Гіём Франсуа Лапіталь

Гіём Франсуа Лапіталь (фр.: Guillaume François Antoine, marquis de L'Hôpital, 1661 — 2 лютага 1704) — французскі матэматык, аўтар першага падручніка па матэматычным аналізе.

Гіём Франсуа, маркіз дэ Лапіталь
фр.: Guillaume François Antoine, marquis de L'Hôpital
Дата нараджэння	1661[1][2][…]
Месца нараджэння	Парыж, Каралеўства Францыя[3]
Дата смерці	2 лютага 1704(1704-02-02)[1][4][…]
Месца смерці	Парыж, Каралеўства Францыя
Грамадзянства	Каралеўства Францыя[5]
Жонка	Marie-Charlotte de Romilley de La Chesnelaye[d][6]
Род дзейнасці	матэматык
Навуковая сфера	Матэматыка
Месца працы	Французская акадэмія навук
Альма-матар	Французская акадэмія навук
Вядомы як	аўтар першага падручніка па Матэматычным аналізе
Член у	Французская акадэмія навук
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Сын багатых бацькоў, маркіз Лапіталь паступіў спачатку на ваенную службу, але па слабасці зроку неўзабаве пакінуў яе і прысвяціў сябе навукам. Быў членам Парыжскай акадэміі навук, удзельнік вучонага гуртка Мальбранша. Быў жанаты з Мары-Шарлот дэ Ромій дэ ла Шэнелэ (фр. Marie-Charlotte de Romilley de la Chesnelaye), яна таксама займалася матэматыкай.

У 1690-х гадах заняў бачнае месца ў школе Лейбніца, з новым метадам якога яго пазнаёміў Іаган Бернулі ў 1692 годзе падчас свайго знаходжання ў Парыжы і маёнтку Лапіталя.

Галоўная заслуга Лапіталя заключаецца ў першым сістэматычным выкладанні матэматычнага аналізу, дадзены ім у творы «Аналіз бясконца малых» (фр. Analyse des infiniment petits pour l’intelligence des lignes courbes, 1696). У гэтай кнізе сабраны і прыведзены ў стройнае цэлае асобныя пытанні, раскіданыя да таго ў розных пачасовых выданнях, а таксама прыводзіцца Правіла Лапіталя. У прадмове Лапіталь паказвае, што без усялякага сораму карыстаўся адкрыццямі Лейбніца і братоў Бернулі і «не мае нічога супраць таго, каб яны прад’явілі свае аўтарскія правы на ўсё, што ім заўгодна». Сучаснікаў, аднак, моцна збянтэжыла тое, што Іаган Бярнулі прад’явіў прэтэнзіі на ўсе сачыненні Лапіталя цалкам.

• 
  Analyse des infiniment petits pour l'intelligence des lignes courbes, 1696
• 
  Analyse des infiniment petits pour l'intelligence des lignes courbes, 1715
• 
  Traité analytique

Гл. таксама

• Правіла Лапіталя

Зноскі

1. MacTutor History of Mathematics archive — 1994. Праверана 22 жніўня 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473'></a>
2. Guillaume Fran?ois Antoine, Marquis de l\\'H?pital // British Museum person-institution thesaurus Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q18785969'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q34753751'></a>
3. Deutsche Nationalbibliothek Record #100814891 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 снежня 2014.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>
4. Guillaume François Antoine Marquis L'Hospital // Brockhaus Enzyklopädie

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
5. Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes — 1999. Праверана 13 мая 2020.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q4903493'></a>
6. MacTutor History of Mathematics archive — 1994.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473'></a>