Вялікае грамадства

Вялікае грамадства (англ.: Great Society) уяўляе сабой шэраг сацыяльных, эканамічных і палітычных праграм прэзідэнта ЗША Л. Джонсана 1964—1965 гг., часткова працягнутых і пашыраных падчас прэзідэнцтва Р. Ніксана і Дж. Форда.

Узнікненне тэрміна

7 мая 1964 г. у адным са сваіх публічных выступленняў Ліндан Джонсан заявіў: «…мы пабудуем Вялікае грамадства. Гэта грамадства, дзе ні адно дзіця не будзе галодным, ні адзін малады чалавек не будзе неадукаваным»^[1]. Пазней ён паўтарыў гэты выраз падчас выступлення ў Мічыганскім універсітэце 22 мая 1964 г.

Асноўныя праграмы

Сярод асноўных праграм, прынятых падчас прэзідэнцтва Л. Джонсана ў рамках курсу на пабудову Вялікага грамадства, былі Закон аб грамадзянскіх правах (1964), які забараняў расавую дыскрымінацыю, Закон аб выбарчых правах (1965), сацыяльныя праграмы «Вэлфэр», «Медыкэр» і «Медыкэйд» (якія дзейнічаюць па сённяшні дзень), праграммы развіцця гарадоў і вёсак і некаторыя законы аб ахове навакольнага асяроддзя.

Барацьба з расавай дыскрымінацыяй

Закон аб грамадзянскіх правах быў адказам на праблему расавых канфліктаў у Злучаных Штатах. У выніку палітыкі расавай сегрэгацыі ў паўднёвых штатах цемнаскурае насельніцтва мела праблемы з атрыманнем аднолькавага з белымі грамадзянамі ўзроўню адукацыі, сацыяльнага і медыцынскага абслугоўвання. Закон забараняў адмову ў працаўладкаванні на падставе колеру скуры і раздзяленне грамадскага транспарту і іншых элементаў грамадскага карыстання для «чорных» і «белых»^[2]. Закон аб выбарчых правах адмяніў цэнз непісьменнасці і пэўныя іншыя абмежаванні, якія заміналі частцы цемнаскурага насельніцтва Поўдня ЗША ўдзельнічаць у выбарах. Таксама быў прыняты Закон аб іміграцыі і нацыянальнасці (1965 г.), які адмяняў нацыянальныя квоты для іміграцыі ў ЗША.

Сацыяльна-эканамічныя законы

Згодна з законам аб эканамічных магчымасцях (1964 г.), былі распрацаваны некаторыя праграмы барацьбы з беднасцю. Сярод іх праграма дапамогі маладым людзям з бедных гарадскіх сямей навучыцца практычным спецыяльнасцям у спецыяльных добраахвотных аб’яднаннях Job Corps. Іншыя праграмы былі накіраваны на развіццё гарадской і сельскай інфраструктуры.

Закон аб сацыяльнай бяспецы і папраўкі да яго^[3] (1965—1967 гг.) паклаў пачатак праграме медыцынскага страхавання «Медыкэр» і сістэме медыцынскай дапамогі «Медыкэйд» і даў развіццё праграме пенсіённага забяспячэння пажылых і інвалідаў «Вэлфэр».

Закон аб дзіцячым харчаванні 1966 г. даў пачатак праграме школьных сняданкаў і абедаў для дзяцей^[4].

На адукацыю бедных з федэральнага бюджэта выдзяляліся значныя грошы. Так, з 1964 па 1967 гг. расходы на адукацыю павялічыліся з 4 да 12 млрд дол., а ў сярэднім на адну бедную сям’ю з федэральнага бюджэта ішло 4000 долараў штогод^[5].

Экалагічныя законы і ахова здароўя грамадства

У 1960-х гг. былі прыняты некаторыя законы аб абароне навакольнага асяроддзя: Закон аб дзікай прыродзе (1964 г.), Закон аб якасці вады (1965 г.), Закон аб утылізацыі цвёрдага смецця (1965 г.), Закон аб кантролі забруджвання паветра маторнымі транспартнымі сродкамі (1965 г.) і інш. Таксама былі ўведзены федэральныя стандарты якасці на пэўныя тавары, а цыгарэты пачалі маркіраваць папярэджаннямі аб небяспецы курэння.

Зноскі

1. President Johnson's speech at Ohio University, May 7, 1964 // The American Presidency Project.
2. Civil Rights Act of 1964 // finduslaw.com
3. Social Security Act Amendments // ourdocuments.gov
4. Child Nutrition Act of 1966 Архівавана 25 сакавіка 2016. // USDA Food & Nutrition Service.
5. Randall B. Woods. LBJ: Architect of American Ambition.