Дон Карлас (опера)

«Дон Карлас» (фр.: Don Carlos, італ.: Don Carlo) — «вялікая» опера Джузэпэ Вердзі ў пяці дзеях, упершыню пастаўлена Парыжскай операй 11 сакавіка 1867 года. Лібрэта на французскай мове напісана Камілам дэ Локлем і Жазефам Меры па матывах аднайменнай драмы Шылера (ням.: Don Karlos, Infant von Spanien). Аднак асновай для аднаго з актаў — сцэна ў Фантэбло — паслужыла іншая навела на той жа сюжэт: «Філіп Другі, кароль Іспаніі» (Philippe II, Roi d’Espagne), аўтарам якой быў французскі драматург Эжэн Кармон.

Дон Карлас
фр.: Don Carlos[1] італ.: Don Carlo[1][1]
Кампазітар	Джузэпэ Вердзі[1][1][…]
Лібрэтыст	Joseph Méry[d][1][1][…] і Camille du Locle[d][1][1][…]
Мова лібрэта	французская[2] і італьянская мова
Крыніца сюжэту	Дон Карлас (п’еса)
Жанр	вялікая опера[d], опера[1][1][…]
Дзеяў	5[1][1]
Год стварэння	1865—1867[1]
Першая пастаноўка	11 сакавіка 1867[1], 10 студзеня 1884[1] і 27 кастрычніка 1867[1]
Месца першай пастаноўкі	Дзяржаўная парыжская опера[1], Парыж, Teatro Comunale[d][1] і Ла Скала[1]
Працягласць (прыбл.)	3,5 гадзіна і 3 гадзіна
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Поўная версія оперы ў пяці дзеях з балетам ідзе каля чатырох гадзін і з’яўляецца найбольш працяглай операй Вердзі; пры жыцці кампазітара і пасля яго смерці з’явіліся шматлікія, больш кароткія рэдакцыі. За межамі Францыі опера, як правіла, выконваецца на італьянскай мове ў перакладзе дэ Лазье.

«Дон Карлас» Вердзі — пятая па ліку опера пад гэтай назвай пасля твораў Майкла Коста (1844), Паскуале Бона (1847), Антоніа Буццола (1850) і Вінчэнца Маскуцца (1862).

1. Archivio Storico Ricordi — 1808. Праверана 20 кастрычніка 2021.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q3621644'></a>
2. MusicBrainz — MetaBrainz Foundation, 2000.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q14005'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q952204'></a>