Карл Рэнер

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Рэнер.

Карл Рэнер (ням.: Karl Renner; 14 снежня 1870, Унтэр-Танавіц — 31 снежня 1950, Вена) — аўстрыйскі палітычны дзеяч, сацыял-дэмакрат і тэарэтык аўстрамарксізму, першы федэральны канцлер Аўстрыі пасля распаду Аўстра-Венгерскай імперыі і першы прэзідэнт Аўстрыі пасля Другой сусветнай вайны.

Карл Рэнер
ням.: Karl Renner[1]
прэзідэнт Аўстрыі 20 снежня 1945 — 31 снежня 1950
Папярэднік	аншлюс Аўстрыі
Пераемнік	Тэадор Кёрнер
міністр замежных спраў Аўстрыі[d] 26 ліпеня 1919 — 22 кастрычніка 1920
Папярэднік	Ота Баўэр
Пераемнік	Міхаэль Майр
федэральны канцлер Аўстрыі 27 красавіка 1945 — 20 снежня 1945
Папярэднік	Артур Зейс-Інкварт
Пераемнік	Леапольд Фігль
федэральны канцлер Аўстрыі 30 кастрычніка 1918 — 21 кастрычніка 1919
Нараджэнне	14 снежня 1870(1870-12-14)[2][3][…] Дольні Дунаёвіцы[d], абшчына Мікулаў[d], раён Бржэцлаў, Паўднёвамараўскі край[d], Чэхаславакія[4]
Смерць	31 снежня 1950(1950-12-31)[5][2][…] (80 гадоў) Вена, акупаваная саюзнікамі Аўстрыя[d][5]
Месца пахавання	Цэнтральныя могілкі ў Вене[d]
Імя пры нараджэнні	ням.: Carl Renner[1]
Жонка	Luise Renner[d]
Дзеці	Leopoldine Deutsch-Renner[d][6]
Веравызнанне	Каталіцкая Царква
Партыя	Сацыял-дэмакратычная партыя Аўстрыі
Адукацыя	Венскі ўніверсітэт
Навуковая ступень	доктарская ступень[d][7]
Дзейнасць	палітыка[8], права[8], эканоміка краіны[d][8], міжнародныя адносіны[8] і сацыялогія права[8]
Месца працы	Федэральны Урад Аўстрыі
Узнагароды	ганаровы доктар Венскага ўніверсітэта[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Сын чэшскага селяніна. Вывучаў права ў Вене. У 1894 г. стаў членам сацыял-дэмакратычнай партыі. З 1907 г. — дэпутат парламента. Удзельнічаў у стварэнні першай Аўстрыйскай рэспублікі. У 1918—1920 гг. быў канцлерам і главой Дзяржаўнага савета. З 1930 г. абраны старшынёй парламента, ліквідаванага 1933 г. урадам Дольфуса. Вёў антыфашыцкую дзейнасць, пасля вызвалення Аўстрыі стаў канцлерам першага агульнакааліцыйнага часовага ўрада^[9]; па згодзе ўсіх партый абраны прэзідэнтам, памёр да канца шасцігадовага тэрміна.

З'яўляўся лідарам аўстрыйскай сацыял-дэмакратыі і II Інтэрнацыянала, а таксама выдатным тэарэтыкам аўстрамарксізму. Аўтар некалькіх прац па праблеме нацыянальнага пытання. Прытрымліваўся ідэі шматнацыянальнай дзяржавы ў выглядзе дэмакратычнай федэрацыі на аснове палітычнага і культурнага раўнапраўя меншасцей.

Зноскі

1. Deutsche Nationalbibliothek Record #118599739 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 5 жніўня 2025.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>
2. Karl Renner // Internet Philosophy Ontology project Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q6023365'></a>
3. Karl Renner // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
4. verschiedene Autoren Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950 — ÖAW. Праверана 8 красавіка 2021.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q299015'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q25666'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2818964'></a>
5. Реннер Карл // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
6. Deutsche Nationalbibliothek Record #118599739 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 30 верасня 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>
7. Deutsche Nationalbibliothek Record #118599739 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 2 красавіка 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>
8. Národní autority České republiky Праверана 7 лістапада 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
9. Советская политика в Австрии. 1945—1955. Сборник документов. АИРО-XXI, 2006 г. ISBN 5-91022-030-6, другое издание ISBN 5-86007-524-3 — стр. 47—48