Крумкач (верш)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Крумкач (значэнні).

«Крумкач» (англ.: The Raven) — адзін з найбольш вядомых вершаў амерыканскага паэта і пісьменніка Эдгара Алана По, апублікаваны ў 1845 годзе.

Крумкач
The Raven
Ілюстрацыя Гюстава Дарэ да «Крумкача»
Жанр	верш
Аўтар	Эдгар Алан По
Мова арыгінала	англійская
Дата першай публікацыі	29 снежня 1845
Апублікаваны ў	New-York Mirror[d][1] і The American Review: A Whig Journal[d][2]
Выдавецтва	New-York Mirror[d]
Пераклад на беларускую	А. Мінкін А. Хадановіч
Электронная версія
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Твор вылучаецца музыкальнасцю, стылізаванасцю мовы, звышнатуральнай атмасферай і апісвае таямнічы візіт гаворачага крумкача да апантанага закаханага і давядзення таго пакрысе да вар’яцтва. Закаханага найчасцей атаясняюць са студэнтам^[3][4], які цярпіць ад страты сваёй каханай Лінор. Седзячы на бюсце Палады, крумкач распальвае яго душэўныя пакуты, паўтараючы слова «Nevermore». У паэме выкарыстаны шэраг фальклорных і класічных адсылак.

По сцвярджаў, што верш напісаны «з дакладнасцю і жорсткай паслядоўнасцю, з якімі рашаюць матэматычныя задачы», з імкненнем напісаць верш, які задаволіў адначасова і літаратуразнаўчыя, і папулярныя густы, як ён адзначаў у сваім эсэ «Філасофія творчасці». Да стварэння верша Эдгара По натхніў гаворачы крумкач з навелы Чарльза Дзікенса «Барнабі Радж»^[5]. Складаны рытм і вершаваны памер По пазычыў з верша Элізабет Барэт «Заляцанне да Лэдзі Геральдзіны». Аўтар таксама выкарыстоўвае ўнутраную рыфму і алітарацыю.

«Крумкач» апублікаваны 29 студзеня 1845 года ў газеце «New York Evening Mirror». Публікацыя верша зрабіла По вельмі папулярным на ўсё жыццё, хоць і не прынесла значнай фінансавай выгады. «Крумкач» — адзін з найвядомейшых вершаў^[6].

Беларускія пераклады

Пераклады на беларускую рабілі Алег Мінкін^[7], Андрэй Хадановіч (не выдадзены^[8]) і Міхась Южык (не выдадзены^[9]).

Гл. таксама

• Улялюм

Зноскі

1. Edgar Allan Poe’s Writings in the Evening Mirror
2. The American Whig review. v.01 1845
3. Meyers, Jeffrey. Edgar Allan Poe: His Life and Legacy. New York City: Cooper Square Press, 1992. С. 163 (англ.)
4. Silverman, Kenneth. Edgar A. Poe: Mournful and Never-ending Remembrance. New York: Harper Perennial, 1991. C. 239 (англ.)
5. Kopley, Richard and Kevin J. Hayes. «Two verse masterworks: 'The Raven' and 'Ulalume'», collected in The Cambridge Companion to Edgar Allan Poe, edited by Kevin J. Hayes. New York: Cambridge University Press, 2002. C. 192 (англ.)
6. Silverman, Kenneth. Edgar A. Poe: Mournful and Never-ending Remembrance. New York: Harper Perennial, 1991. C. 237 (англ.)
7. Эдгар Алан По. Крумкач  (бел.). knihi.com. Праверана 21 снежня 2023.
8. Эдгар По. Крумкач (нявызн.). khadanovich.livejournal.com. Праверана 21 снежня 2023.
9. Эдгар По. Крумкач (паэма); мой пераклад (нявызн.). Міхась Южык (May. 24th, 2024 Міхась Южык). Праверана 21 снежня 2023.