Міжнародныя санкцыі супраць Беларусі

Міжнародныя санкцыі супраць Беларусі — абмежавальныя палітычныя і эканамічныя меры, уведзеныя ў дачыненні да юрыдычных і грамадска-палітычных асоб Рэспублікі Беларусь, якія, на думку міжнародных арганізацый і асобных дзяржаў, маюць дачыненне да фальсіфікацый вынікаў прэзідэнцкі выбараў 2020 года, і адказных за гвалт і рэпрэсіі супраць грамадзянскай супольнасці Беларусі.

Ініцыятарам увядзення санкцый з мэтай міжнароднай ізаляцыі юрыдычных і грамадска-палітычных асоб Беларусі стала кіраўніцтва Еўрапейскага саюза, якое падтрымалі іншыя краіны: Вялікабрытанія, ЗША, Канада^[1], Украіна, Швейцарыя^[2].

Санкцыі Еўрасаюза

3-ці пакет санкцый

4-ы пакет санкцый

У лютым 2021 года вярхоўны прадстаўнік Еўрапейскага саюза па замежных справах і палітыцы бяспекі Жазэп Барэль аб'явіў аб падрыхтоўцы чацвёртага пакета санкцый^[3], аднак Савет Еўрасаюза зацвердзіў яго толькі на сваім паседжанні ў Люксембургу толькі 21 чэрвеня 2021 года.

У новы санкцыйны спіс патрапілі 78 фізічных асоб, а таксама 8 прадпрыемстваў і кампаній, сярод якіх МАЗ, БелАЗ і нафтатрэйдэр «Новая нафтавая кампанія». «Гэтае рашэнне было прынята з прычыны эскалацыі сур'ёзных парушэнняў правоў чалавека ў Беларусі і гвалтоўных рэпрэсій супраць грамадзянскай супольнасці, дэмакратычнай апазіцыі і журналістаў»^[4].

Патрапіў пад санкцыі і шэраг прадпрымальнікаў. Сярод іх расіянін Міхаіл Гуцарыеў, які вядзе ў Беларусі бізнес у калійным і нафтавым сектарах; а таксама Аляксандр Шатроў, кіраўнік ІТ-кампаніі «Сінезіс», якая дае ўладам Беларусі платформу для відэаназірання, якая выкарыстоўвае тэхналогію распазнання асоб. Як і раней, усе кампаніі і фізічныя асобы, якія трапілі ў пакет, не змогуць атрымліваць фінансавыя сродкі з ЕС, іх актывы ў Еўрасаюзе замарожаныя. Акрамя таго, фізічным асобам забаронены ўезд у краіны аб'яднання.

5-ы пакет санкцый

Асноўны артыкул: Міграцыйны крызіс на мяжы паміж Беларуссю і Еўрапейскім саюзам (2021)

5-ы пакет санкцый — гэта адказ на міграцыйны крызіс паміж Беларуссю і краінамі Еўрапейскага саюза. Ініцыятарам 5-га пакета санкцый упершыню выступіла Данія.

Санкцыі ЗША

21 чэрвеня 2021 года ЗША увялі санкцыі супраць 16 фізічных асоб і 5 арганізацый.

Санкцыі Канады

21 чэрвеня 2021 года Канада увяла санкцыі супраць 17 фізічных асоб і 5 арганізацый.

Санкцыі Вялікабрытаніі

21 чэрвеня 2021 года Вялікабрытанія увяла санкцыі супраць 7 фізічных асоб і 1 арганізацыю.

Эканамічныя наступствы санкцый

Для краін Еўрапейскага саюза

На думку дырэктара даследчай кампаніі InComeIn Ірыны Юзвак ЕС даў зразумець — ён гатовы ўзяць частку стратаў на сябе: «Паколькі пацерпіць, у тым ліку, і еўрапейскі бізнес, які цесна супрацоўнічае з кампаніямі і асобамі, якія трапілі ў санкцыйны спіс»^[4].

Супрацьдзеянне санкцыям

Аўстрыя: У сярэдзіне чэрвеня 2021 года прадстаўнікі Аўстрыі заявілі, што яны супраць фінансавага сектара санкцый, бо крыніцай больш за 90% усіх грошай, якія Беларусь займае ў ЕС, з'яўляецца Аўстрыя^[5].

Дзеянні Беларусі ў адказ і абыход санкцый

Старшыня Савета Міністраў Беларусі падпісаў пастанову ад 27 мая 2025 года № 287 «Аб змяненні пастановы Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 6 снежня 2021 г. нумар 700», якая была адказам урада Беларусі на санкцыі Еўрапейскага саюза ад 22 мая 2025 года аб увядзенні павышаных мытных пошлін на ўвоз у ЕС сельскагаспадарчай прадукцыі з Беларусі. Прынятай пастановай урад Беларусі зняў забарону на ўвоз і рэалізацыю на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь бульбы, цыбулі рэпчатай, капусты свежай белакачаннай, яблыкаў, якія паходзяць з недружалюбных краін, уключаючы ўсе дзяржавы—члены ЕС.^[6] Рашэнне адмяніць абмежаванні на ўвоз сельгаспрадукцыі з «недружалюбных» краін прынята на фоне харчовага крызісу ў краіне. У беларускіх магазінах назіраецца дэфіцыт бульбы, цыбулі, капусты, агуркоў.^[7]