Міхаіл VII Дука

Міхаіл VII Дука (1050— каля 1090), па мянушцы «Парапінак», — візантыйскі імператар (1071—1078), падчас кіравання якога значнай часткай візантыйскай Анатоліі авалодалі туркі-сельджукі.

Міхаіл VII Дука
грэч. Μιχαήλ Ζ΄ Δούκας
Манета з выявай Міхаіла Парапінака
Візантыйскі імператар 1071 — 1078
Папярэднік	Канстанцін X Дука
Пераемнік	Нікіфар III Ватаніят
Нараджэнне	1050[1] ці 1059[2] Канстанцінопаль, Візантыя
Смерць	1090[3][1] ці 1078[2] Канстанцінопаль, Візантыя[1]
Род	Дукі[d]
Бацька	Канстанцін X Дука[4]
Маці	Еўдакія Макрэмбалітыса[d][4]
Жонка	Марыя Аланская[5]
Дзеці	Канстанцін Дука[d]
Веравызнанне	праваслаўе
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Сын Канстанціна X і Еўдакіі Макрэмбалітысы. У гады маленства насіў тытул імператара разам з братамі Андронікам і Канстанцінам. Выхаваннем яго займаўся вучоны гісторык Міхаіл Псел. Каранаваны быў у 20 гадоў, адразу пасля разгрому імператарскай арміі пры Манцыкерце, падчас якога трапіў у палон яго айчым-суправіцель, Раман IV Дыяген.

Раман Дыяген, які вызваліўся з палону і спрабаваў вярнуць прастол, вымушаны быў адмовіцца ад прастола і абяцаў пастрыгчыся, за што атрымаў гарантыю асабістай бяспекі; тым не менш, яго асляпілі, але ён атрымаў пры гэтым шмат ран і неўзабаве памёр.

Міхаіл VII прысвячаў свой час вывучэнню рыторыкі і пісанню вершаў, кіраванне ж знаходзілася ў руках яго саветнікаў, уплыву якіх ён цалкам падпарадкоўваўся.

У Азіі справы імперыі ішлі ўсё горш і горш; сельджукі дапамаглі імператару супраць прэтэндэнта на прастол Іаана Дукі, але атрымалі за гэта частку Малой Азіі. Новае паўстанне падняў Нікіфар Врыеній Старэйшы, які быў абвешчаны імператарам і ў 1077 годзе ўвайшоў у Адрыянопаль, а брат яго Іаан падышоў да самага Канстанцінопаля, але вымушаны быў адступіць.

Міхаіл VII Дука на Святой кароне Венгрыі

Пакуль справы Нікіфара Врыенія прымалі неспрыяльны для яго абарот, Міхаілу прыходзілася лічыцца з іншым мецяжом, які ўзнік на ўсходзе; там імператарам быў абвешчаны Нікіфар Ватаніят. За яго была моцная партыя і ў сталіцы, якая складалася з незадаволеных адыманнем царкоўнай маёмасцей духоўных і шматлікіх знатных свецкіх твараў. Нікіфару сімпатызавала, відаць, нават частка радні Міхаіла.

У сакавіку 1078 года Нікіфар Ватаніят падступіў да Нікеі, а 25 чысла гэтага месяца шматлікія духоўныя і сенатары абвясцілі яго ў Канстанцінопалі імператарам. 31 сакавіка мяцежнікі занялі палац; Міхаіла сілком пастрыглі ў манахі і адправілі ў Студыйскі манастыр, дзе ён праз некаторы час быў пасвечаны ў эфескія мітрапаліты.^[6]

Яго былая жонка, грузінская царэўна Марыя, неўзабаве спалучалася шлюбам з Ватаніятам, а сын Канстанцін захоўваў статус спадчынніка прастола да 1087 года.

Сям’я

Жонкай Міхаіла стала дачка грузінскага цара Баграта IV Марыя, ад якой у яго быў адзіны сын.

• Канстанцін Дука (1074—1095) — быў суправіцелем свайго бацькі і яго пераемнікаў — Нікіфара Ватаніята і Аляксея Камніна. Яго жонкай павінна была стаць Ганна Камніна, але ён памёр у 1095 годзе.