Канфесія

Канфе́сія (лац.: confessio — спавяданне) ці веравызнанне — асаблівасць веравызнання ў межах вызначанага рэлігійнага вучэння^{[1][2][3][4][5][6]}, а таксама аб’яднанне вернікаў, якія прытрымліваюцца гэтага веравызнання. Напрыклад, у хрысціянстве цэрквы, які ў спавяданні ўжываюць розныя Сімвалы веры, утвараюць розныя канфесіі.^[6][7] Увогуле значэнні слова тэрмін «канфесія» з’яўляецца сінонімам вызначанай формы рэлігіі^[5].

Канфесійны падзел у хрысціянстве

Адзінага меркавання пра падзел хрысціянства на спавяданні і колькасць канфесій не існуе. Аднак шырока распаўсюджана меркаванне, што хрысціянства падзяляецца на тры канфесіі — каталіцызм, пратэстантызм і праваслаўе.^[1][6] З такім спрошчаным падзелам у адной канфесіі апыняюцца насамрэч розныя па веравызнанні групы.

Да пратэстантызму апроч лютэран, англікан і кальвіністаў, якія адлучыліся ад Рымскай каталіцкай царквы ў часы Рэфармацыі, адносяць і плыні, якія ўзніклі пазней у рамках ужо самога пратэстантызму, напрыклад, баптыстаў, пяцідзесятнікаў і іншых. Што да адвентыстаў сёмага дня, то некаторыя пратэстанцкія тэолагі адносяць іх да культаў, адзначаючы, зрэшты, «зараджэнне ў іх шэрагах евангелічнага руху» з канца 1950-х гадоў XX стагоддзя^[8]. Да пратэстантызму не адносяць некаторыя з рэлігійных плыняў, якія ўзніклі ў XIX стагоддзі, напрыклад, сведкі Іеговы (і не адносяць самі сябе^[9]), мармоны, а таксама ў XX стагоддзі, напрыклад, муністы.

Не меней складана сітуацыя і з артадаксальнымі цэрквамі. Так, старакаталікі, якія адносяць сябе да каталіцызму, і іншыя групы, якія завуць сябе каталіцкімі, не прызнаюцца такімі Рымскай каталіцкай царквой, паколькі асноўная прыкмета каталіцызму — у прызнанні Папы Рымскага главою царквы. Да праваслаўя сябе адносяць дзве розныя групы цэркваў, якія аднолькава завуць сябе праваслаўнымі — дахалкідонскія Старажытнаўсходнія праваслаўныя цэрквы і халкідонскія Усходнія праваслаўныя цэрквы візантыйскай традыцыі. Пры гэтым узаемаадносіны паміж імі вар’іруюць ад узаемапрызнання да абвінавачванняў у ерасях^[10].

Акрамя таго, у такую трохчастковую схему зусім не ўпісваецца Асірыйская царква Усходу, адзіная царква, якая вызнае нестарыянства, а такім чынам, уяўляе асобную хрысціянскую канфесію. У сувязі з гэтым больш нагляднай схемай канфесійнага падзелу ўяўляецца размеркаванне розных груп цэркваў паводле храналогіі фарміравання іх спавядання.

Хрысціянскія канфесіі паводле храналогіі іх адасаблення

• Асірыйская царква Усходу
• Старажытнаўсходняе праваслаўе
• Візантыйскае праваслаўе
• Каталіцызм
• Пратэстантызм
• Рэстаўрацыянізм
• Псеўдахрысціянства

Прыклады канфесій

• Хрысціянства
  • Каталіцызм
  • Пратэстантызм
  • Праваслаўе
• Іўдаізм
  • Артадаксальны іўдаізм
  • Хасідызм
  • Іўдаізм рэфармісцкі
• Іслам
  • Сунізм
  • Шыізм
  • Вахабізм

Зноскі

1. Конфессия Архівавана 11 красавіка 2011.// С. А. Кузнецов Большой толковый словарь русского языка. — 1-е изд-е: СПб.: Норинт, 1998.
2. Конфессия // Н. Г. Комлев Словарь иностранных слов. — М., 2006
3. Конфессия //Л. П. Крысин Толковый словарь иностранных слов. — М: Русский язык, 1998.
4. Конфессия // Современная энциклопедия, 2000.
5. Д. К. Безнюк Конфессия(недаступная спасылка)// Энциклопедия / сост. и общ. ред. А. А. Грицанов, Г. В. Синило. — Минск: Книжный Дом, 2007. — 960 с. — (Мир энциклопедий)
6. В. А. Цыпин, прот.. Вероисповедание // Православная энциклопедия. — М.: Церковно-научный центр «Православная энциклопедия», 2004. — Т. VII. — С. 270. — 752 с. — 39 000 экз. — ISBN 5-89572-010-2.
7. Конфессия // Новая иллюстрированная энциклопедия. Кн. 9. Кл—Ку. — М.: Большая российская энциклопедия, 2003.:ил. — «'С. 115»'. ISBN 5-85270-201-3 (кн. 9), ISBN 5-85270-218-8
8. Джош Макдауэлл, Дон Стюарт. «Обманщики. Bо что верят приверженцы культов». — М.: Протестант, 1994, 215 с.
9. Являются ли Свидетели Иеговы протестантами? Архівавана 14 мая 2011. // Сторожевая башня, 1 ноября 2009 года. — С. 19. — ISSN 0043-1087
10. АРМЯНСКАЯ АПОСТОЛЬСКАЯ ЦЕРКОВЬ // Православная энциклопедия Древо