Клаўдзіа Мантэвердзі

Запыт «Мантэвердзі» перанакіроўваецца сюды; гл. таксама іншыя значэнні.

Клаўдзіа Мантэвердзі, старое напісанне Клаўдзіо Мантэвердзі^[8] (італ.: Claudio Monteverdi, 9 мая 1567, Крэмона — 29 лістапада 1643) — вялікі італьянскі кампазітар, быў адной з выбітных постацей у развіцці і ўдасканальванні ранняй музыкі барока. Працаваў з рознымі інструментамі, як клавішнымі, так і струннымі.

Клаудзіа Мантэвердзі
італ.: Claudio Monteverdi
Асноўная інфармацыя
Поўнае імя	Claudio Giovanni Antonio Monteverdi
Дата нараджэння	15 мая 1567(1567-05-15)[1][2][…]
Месца нараджэння	Крэмона, Міланскае герцагства, Іспанская імперыя[3][4]
Дата смерці	29 лістапада 1643(1643-11-29)[5][6][…] (76 гадоў)
Месца смерці	Венецыя, Венецыянская рэспубліка[3]
Месца пахавання	Сабор Санта-Марыя Гларыёза дэі Фрары[d]
Краіна	Італія
Жонка	Ester Exposito[d]
Музычная дзейнасць
Педагог	Marc'Antonio Ingegneri[d]
Прафесіі	тэарэтык музыкі, выканаўца на віёле да гамба, каталіцкі святар, кампазітар класічнай музыкі, спявак, кампазітар, оперны кампазітар, харэограф, музыказнавец
Гады актыўнасці	1582 — 1643
Інструменты	віёла да брача[d], віёла да гамба[d] і арган[7]
Выхаванцы	Giovanni Rovetta[d]
Аўтограф
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Каля 1590 ці 1591 г. ён пераехаў у Мантую і ў 1601 годзе стаў прыдворным капельмайстрам князя Вінчэнца Ганзага. Неўзабаве ён пачаў будаваць сваю бліскучую рэпутацыю ў кожным тыпе музыкі, якой ён надзяляў сваю ўвагу: драматычны мадрыгал, аркестровая музыка, балетная музыка, дыялогі, скерца музікалі, інтэрмедыі, музыка для турніраў, а таксама духоўныя кампазіцыі, сярод якіх музыка для імшы.

Калі Мантэвердзі стаў капельмайстрам сабора Св. Марка ў Венецыі ў 1613, яго імя і творы былі ўжо вядомымі ў Еўропе. Музыкі прыязджалі з Англіі, Германіі і Скандынавіі, каб у яго вучыцца. Выдаўцы паўночных гарадоў, якія супернічалі з венецыянскімі, выдавалі ўсё новыя выданні яго твораў. Ён выконваў мноства абавязкаў у саборы Св. Марка на працягу 30 год, акрамя таго, ён займаўся сваім хорам, займаў пасаду дзяржаўнага кампазітара, які ствараў музыку для асобных дзяржаўных святаў. Але, нягледзячы на гэта, ён захоўваў цікавасць да свецкай і драматычнай музыкі. Фаміліі патрыцыяў даручалі яму выконваць імпрэзы ў сваіх вялікіх палацах; касцёлы, брацтвы і рэлігійныя установы прасілі яго дапамогі, як кампазітара і дырыжора, для сваіх штогадовых урачыстасцей. Незалежна ад выпадку: ці то заказ дожа, ці міністраў, ці то творы ў гонар князя Фларэнцыі, шлюб, каранацыя, дзяржаўны візіт — Мантэвердзі ахвотна ствараў музыку, як невялічкія камерныя працы, так і вялікія творы для некалькіх аркестраў.

Апошнія гады Мантэвердзі ў Венецыі сведчаць аб працягу поспехаў у вобласці оперы, якая цяпер пераўтвараецца з мастацтва, якое знаходзіцца пад прыватным патранажам, у вялікія публічныя імпрэзы. Паколькі Мантэвердзі распрацоўваў складаныя і жывапісныя сцэнічныя эфекты, складанасць якіх узрастала, оперныя аркестры скарачаюцца ў сваёй колькасці і ў колькасці інструментаў. Такія змены стваралі некаторыя праблемы для кампазітараў, бо пагражалі моцы іх музычных твораў.

Шэдэўры Мантэвердзі займаюць выбітнае месца ў гісторыі музыкі на мяжы эпох Адраджэння і барока.

Літаратура

Bronze bust of Monteverdi at Public Gardens Ян Павел II, in Крэмона.

• Bukofzer M. Music in the Baroque era. New York, 1947.
• Schrade L. Monteverdi, creator of modern music. London, 1950.
• Бронфин Е. Клаудио Монтеверди. — Л., Музыка, 1970.
• Конен В. Д. Монтеверди. Москва, 1971.
• Arnold D. Monteverdi. London, 1975.
• The letters of Claudio Monteverdi, ed. by D. Stevens. London, 1980.
• Arnold D., Fortune N. The new Monteverdi companion. London, Boston, 1985.
• Carter T. Music in late Renaissance and early Baroque Italy. London, 1992.
• Whenham J., Wistreich R. The Cambridge companion to Monteverdi. Cambridge, New York, 2007.

Бібліяграфія

• Arnold, Denis, Claudio Monteverdi (1963);
• Arnold, Denis, and Fortune, Nigel, eds., The Monteverdi Companion (1968);
• Stevens, Denis, Monteverdi: Sacred, Secular, and Occasional Music (1978).
• Lauda Jerusalem Архівавана 25 мая 2007. Vespro della Beata Vergine BinAural Collaborative Hypertext Архівавана 9 сакавіка 2007. Shockwave

Зноскі

1. Claudio Monteverdi // Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168'></a>
2. Claudio Monteverdi // Musicalics

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q63484499'></a>
3. Archivio Storico Ricordi — 1808. Праверана 3 снежня 2020.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q3621644'></a>
4. Treaty of Noyon

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1115476'></a>
5. Claudio Monteverdi // Nationalencyklopedin — 1999. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1165538'></a>
6. Claudio Monteverdi // Store norske leksikon — 1978. — ISSN 2464-1480

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q746368'></a>
7. https://www.francemusique.fr/personne/claudio-monteverdi
8. Напісанне імя і прозвішча Клаўдзіо Мантэвердзі ў адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.10., Мн., 2000, С.89.