Іалай

Іалай (стар.-грэч.: Ἰόλαος) — у старажытнагрэчаскай міфалогіі^[1] сын Іфікла і Аўтамедусы, вознік і паплечнік Геракла^[2]. Называецца каханым Геракла^[3].

Геракл і Іалай

Аказаў сур'ёзную дапамогу Гераклу пры яго барацьбе з лернейскай гідрай^[4], чаму Еўрысфей і не жадаў прыняць у разлік гэты подзвіг, які як бы і не належыць аднаму Гераклу.

Арганаўт^[5]. Удзельнік Калідонскага палявання^[6].

Калі Геракл узяў Эліду, ён уладкаваў Алімпійскія гульні, і Іалай стаў пераможцам у спаборніцтве калясніц на кабылах Геракла^[7]. Пераможца на спаборніцтвах калясніц на гульнях у гонар Пелія^[8]. Перамог на іх Глаўка^[9].

Падчас заходняга паходу Іалай ажывіў памерлага Геракла, цела дапамагла адшукаць перапёлка^[10]. Геракл збудаваў яму свяцілішча ў горадзе Агірыі. Жыхары горада не стрыгуць валасоў, прысвяціўшы іх Іалаю^[11]. На чале феспіядаў заснаваў паселішча на Сардзініі^[12]. Афіняне адправілі з ім войска на Сардзінію^[13]. Узвёў фолас на Сардзініі^[14]. На Сардзініі яго завуць «бацька Іалай». Фіванцы згаджаюцца, што Іалай загінуў у Сардзініі, у Фівах быў гераон Іалая і гімнасій Іалая^[15]. На Сардзініі пабудаваў горад Ольвію, афіняне ж пабудавалі горад Агрылу^[16].

Схаваўся ад Еўрысфея ў Марафоне разам з сынамі Геракла^[17]. Камандаваў войскам у баі, дзе быў разгромлены Еўрысфей (Тэсей і Гіл саступілі яму гэта права)^[18]. Геракл і Геба вярнулі яму юнацтва на гэты дзень, ён паланіў Еўрысфея каля Скіронскіх скал^[19]. Геба вярнула яму юнацтва^[20].

«Іалаяў курган» згадваецца Піндарам^[21]. Лічыўся богам, яго імем кляліся ў міжнародных дагаворах^[22]. Яму адпавядае этрускі Віла^[23]. Дзеючы твар трагедыі Еўрыпіда «Геракліды».