Іаган Готліб Фіхтэ

Іаган Готліб Фіхтэ (ням.: Johann Gottlieb Fichte, 19 мая 1762, Бішофсверда — 27 студзеня 1814, Берлін) — нямецкі філосаф. Адзін з заснавальнікаў групы напрамкаў у філасофіі вядомай як суб'ектыўны ідэалізм, які развіўся з тэарэтычных і этычных работ Імануіла Канта. Фіхтэ часта ўспрымаецца як фігура, філасофскія ідэі якога паслужылі мостам паміж ідэямі Канта і германскага ідэаліста Георга Вільгельма Фрыдрыха Гегеля. У апошні час Фіхтэ атрымаў прызнанне дзякуючы яго арыгінальнай здольнасці пранікнення ў сутнасць прыроды самасвядомасці і самааналізу. Гэтак жа як у Дэкарта і ў Канта, праблема аб'ектыўнасці і свядомасці служыла матывам яго філасофскіх разважанняў. Фіхтэ таксама пісаў працы па палітычнай філасофіі і з-за гэтага ён ўспрымаецца некаторымі філосафамі як бацька Нямецкага нацыяналізму.

Іаган Готліб Фіхтэ
ням.: Johann Gottlieb Fichte
Дата нараджэння	19 мая 1762(1762-05-19)[1][2][…]
Месца нараджэння	Раменау[d], Курфюрства Саксонія, Свяшчэнная Рымская імперыя[3]
Дата смерці	27 студзеня 1814(1814-01-27)[4][5][…] (51 год) ці 29 студзеня 1814(1814-01-29)[6][7][…] (51 год)
Месца смерці	Берлін, правінцыя Брандэнбург, Каралеўства Прусія[3]
Месца пахавання	Даратэенштацкія могілкі[d]
Грамадзянства	Германія
Жонка	Johanna Rahn[d]
Дзеці	Immanuel Hermann Fichte[d]
Род дзейнасці	філосаф, выкладчык універсітэта, пісьменнік
Навуковая сфера	філасофія
Месца працы	Енскі ўніверсітэт імя Фрыдрыха Шылера Берлінскі ўніверсітэт[d] HU Berlin Універсітэт Эрлангена — Нюрнберга
Альма-матар	Енскі ўніверсітэт імя Фрыдрыха Шылера Лейпцыгскі ўніверсітэт Кёнігсбергскі ўніверсітэт[8] Landesschule Pforta[d]
Навуковы кіраўнік	Імануіл Кант
Вядомыя вучні	Фрыдрых Вільгельм Ёзэф фон Шэлінг і Johann Erich Berger[d]
Член у	Баварская акадэмія навук
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сачыненні Фіхтэ

• «Versuch d. Kritik aller Offenbarung» (1792);
• «Zurückforderung der Denkfreiheit von den Fürsten Europas, die sie bisher unterdrückten»; «Beiträge zur Berichtigung der Urtheile des Puhlicums über die französische Revolution» (1793);
• «Ueber den Begriff der Wissenschaftslehre oder der sogenannten Philosophie» и «Grundlage der gesammten Wissenschaftslehre» (1794);
• «Grundlage des Naturrechts nach Principien der Wissenschaftslehre» (1796);
• «System der Sittenlehre nach Principien der Wissenschaltelehre» (1798; артыкул, якая дала повад да абвінавачвання Ф. у атэізме);
• «Заклік да публікі» наконт абвінавачвання ў атэізме (1799);
• «Die Bestimmung des Menschen»; «Der geschlossene Handelstaat» (1800);
• «Darstellung der Wissenschaftslehre» (1801);
• «Grundzüge des gegenwärt. Zeitalters»; «Anweisung zum seligen Leben»; «Ueber das Wesen des Gelehrten etc.» (1806);
• «Reden an die deutsche Nation» (1808);
• «Die Tatsachen des Bewusstseins» (1810).

Зноскі

1. Kroner R. Johann Gottlieb Fichte // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
2. Johann Gottlieb Fichte // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
3. Фихте Иоганн Готлиб // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
4. Johann Gottlieb Fichte // Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168'></a>
5. Johann Gottlieb Fichte // Internet Philosophy Ontology project Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q6023365'></a>
6. The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166'></a>
7. Педагоги и психологи мира — 2012.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126722605'></a>
8. Матэматычная генеалогія — 1997.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984'></a>