Апалагетыка

Апалаге́тыка (ад стар.-грэч.: ἀπολογητικός — абараняльны) — раздзел хрысціянскага багаслоўя, які пры дапамозе аргументаў, звернутых да розуму і свядомасці чалавека, адстойвае веравучэнне. У вузкім сэнсе — асно́ўнае багасло́ўе, або грунто́ўная тэало́гія^[1].

У пераносным сэнсе апалагетыка — прадузятая абарона, тэндэнцыйнае ўсхваленне чаго-небудзь або каго-небудзь^[1].

Асноўнае багаслоўе

Асноўнае багаслоўе, або апалагетыка, — адна з галоўных вучэбных дысцыплін у праваслаўных духоўных навучальных установах. У курсе асноўнага багаслоўя вывучаюцца паняцце аб рэлігіі, яе сутнасць і паходжанне, розныя атэістычныя гіпотэзы паходжання і сутнасці рэлігіі і іх крытыка, доказы праўдзівасці быцця Бога, г. зн. асноўныя палажэнні хрысціянскай веры.

Сярод галоўных задач курса:

• выкласці фундаментальныя асновы хрысціянскага веравучэння;
• прадставіць у сістэматычным выглядзе тыя аснаванні або доказы, на якіх грунтуецца і якімі апраўдваецца вера хрысціяніна ў безумоўную ісціну карэнных асноў рэлігійна-хрысціянскага вучэння;
• паказаць негрунтоўнасць адмаўлення хрысціянскіх ісцін з боку антырэлігійных і антыхрысціянскіх вучэнняў.

Асноўнае багаслоўе служыць уводзінамі ў вывучэнне іншых багаслоўскіх дысцыплін.

Гісторыя

Асновы апалагетыкі закладзены ў II—III стагоддзях Юсцінам, Тацыянам, Арыгенам, Тэртуліянам і іншымі для абароны хрысціянства ад іўдзейства, «язычніцтва» (пад якім разумелася антычная філасофія), дзяржаўных улад і ерасяў. Пашырана галоўным чынам у праваслаўі і каталіцызме^[1].

Змест і метад

Змест апалагетыкі — інтэрпрэтацыя сутнасці рэлігіі, абвяржэнне накіраваных супраць яе абвінавачванняў, абгрунтаванне перавагі той ці іншай канфесіі. Апелюючы да розуму, апалагетыка ўсё ж лічыць, што нават лагічна абгрунтаваная сістэма догматаў павінна прымацца на вера, бо апошняя ў тэалогіі вышэйшая за розум^[1].

Асаблівасцю выкладання дадзенага курса з’яўляецца практычна поўная адсутнасць спасылак на аўтарытэт Святога Пісання, г. зн. веравучэнне абгрунтоўваецца з дапамогай рацыянальных сродкаў.

Гл. таксама

• Апалагет