Інэса Мікалаеўна Слюнькова

Інэса Мікалаеўна Слюнькова (9 жніўня 1953, Мінск) ― беларускі і расійскі гісторык архітэктуры і мастацтвазнаўца. Доктар архітэктуры (2001). Член-карэспандэнт Расійскай Акадэміі архітэктуры і будаўнічых навук, прафесар Маскоўскай духоўнай акадэміі^[1]. Адзін з аўтараў «Праваслаўнай энцыклапедыі» і «Вялікай Расійскай энцыклапедыі».

Інэса Слюнькова
Дата нараджэння	9 жніўня 1953(1953-08-09) (71 год)
Месца нараджэння	Мінск
Грамадзянства	Расія
Бацька	Мікалай Мікітавіч Слюнькоў
Муж	Пётр Агеевіч Кошаль
Род дзейнасці	архітэктарка
Навуковая сфера	мастацтвазнаўства, архітэктура
Месца працы	Расійская Акадэмія мастацтваў
Навуковая ступень	доктар архітэктуры
Навуковае званне	прафесар
Альма-матар	Маскоўскі архітэктурны інстытут
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзілася ў сям’і Мікалая Слюнькова. Скончыла мінскую школу № 50. Вучылася ў Беларускім політэхнічным ін-це на архітэктурным факультэце, працягнула вучобу ў Маскоўскім архітэктурным інстытуце (МАРХІ). Працавала архітэктарам у праектнай майстэрні ЦНДІП горадабудаўніцтва. Скончыла аспірантуру Навукова-даследчага інстытута тэорыі і гісторыі архітэктуры і горадабудаўніцтва. Удзельнічала ў падрыхтоўцы калектыўнай манаграфіі «Рускае горадабудаўнічае мастацтва» пад рэд. М. Ф. Гуляніцкага, кіраўнік выдавецкага праекта «Архітэктура рускай сядзібы»^[2].

З 1994 года начальнік Аддзела навуковых даследаванняў па архітэктуры РААБН, удзельнічала ў арганізацыі навуковых прац яе інстытутаў і падрыхтоўцы навуковых выданняў Акадэміі (у тым ліку зборнікі «Храмабудаўніцтва ў Расіі: Традыцыі і сучаснасць» (1996), «Праблемы ўзнаўлення страчаных помнікаў архітэктуры: PRO et CONTRA» (1998)). Артыкулы ў зборніках і часопісах па гісторыі архітэктуры, актуальных пытаннях сучаснай архітэктурнай практыкі^[3].

У 2003—2004 галоўны архітэктар музеяў Маскоўскага Крэмля, аўтар праграм комплекснай рэстаўрацыі помнікаў архітэктуры музеяў. З 2009 года ― галоўны навуковы супрацоўнік НДІ тэорыі і гісторыі выяўленчых мастацтваў Расійскай Акадэміі мастацтваў. Член Саюза архітэктараў Расіі.

Узнагароджана памятным медалём мітрапаліта Маскоўскага і Каломенскага Макарыя, медалём «За адданасць садружнасці дойлідаў», дыпломамі фестывалю «Дойлідства» Саюза архітэктараў, РААСН, Макарыеўскага фонду, Маскоўскай міжнароднай кніжнай выстаўкі-кірмашу (2010).

Прэміі

• Прэмія Саюзнай дзяржавы ў галіне літаратуры і мастацтва (2014)^[4].
• Макар'еўская прэмія I ступені (2015) за кнігу «Праекты афармлення каранацыйных урачыстасцяў у Расіі XIX стагоддзя»^[5].
• Сярэбраны знак XXV Міжнароднага фестывалю «Дойлідства» ў намінацыі «Лепшае друкаванае выданне аб архітэктуры і архітэктарах» за кнігу «Царская вялікакняжая рэзідэнцыя Ільінскае і Усава»^[6].

Навуковая дзейнасць

• Тэма рускай сядзібы і праблемы эвалюцыі асваення сядзібнай прасторы ў межах землеўладання.
• Манастырскае і храмавае дойлідства — распрацоўка праблемы ўзаемадзеяння культур Беларусі, Беларусі, Украіны і Расіі ў сістэме ўплыву заходняга свету, на стыку заходнееўрапейскай і ўсходнееўрапейскай культур^[7].
• Музейны комплекс Лівадыйскі палац
• Мастацкае афармленне свята каранацыі ў Расіі ад Срэднявечча да XIX стагоддзя. Акутальныя праблемы схавання і карысці архітэктурнай спадчыны.

Асноўныя вынікі навуковай дзейнасці

Больш за 200 апублікаваных работ. Найбольш важнымі ўяўляюцца:

Кнігі

• Архитектура русской усадьбы. ― М.: Наука, 1998 ISBN 5-02-011685-8. (кіраўнік выдавецкага праекту, аўтар предмовы і 2-х глаў).
• Русская усадьба в старинной открытке. Под ред. И. Н. Слюньковой. ― М.: ИПГ «Профис», 2004. ISBN 5-902325-02-1.
• Слюнькова И. Н. Архитектура городов Верхнего Приднепровья XVII — середины XIX в. ― Мн: Наука и техника, 1992. ISBN 5-343-00885-2
• Слюнькова И. Н. Монастыри восточной и западной традиций: Наследие архитектуры Беларуси. ― М.: Прогресс-Традиция, 2002. ISBN 5-89826-093-5.
• Слюнькова И. Н. Коронационная Москва // Города мира — мир города. Коллективная монография / Гл. ред. В. П. Толстой. ― М., 2009. С. 96-119.
• Слюнькова И. Н. Храмы и монастыри Беларуси XIX века в составе Российской империи: Пересоздание наследия. ― М.: Прогресс-Традиция, 2010.
• Предмет архитектуры: Искусство без границ. Сборник научных статей. Под ред. И. Н. Слюньковой. ― М.: Прогресс-Традиция, 2011. С. 528 ISBN 978-5-89826-383-6
• Слюнькова И. Н. Проекты оформления коронационных торжеств в России. — М., БуксМарт, 2013. С. 438 ISBN 978-5-906190-07-9
• Слюнькова И. Н. Царская, великокняжеская резиденция Ильинское и Усово. ― М., БуксМарт, 2016. С. 384 isbn 978-5-906190-60-4
• Слюнькова И. Н. Церковь Спаса Нерукотворного образа в Усове и Елисаветинский крестный ход. — М., Научная библиотека Елисаветинско-Сергиевского общества, 2018. С. 60 ISBN 978-5-91215-177-4
• Слюнькова И. Н., Л. Б. Сомова. Ярополец: лица, история, судьбы. — М., МАИ-ПРИНТ, 2019. С. 368. ISBBN 978-5-7035-2338-4
• Академия художеств в пространстве культурных коммуникаций. По материалам конференции к юбилею РАХ и НИИ РАХ. Ответственный редактор и составитель И. Н. Слюнькова. — М., КУРС, 2022. С. 256. ISBN 978-5-907535-05-3
• Слюнькова И. Н. Ливадия. Архитектура дворцово-паркового ансамбля. Вторая половина XIX века. — М., БуксМарт, 2022. С. 476. ISBN 978-5-907267-92-3

Навуковыя артыкулы

Па тэме «Руская сядзіба»:

• Особенности крупного загородного усадебного строительства и градостроительное переустройство Московской губернии конца XVIII века // Русская усадьба. Сборник ОИРУ. Научн. ред. Л. В. Иванова. Вып. 1 (17).― Москва-Рыбинск, 1994. С. 90-95;
• Крупнопоместные подмосковные имения Шереметевых XVIII века // Заказчик в истории русской архитектуры. Кн. 2.― М., 1994. С. 166—193;
• Усадьба Мещериново и «родовая круговина» Шереметевых // Барокко в России. Сб. НИИ искусствознания. ― М., 1994. С. 120—128.
• Усово // Дворянские гнезда России: История, культура, архитектура. Очерки. Под ред. М. В. Нащокиной. ― М.: Жираф, 2000. С. 177—189. 5-89832-014-8
• Приволжский замок Юрино как пример элитарного усадебного строительства и архитектуры позднего романтизма и эклектики // Кабинет учёного: Научные статьи, публикации, эссе.― М., 2006. С. 66-93.
• Замок В. П. Шереметева // Нижегородский государственный художественный музей. 3-и Музейные чтения. Мир русской усадьбы. ― Н.Новгород: Деком, 2007. С. 5-25.
• Слюнькова И. Н., Сомова Л. Б. «Ярополец» — загадка имени // Русская усадьба. Сборник Общества изучения русской усадьбы. Вып. 15 (31).― М.: Улей, 2009. С. 89-102.

Па тэме «Кляштарнае і храмавае дойлідства»:

• Православное искусство Украины и Белоруссии. XIV—XVIII вв. // Православная энциклопедия: Русская православная церковь.― М., 1997. С. 587—598.
• «Исправление» полоцкого костёла иезуитов // Белорусский сборник. № 2. ― СПб., 2005. С. 48-53 (повторная публикация в Витебском электронном журнале).
• Монастыри Киевской митрополии первой половины XVII в. и влияние Афона // The Orthodox Church thе Balkans and Poland. Connektions and Common Tradition / Białystok: wydawnictwo Uniwersytetu w Białystoku, 2007. P. 171—175.
• Академия художеств и храмостроительная практика России XIX в. // Кировский областной художественный музей имени В. М. и А. М. Васнецовых. Материалы и исследования (2004—2008).― Киров, 2009. С. 188—195.

Па тэме «Каранацыя ў рускім мастацтве»:

• Архитектурное убранство Москвы во время коронационных торжеств 1896 г. // Столичный город. Архитектура в истории русской культуры. Вып. 2. Под ред. И. А. Бондаренко.― М.: УРСС, 1998. С. 53-65.
• Коронование в Москве от Ивана Грозного до Екатерины Великой // Собрание. М., 2006. № 3. С. 68-73.
• Художественная интерпретация идеального образа России в проектах Ф. Шехтеля по оформлению праздника коронации. Тезисы доклада // Фёдор Шехтель и эпоха модерна.― М.: Архитектура-С, 2009. С. 143—144.
• Проекты оформления коронационных торжеств в России XIX века // Вестник РГНФ, 2013. № 1

'Па тэме «Збяражэнне і карыставанне архітэктурнай спадчынай»:

• Слюнькова И. Н., Конев С. В. О проблемах реставрации памятников архитектуры Московского Кремля // Архитектурный вестник.― М., 2005. № 5(84). С.132-137.
• Воссоздание и реконструкция или приспособление и сохранение идентичности: Архитектурное наследие в эпоху постмодернизма // Непрерывное архитектурно-строительное образование как фактор обеспечения качества среды жизнедеятельности / Труды общего собрания РААСН.― Москва-Воронеж. 2005. С.90-95
• Сохранение подлинности и приспособление // Архитектурный вестник.― М., 2006. № 3. С.162-167.
• Категория времени и концепции идеальной резиденции монарха в архитектуре Большого Ливадийского дворца Архівавана 17 лютага 2020. // Вестник Российского фонда фундаментальных исследований. Гуманитарные и общественные науки. М., 2019, № 2(95)

Зноскі

1. Инесса Николаевна Слюнькова (нявызн.). Московская Духовная академия.
2. Слюнькова Інэса Мікалаеўна // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 597. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
3. Слюнькова Інэса Мікалаеўна // Беларуская энцыклапедыя. — Мн.: БелЭн, 2004. — Т. 18. — С. 458.
4. Лаўрэаты прэмій Саюзнай дзяржавы ў галіне літаратуры і мастацтва (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 12 красавіка 2021. Праверана 20 мая 2023.
5. Лауреаты Макариевской премии (нявызн.). Московская патриархия. Фонд по премиям памяти митрополита Московского и Коломенского Макария (Булгакова).
6. Победители Зодчества 2017 (нявызн.). Зодчество. Праверана 20 лістапада 2017.
7. Люби и помни (нявызн.). Российская газета. Праверана 8 жніўня 2013.