Ганна Цэльская

Ганна Цэльская (канец 1380 або пачатак 1381 — 20 або 21 сакавіка^[3] 1416, Кракаў) — каралева Польшчы, другая жонка караля Уладзіслава Ягайлы, дачка графа цэльскага Вільгельма фон Цэле і Ганны, дачкі польскага караля Казіміра III.

Ганна Цэльская
польск.: Anna Cylejska
Каралева польская[d] 29 студзеня 1402 — 21 мая 1416
Папярэднік	Лізавета Баснійская
Пераемнік	Эльжбета Граноўская[d]
Нараджэнне	каля 1381 Цэле, абшчына Цэле[d], Славенія
Смерць	21 сакавіка 1416(1416-03-21) ці 21 мая 1416 Кракаў, Польскае Каралеўства
Месца пахавання	Кафедральны сабор Святых Станіслава і Вацлава
Род	графы Цэльскія
Бацька	Viljem Celjski[d][1]
Маці	Анна Казіміраўна[d][1]
Муж	Ягайла[2]
Дзеці	Ядвіга Ягайлаўна[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Жыццяпіс

Маладосць у Цэле

У 1394 годзе, пасля смерці бацькі і другой жаніцьбы сваёй маці, трапіла пад апеку свайго дзядзькі, графа Германа II фон Цэле^[4]. У канцы 1400 гадоў да Цэле прыбыло польскае пасольства, у складзе якога былі Іван з Абехава, Гінча з Рогава і Ян з Астраўца. Яны прыбылі па загадзе польскага караля Уладзіслава Ягайла каб заключыць з графам Германам папярэдняе шлюбнае пагадненне паміж Уладзіславам і Ганнай. Паводле традыцыі ўжо паміраючая Ядвіга Анжуйская нібыта раіла, каб Ганна пасля яе заняла польскі сталец^[4]. 23 красавіка 1401 года Папа Рымскі Баніфацый IX блаславіў будучых маладых, бо Ганна была ў шостай ступені радства з першай жонкай Ягайлы Ядвігай.

Шлюб з Уладзіславам Ягайлам

Ганна і Ягайла

16 ліпеня 1401 года Ганна прыбыла ў Кракаў, аднак шлюб адкладаўся восем месяцаў. 29 студзеня 1402 года ў Кафедральным саборы Святых Станіслава і Вацлава на Вавелі Ганна Цэльская стала другой жонкай Уладзіслава Ягайлы. 25 лютага 1403 года ў тым жа самым саборы Ганна была каранаваная на караля Польшчы.

Дзякуючы шлюбу з Ганнай кароль Польшчы ўмацаваў сваю ўладу ў Каралеўстве, паколькі яна была прадстаўніцай дынастыі Пястаў па жаночай лініі. Каралева часта суправаджала караля ў шматлікіх падарожжах. У 1405 годзе запрасіла на Вавель свайго дзядзьку Германа Цэльскага, у 1410 годзе - свайго дзядзьку Сігізмунда Люксембургскага, які быў паслом германскага караля. У 1412 годзе разам з мужам арганізавала вяселле княгіні мазавецкай Цымбаркі і аўстрыйскага князя Эрнста. У гадах 1413-1414 знаходзілася ў Вялікім Княстве Літоўскім разам з місіяй хрысціянізацыі Жмудзі^[5].

Плёткі

Падча шлюбу з Ягайлам Ганну падазраюць у нявернасці^[5]. У 1407 годзе староста кракаўскі Клеменс з Маскожава (польск.: Klemens z Moskorzewa) абвінаваціў каралеву ў здрадзе з польскімі рыцарамі Якубам Кабылянскім і Мікалаем Чайкоўскім. Абвінавачванні былі прызнаны ілжывымі, архібіскуп гнезенскі Мікалай Куроўскі зняў іх з Ганны. Годам пазней абвінавачана ў здрадзе з Янам Тэнчынскім, у 1411 -- з нядаўнім абаронцам Мікалаем Куроўскім.

Смерць і пахаванне

У канцы 1415 года Ганна захварэла і 20 або 21 сакавіка 1416 года памерла ў Кракаве. Пахавана ў кафедры на Вавелі каля алтара Святой Дароты. У шлюбе Ганны і Ягайла нарадзілася 8 красавіка 1408 года дачка Ядвіга Ягелонка (1408—1431).^[6].

Даследчыца Крысціна Пярадзька сцвярджала, што яна памерла 21 мая 1416 года і пахавана ў капліцы каралевы Сафіі Кракаўскай кафедры (цяпер тут помнік графа Патоцкага),^[7] таксама, спасылаючыся на надпіс надмагільнага каменя Ульрыка фон Тэка ў касцёле ў Міндэльгайме, пра дату смерці яе маці ў 1425 годзе.^[8]