горадзе ёсьць таксама прадпрыемствы хімічнай, лёгкай, дрэваапрацоўчай, паліграфічнай, харчовай прамысловасьці. Міжнародны аэрапорт.

Цюрых — культурны цэнтар Швайцарыі. Тут знаходзяцца вядомыя ў Заходняй Эўропе опэрны і драматычны тэатры. Цікавымі зборамі валодае Нацыянальны музэй Швайцарыі (гісторыя, этнаграфія, народныя строі, мастацтва), карцінная галерэя «Кунстгаўз», музэй Усходу. Захаваліся раманска-гатычныя саборы: Гросмюнстэр (XII—XV стагодзьдзі) і Фраўмюнстэр (XIII—XIV стагодзьдзі), ратуша (XVII стагодзьдзе), барочныя дамы гільдыяў (XVII—XVIII стагодзьдзі). Унівэрсытэт.

У Цюрыху працавалі многія навукоўцы і дзеячы культуры — як швайцарцы, так і іншаземцы. Тут жылі ды працавалі Рабіндранат Тагор, Ёган Штраўс, Віктор Юго, Рыхард Вагнэр, Фёдар Шаляпін, Томас Ман, Альбэрт Айнштайн.