Антоніа Філарэтэ

Антоніа Філарэ́тэ (італ.: Filarete, уласнае Аверліна, Antonio di Pietro Averlino; каля 1400, г. Фларэнцыя, Італія — каля 1469) — італьянскі архітэктар, скульптар, тэарэтык архітэктуры эпохі Ранняга Адраджэння.

Антоніа Філарэтэ
Імя пры нараджэнні	італ.: Antonio di Pietro Averlino
Род дзейнасці	архітэктар, скульптар, медальер, мастацтвазнавец, general contractor
Дата нараджэння	каля 1400[1][2][…]
Месца нараджэння	Фларэнцыя, Фларэнційская рэспубліка
Дата смерці	1469[1][3][…]
Месца смерці	Рым, Папская вобласць
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Вучыўся ў Фларэнцыі.

Стварыў бронзавую браму сабора Святога Пятра ў Рыме (1433—45). З 1447 ці 1448 працаваў у Мілане: галоўная вежа замка Кастэла Сфарцэска (1451—54), гіганцкі бальнічны комплекс Аспедале Маджорэ (з 1456).

Праект ідэальнага горада Сфарцынды

Яго гуманістычныя прынцыпы мастацтва (у будаўнічай і скульптурнай практыцы спалучаліся з прыёмамі позняй готыкі) найбольш ярка выявіліся ў «Трактаце пра архітэктуру» (1460—64), прысвечаным пераважна апісанню «Сфарцынды» — «ідэальнага горада», упісанага ў круг, з рэгулярнымі кварталамі, абкружанымі шматвугольнымі ўмацаваннямі, і галоўнай плошчай у цэнтры. У трактаце прыведзены таксама звесткі па геаметрыі, перспектыве, оптыцы, механіцы, нататкі пра рэканструкцыю антычных будынкаў.

Зноскі

1. Antonio Filarete // AGORHA — 2009. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21994367'></a>
2. Antonio di Pietro Averlino Filarete // The Nelson-Atkins Museum of Art — 1933. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1976985'></a>
3. Romanini A. M. Antonio, detto Filarete Averlino // Dizionario Biografico degli Italiani — 1962. — Vol. 4. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1128537'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q3617340'></a>