Ганна Марыя Пфальцская

Ганна Марыя Пфальцская (ням. Anna Maria von der Pfalz; 24 чэрвеня 1561 — 29 чэрвеня 1589) — шведская прынцэса і герцагіня Сёдэрманланда па браку, першая жонка будучага караля Швецыі Карла IX. Яна памерла да ўступлення мужа на прастол і ніколі не была каралевай.

Ганна Марыя Пфальцская
Нараджэнне	24 ліпеня 1561(1561-07-24)[1] ці 24 ліпеня 1561(1561-07-24)[2] Гайдэльберг, Q16320522?, Курпфальц, Свяшчэнная Рымская імперыя[1]
Смерць	29 ліпеня 1589(1589-07-29)[1][2] (28 гадоў) Эскільстуна, Эскільстуна, лен Сёдэрманланд, Швецыя[1]
Месца пахавання	Кафедральны сабор Стрэнгнеса[d][3]
Род	Вітэльсбахі
Бацька	Louis VI of the Palatinate[d][1][4]
Маці	Elisabeth of Hesse, Electress Palatine[d][1][4]
Муж	Карл IX[1][4][…]
Дзеці	Катарына Шведская і Elisabeth Sabina of Sweden[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Ганна Марыя нарадзілася ў Гейдэльбергу ў сям’і курфюрста Пфальц Людовіка VI і Лізаветы Гесэнскай; яна была іх першынцам. У красавіку 1578 года шведскі прынц Карл, герцаг Сёдэрманландскі, наведаў яе родны горад Гейдэльберг і зрабіў ёй прапанову. Ганна Марыя была заўзятай лютеранкой, і яе рэлігійнасць і выхаванне ў адпаведнасці з прынцыпамі Аўгсбургскага веравызнання былі адной з прычын, чаму яна была абраная пратэстантам Карлам^[5]. Таксама яна размаўляла на латыні. Яе бацька прыняў прапанову саюза пры ўмове, што ёй будзе прадастаўлена права вызнаваць сваю веру ў Швецыі, якой тады кіраваў брат Карла — Юхан III — вядомы сваімі каталіцкімі сімпатыямі. Вяселле адбылася ў Гейдэльберге 11 мая 1579 года. Яна рушыла ўслед за ім у Швецыю, дзе яны жылі ў яго герцагстве Сёдэрманланд. Яны пакінулі Германію ў ліпені, а ў верасні 1579 года Ганна Марыя прыняла прысягу на вернасць ад падданых у сваіх уладаннях у Грыпсхольме, Тынельсе і Раўсне, горадзе Стрэнгнес з прыходамі Акерс, Селеба і Дага, а таксама Аверэнхерна і Ітэрэнхерна.

Партрэт Ганны Марыі не існуе. Яна была апісана як прыгожая, пяшчотная і дыпламатычная, але таксама і вельмі хваравітая. Яе шлюб з Карлам IX Швецыі быў шчаслівым^[6]. Яе спакой ураўнаважваў гарачы тэмперамент яе мужа. Марыя паўплывала на праўленне Карла ў герцагстве, угаворваючы праяўляць паблажку да просьбітаў^[5]. Паколькі яна магла кантраляваць жудасны характар Карла, да яе часта звярталіся просьбіты. Яна суправаджала яго ў паездках па герцагству, пакуль дазваляў тэрмін яе цяжарнасцяў. Ганна Марыя заставалася адданай лютеранкой: у лістах да бацькі яна выказвала сваю незадаволенасць распаўсюджваннем кальвінізму ў Зімерне і ў 1585 годзе прасіла яго даслаць ёй лютэранскага прапаведніка. Карл апісваў, што ніхто не мог параўнацца з ёй у рэлігійнай адукацыі; яна паўплывала на Карла, каб той яшчэ больш падтрымліваў пра-лютэранскі пункт гледжання ў палітыцы.

Ганна Марыя нарадзіла шасцярых дзяцей, але толькі адна дачка пражыла больш некалькіх гадоў. Яна памерла ў палацы Эскільстуна пасля працяглай хваробы ў 1589 годзе і была пахаваная ў Стрэнгнескам саборы. Больш познія агляды яе астанкаў паказалі, што яна была маленькай далікатнай брунэткай.

Герцаг Карл горка аплакваў сваю жонку. Горад Марыястад, заснаваны ў 1583 годзе, і каралеўскі маёнтак Марыяхольм названыя ў яе гонар.

Дзеці

Ля Карла і Ганны Марыі было шасцёра дзяцей:

1. Маргарыта Лізавета (24 верасня 1580 — 26 жніўня 1585)
2. Лізавета Сабіна (12 сакавіка 1582 — 6 ліпеня 1585)
3. Людвіг (17 сакавіка — 26 мая 1583)
4. Катарына (10 лістапада 1584 — 13 снежня 1638)
5. Густаў (12 чэрвеня — 4 снежня 1587)
6. Марыя (18 снежня 1588 — 24 красавіка 1589)

Зноскі

1. Maria // Svenskt biografiskt lexikon — 1917. Праверана 26 студзеня 2018.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q379406'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1724971'></a>
2. http://emp-web-84.zetcom.ch/eMP/eMuseumPlus?service=ExternalInterface&module=artist&objectId=12875 Праверана 7 кастрычніка 2021.
3. http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=15846592
4. Kindred Britain

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q75653886'></a>
5. Karin Tegenborg Falkdalen (2010). Vasadöttrarna (utgåva 2). Falun: Historiska Media. ISBN 978-91-85873-87-6
6. Maria, urn:sbl:9105, Svenskt biografiskt lexikon (art av Lars-Olof Skoglund), hämtad 2016-09-19.