Марыя Антонаўна Шакун

Марыя Антонаўна Шакун (13 студзеня 1937, Узбалаць, Валожынскі раён, Мінская вобласць, Беларусь) — беларуская паэтка, настаўніца. Член Саюза пісьменнікаў Беларусі (2014).

Марыя Антонаўна Шакун
Марыя Шакун у 2022 годзе
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	Марыя Антонаўна Далінкевіч
Дата нараджэння	13 студзеня 1937(1937-01-13) (88 гадоў)
Месца нараджэння	Узбалаць, Валожынскі раён, Мінская вобласць, Беларусь
Грамадзянства	Беларусь
Бацька	Антон Мартынавіч Далінкевіч
Маці	Стэфанія Аляксандраўна Далінкевіч
Муж	Павел Сяргеевіч Шакун
Альма-матар	філалагічны факультэт БДУ (1959)
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	настаўніца, паэтка
Гады творчасці	з 1977
Мова твораў	беларуская, руская
Дэбют	1977
Грамадская дзейнасць
Член у	Саюз пісьменнікаў Беларусі Народны калектыў літаратурна-мастацкага майстэрства "Рунь"
Узнагароды	Выдатнік народнай асветы БССР[d]

Біяграфія

З 1959 па 1975 гады працавала настаўніцай рускай мовы і літаратуры ў школах Валожына і раёна. З 1975 па 1996 гады займала пасаду метадыста і намесніка загадчыка раённага аддзела адукацыі райвыканкама. З 1996 па 2005 Марыя Шакун працавала метадыстам па турысцка-краязнаўчай рабоце ў раённым Цэнтры творчасці дзяцей і моладзі Валожынскага раёна.

Дзяцінства

Бацькі Марыі Антонаўны былі малазямельнымі сялянамі, якія ў 30-х гадах вымушаны былі перасяліцца на хутар. Там пабудавалі дом, дзе і прайшлі дзіцячыя гады паэткі. У сям'і было трое дзяцей: Аляксандр, Ніна і Марыя. Каб пракарміць сям'ю бацька зімой рабіў шафы на продаж. Дзяўчынка расла летуценніцай, часта любіла гуляць за вёскай і любавацца прыродай. Пазней гэта знайшло выйсце ў паэтычных радках. У 1944 годзе пайшла ў базавую васьмігадовую Узбалацкую школу. Гэта была пачатковая школа ў доме раскулачанага і вывезенага памешчыка Макрыцкага. Дзяўчынка была актыўнай удзельніцай школьных спектакляў і сцэнак.

Юнацкія гады

Пакулькі сярэднюю адукацыю можна было атрымаць толькі ў Валожыне, то ў 1951 годзе Марыя стала вучаніцай сярэдняй школы №1 г. Валожына. У 1954 годзе паэтка скончыла 10 клас з срэбраным медалём ("чацвёрка" стаяла па рускай мове). Пасля заканчэння дзесяцігодкі  ў 1954 годзе Марыя Антонаўна стала студэнткай філалагічнага факультэта Беларускага дзяржаўнага універсітэта.^[1]

Педагагічная дзейнасць

Пасля заканчэння універсітэту ў 1959 годзе пачала сваю працоўную дзейнасць у Капусцінскай восьмігадовай школе, Валожынскага раёна ў якасці настаўніцы рускай мовы і літаратуры. Першыя вучні Марыі Антонаўны сёння ўжо пенсіянеры, але ўспаміны пра школьныя гады яны беражліва і захоўваюць і цяпер. Да таго ж Марыя Антонаўна была актыўным класным кіраўніком. Са сваімі вучнямі  яны пабывалі ў  Кіеве. Запамінальнай таксама была і паездка ў тагачасны Ленінград.

Уласнае жыццё

Са сваім будучым мужам — Паўлам Сяргеевічам Шакуном, які працаваў спачатку інспектарам аддзела адукацыі, Марыя Антонаўна сустрэлася падчас працы ў Капусцінскай восьмігадовай школе. Трошкі Пазней Павел Сяргеевіч узначаліў вышэйназваную школу. Муж паэткі пайшоў з жыцця калі яму было 38 год. Пасля яго смерці Марыя Шакун замуж больш не выйшла. Як напісала паэтка ў сваёй аутабіяграфіі: ^[1]

"Ён быў для мяне вельмі дарагім чалавекам і такім застаўся назаўсёды"

Цяпер жанчына жыве ў Валожыне.

Творчасць

Прэзентацыя кнігі М. Шакун "ЯкіЯ і колькі; для маленькіх і не толькі"

Вершы пачала пісаць у юнацтве. Друкуецца з 1977 года у такіх выданнях як: раённая газета «Працоўная слава», «Літаратура і Мастацтва», «Метамарфозы» і інш. Аўтар зборнікаў вершаў «Песняй рамонкаў» (2007), «Жыццёвае поле» (2014) і «Мае сцяжыны» (2019). Асобае месца ў паэзіі Марыі Антонаўнны займае тэма прафесіі настаўніка. Паэзія Марыі Шакун кранае шчырасцю, дабрынёй, тонкім лірызмам, глыбокай жыццёвай мудрасцю. Яе вершы простыя і зразумелыя кожнаму, бо напісаны пра тое, што дорага ўсім: каханне, Радзіму, родныя краявіды, бацькоўскі дом. І разам з тым аўтар захапляецца прыгажосцю і адметнасцю іншых краін, дзе ёй пашчасціла пабываць.^[2] З’яўляецца ўдзельніцай народнага калектыву літаратурна-мастацкага майстэрства «Рунь» з самага пачатку існавацця аб’яднання. Вельмі цесна сябравала з былым яго кіраўніком — Валянцінай Гіруць-Русакевіч.

Узнагароды

• Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга (1978)
• Член саюза пісьменнікаў Беларусі (2014)

• Нагрудны знак-медаль Саюза пісьменнікаў Беларусі «За вялікі ўклад у літаратуру». (2015)

Творы

• Песняй рамонкаў: вершы / Марыя Шакун. — Мінск : Чатыры чвэрці, 2007. — 137 с.
• Жыццёвае поле: вершы / Марыя Шакун. — Мінск : Чатыры чвэрці, 2014. — 155 с.
• Мае сцяжыны : вершы / Марыя Шакун. — Мінск : Чатыры чвэрці, 2019. — 148 с.
• Ад каранёў да кроны : творцы Валожыншчыны / укл. В. Ф. Гіруць-Русакевіч. — Мінск : Чатыры чвэрці, 2020. — 242 с.

Літаратура

• Герман А. С. Паэзія наталяе сэрцы землякоў // Працоўная слава. — № 72 (9927). — 2022. — С. 8.
• Марыя Шакун. вершы // Песняй рамонкаў. - 2007. - С. 3-11. - ISBN 978-985-67334-99-4.