Васіль Паўлавіч (пісар гаспадарскі)

Васіль Паўлавіч (да 1430 — да 1496) — пісар гаспадарскі за часам вялікага князя Казіміра.

Васіль Паўлавіч
Нараджэнне	не пазней за 1430
Смерць	не пазней за 1496
Бацька	Павел Мішкавіч[d]
Дзеці	Васіль Васілевіч Нікольскі

Біяграфія

З чарнігаўскіх баяр, сын Паўла Мішкавіча.^[1]

З «маладых гадоў» служыў вялікаму князю Казіміру^[2], з 1448 года вядомы як пісар гаспадарскі, у запісах Літоўскай Метрыкі падпісваўся як «Васко Павлович»^[3].

За службу вялікі князь Казімір даў Васілю Паўлавічу маёнтак у Дзярэчынскай воласці (10 «службаў» пазнейшага сяла Кочын), калі ён ажаніўся з удавой былога ўладальніка.^[2]

«Палажыў сваю галаву» на гаспадарскай службе.^[2]

Меў сына Нікольскага Васілевіча, таксама пісара гаспадарскага.^[2]

Паходжанне і сваяцтва

Бацька — Павел Мішкавіч, вядомы толькі абменам паміж восенню 1436 і летам 1437 года з вялікім князем Свідрыгайлам свайго маёнтка Сноўск на Хальч паблізу Гомеля і «раба Івана» ў дадатак^[4]. Ёсць думка, што Павел брат іншага набліжанага вялікага князя Свідрыгайлы — Каленіка Мішкавіча.^[5] Прывілей абмену Сноўска на Хальч захаваўся толькі як выпіс 1661 года з наваградскіх гродскіх кніг, можна толькі здагадвацца быў Сноўск даўняй вотчынай Мішкавічаў ці нядаўняя выслугай часоў чарнігаўскага княжання Свідрыгайлы^[6]. Паміж 1440 і 1443 гадамі віленскі ваявода Ян Даўгірд надаў «двор Хальчэ з людзьмі і са ўсім» нейкаму Гарману Радзівонавічу^[7], аднак у 2-й палове XV ст. Хальчам валодалі нашчадкі Паўла Мішкавіча^[8][9].

Вядомы сыны Паўла, браты Васіля — падключы троцкі Андрэй, падключы віленскі Багдан, Яўстафій і Рыгор, якога пазнейшая традыцыя атаясняе з Галактыёнам, прэтэндэнтам на кіеўскі мітрапалічы сталец па Місаілу Пструху.^[1][10]

Пачынаючы з Антона Ясінскага, які ўсе згадкі ў крыніцах «Васка пісара», «Васка Паўлавіча» і «Васка Любіча» атаясняў з менскім баярынам і пісарам гаспадарскім Васілём Любічам, дзве асобы — Васіля Паўлавіча і Васіля Любіча — у літаратуры часта злучаюць у гібрыдную постаць.^[11]

Вотчыны Васіля, Багдана і Андрэя Паўлавічаў былі ў Чарнігаўскім павеце. Станам на 1496 год, там маёнткамі Свібрыж (цяпер Сыбэрэж) і Забалавіссе, селішчам Ргошч (цяпер Рогашчы), ловішчам і бортнай зямлёй Замглай валодаў Багдан Паўлавіч. Паміж 1500—1506 гадамі, на замену чарнігаўскай вотчыны, захопленай маскоўскімі войскамі, атрымаў двор Вакінікі^[lt] ў Троцкім павеце і сын Васіля Паўлавіча — Нікольскі Васілевіч. Андрэй Паўлавіч у 1502 годзе таксама атрымаў у «хлебакармленне» двор Краснае за тры гады або да вяртання захопленай маскоўцамі чарнігаўскай вотчыны. Хто з Паўлавічаў валодаў Хальчам, як і калі адбыўся раздзел бацькоўскай маёмасці, пэўна не вядома.^[1]

Вялікі князь Аляксандр, пры наданні Чарнігаўскага княства збегламу ў ВКЛ мажайскаму князю Сямёну, лістом ад 1 ліпеня 1496 года «выняў на сябе» некалькіх баяр, якія мелі маёнткі ў Чарнігаўскім павеце, але служылі гаспадару — сярод іх названы Андрэй Паўлавіч з «братанічамі» — пляменнікамі з боку брата — (Міхаілам) Халецкім і (Васілём) Нікольскім.^[2]