Вольга Васілеўна Церашчатава

Вольга Васілеўна Царашчатава (24 ліпеня 1926, Лоеў — 30 сакавіка 1992, Мінск) — беларускі мастацтвазнавец.

Вольга Васілеўна Церашчатава
Дата нараджэння	24 ліпеня 1926(1926-07-24)
Месца нараджэння	Лоеў, Беларусь
Дата смерці	30 сакавіка 1992(1992-03-30) (65 гадоў)
Месца смерці	Мінск, Беларусь
Род дзейнасці	мастацтвазнаўца
Месца працы	Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя Кандрата Крапівы НАН Беларусі Музей старажытнабеларускай культуры
Альма-матар	Маскоўскі дзяржаўны ўніверсітэт друку

Біяграфія

Да Вялікай Айчыннай вайны скончыла толькі няпоўную сярэднюю школу. Два гады жыла на акупаванай тэрыторыі, хавалася ад угону ў Германію. Калі ў 1943 годзе Чырвоная Армія вызваліла Лоеў, Вользе ішоў 18-ы год, яна запісалася ў разведшколу, вучылася на радыстку. Аднак, у тыл ворага не была закінута, бо фронт ужо перайшоў у Польшчу і без валодання польскай і нямецкай дзейнасць разведгрупы была немагчымай. Служыла радысткай у падраздзяленнях НКУС у Германіі. Пад час службы ў Германіі выйшла замуж за савецкага афіцэра і нарадзіла сына, але праз пяць гадоў сям'я распалася. Звольнілася са службы і пераехала з сынам у Мінск.^[1]

Працавала сакратаром у апараце аддзялення гуманітарных навук АН БССР. Вучылася ў вячэрняй школе, каб атрымаць атэстат. Грошай на сябе, сына і аплату пакоя не хапала, таму падрабляла яшчэ і пашывам адзежы на заказ. Паступіла завочна ў Маскоўскі паліграфічны інстытут (скончыла ў 1961 г). Потым у аспірантуру пры Інстытуце мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору АН БССР (ІМЭФ АН БССР). У 1968 годзе абараніла кандыдацкую дысертацыю па даваеннай беларускай кніжнай графіцы.^[1] З 1978 года загадавала Адзелам старажытнабеларускай культуры ІМЭФ АН БССР.

Дзейнасць

У канцы 1960-х разам з аднадумцамі на ўласныя сродкі арганізоўвала экспедыцыі па Беларусі для збірання помнікаў нацыянальнай культуры. Потым узначальвала экспедыцыі Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору, дзякуючы якіх выратаваны ад знішчэння і сабраны сотні мастацкіх артэфактаў XVI – ХІХ стст. (абразоў, алтарных карцін, драўляных скульптур, твораў дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва, старадрукаваных кніг і інш.). На аснове сабраных калекцый быў створаны Музей старажытнабеларускай культуры, заснавальнікам і першым дырэктарам якога была В. Церашчатава.

Даследавала старажытнабеларускае і беларускае выяўленчае мастацтва. Аўтар манаграфій «Беларуская кніжная графіка 1917—1941» (1978), «Старажытнабеларускі манументальны жывапіс ХІ—ХVІІІ стст.» (1986) і змястоўных артыкулаў у кнігах «Гісторыя беларускага мастацтва» (1987—1994), «Музей старажытнабеларускай культуры. Каталаг экспазіцыі» (1983), «Помнікі старажытнабеларускай культуры. Новыя адкрыцці» (1984), «Помнікі культуры. Новыя адкрыцці» (1985).

Зноскі

1. Хадыка Ю. Твары маіх сяброў…