Джузэпэ Пеана

Джузэпэ Пеана (італ.: Giuseppe Peano; 1858 — 1932) — італьянскі матэматык. Унёс уклад у матэматычную логіку, аксіяматыку, філасофію матэматыкі. Стваральнік дапаможнай штучнай мовы лаціна-сінэ-флексіонэ. Больш за ўсё вядомы як аўтар стандартнай аксіяматызацыі натуральнай арыфметыкі — т.зв. арыфметыкі Пеана.

Джузэпэ Пеана
італ.: Giuzeppe Peano
Дата нараджэння	27 жніўня 1858(1858-08-27)[1][2][…]
Месца нараджэння	Spinetta[d], Кунеа[d], правінцыя Кунеа[d], П’емонт, Італія[3][4]
Дата смерці	20 красавіка 1932(1932-04-20)[3][1][…] (73 гады)
Месца смерці	Турын, правінцыя Турын, П’емонт, Італія[3][4]
Месца пахавання	Турынскія манументальныя могілкі[d][5] Q55443832?[6]
Грамадзянства	Каралеўства Італія
Род дзейнасці	матэматык, філосаф, выкладчык універсітэта, мовазнавец
Навуковая сфера	Матэматык
Месца працы	Турынскі ўніверсітэт
Альма-матар	Турынскі ўніверсітэт (1880)
Навуковы кіраўнік	Enrico D'Ovidio[d]
Вядомыя вучні	Alessandro Padoa[d][7] і Maria Gramegna[d]
Вядомы як	Стваральнік аксіём Пеана, Тэарэмы Пеана, мовы Лаціна-сінэ-флексіонэ
Член у	Акадэмія інтэрлінгвы Нацыянальная акадэмія дэі Лінчэі Турынская акадэмія навук[d][4]
Узнагароды
Цытаты ў Вікіцытатніку
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Aritmetica generale e algebra elementare, 1902

Біяграфія

Пеана нарадзіўся ў маёнтку Тэта Галант у 5 кіламетрах ад Кунеа, дзе працавалі яго бацькі. Ён наведваў школу ў вёсцы Спінета, а пасля ў Кунеа. Паколькі яго дзядзька быў святаром у Турыне, ён накіраваўся туды, каб наведваць гімназію (з 1873), а потым універсітэт (з 1876).

У Турынскім універсітэце ён зрабіўся дацэнтам у галіне злічэння бесканечна малых велічынь (1884), а ў 1890 годзе — прафесарам. Ён быў міжнародна вядомым матэматыкам, адным з найбольш важных у свой час.

Пеана быў таксама вядомы як стваральнік штучнай мовы лаціна-сінэ-флексіонэ. Яго мова была адным з першых праектаў натуралістычнай штучнай мовы. Пеана склаў слоўнік мовы ў 1915 годзе і стаў прэзідэнтам Акадэміі інтэрлінгвы (якая раней мела назву Акадэмія Валапюка). Нягледзячы на тое, што ён меў свой уласны праект штучнай мовы, ён дзейнічаў дзеля самой ідэі міжнароднай мовы і ніколі супраць іншых праектаў.

Гл. таксама

• Аксіёмы Пеана
• Крывая Пеана

Зноскі

1. MacTutor History of Mathematics archive — 1994. Праверана 22 жніўня 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473'></a>
2. Giuseppe Peano // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
3. Пеано Джузеппе // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
4. www.accademiadellescienze.it Праверана 1 снежня 2020.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659'></a>
5. http://www.peano2008.unito.it/crono.php
6. http://matematica-old.unibocconi.it/interventi/RoeroPeano/saggezza.htm
7. MacTutor History of Mathematics archive — 1994.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473'></a>