Паўль Ёзэф Гебельс

Паўль Ёзэф Гебельс (нямецкае маўленне Гёбельс) (29 кастрычніка 1897, Рэйт, Рэйнская правінцыя, Прусія — 1 мая 1945, Берлін) — дзяржаўны і палітычны дзеяч нацысцкай Германіі, рэйхсміністр народнай асветы і прапаганды Германіі (1933—1945), імперскі кіраўнік прапаганды НСДАП (з 1929), рэйхсляйтер (1933), перадапошні канцлер Трэцяга рэйха (красавік-май 1945 г.), камісар абароны Берліна (1942—1945).

Паўль Ёзэф Гебельс
Paul Joseph Goebbels
24-ы рэйхсканцлер Германіі 30 красавіка — 1 мая 1945
Прэзідэнт	Карл Дзёніц (фармальна)
Папярэднік	Адольф Гітлер
Пераемнік	Людвіг Шверын фон Крозіг (як галоўны міністр)
Рэйхсміністр народнай асветы і прапаганды Германіі 13 сакавіка 1933 — 1 мая 1945
Папярэднік	пасада заснавана
Пераемнік	Вернер Наўман
Рэйхсляйтар красавік 1930 — 1 мая 1945
Гаўляйтар Берліна 28 кастрычніка 1926 — 1 мая 1945
Папярэднік	Эрнст Шлангэ
Пераемнік	пасада скасавана
Імперскі камісар абароны Берліна 16 лістапада 1942 — 1 мая 1945
Папярэднік	пасада заснавана
Пераемнік	пасада скасавана
Імперскі ўпаўнаважаны па татальнай ваеннай мабілізацыі 25 ліпеня 1944 — 1 мая 1945
Папярэднік	пасада заснавана
Пераемнік	пасада скасавана
Нараджэнне	29 кастрычніка 1897(1897-10-29)[1][2][…] Райт[d], Мёнхенгладбах, адміністрацыйная акруга Дзюсельдорф, Рэйнская правінцыя, Каралеўства Прусія, Германская імперыя[3]
Смерць	1 мая 1945(1945-05-01)[1][2][…] (47 гадоў) Фюрэрбункер, Берлін, Трэці рэйх, Германскі рэйх
Месца пахавання	Прах развеяны над Эльбай
Імя пры нараджэнні	ням.: Paul Joseph Goebbels
Жонка	Магда Гебельс
Дзеці	Helga Susanne Goebbels[d], Hildegard Traudel Goebbels[d], Helmut Christian Goebbels[d], Holdine Kathrin Goebbels[d], Heidrun Elisabeth Goebbels[d] і Hedwig Johanna Goebbels[d]
Веравызнанне	непрактыкуючы каталік[d]
Партыя	НСДАП (1925—1945)
Член у	Wissenschaftlicher Katholischer Studentenverein Unitas Stolzenfels zu Bonn[d]
Адукацыя	Бонскі ўніверсітэт Гайдэльбергскі ўніверсітэт Універсітэт Фрайбурга JMU
Навуковая ступень	доктарская ступень[d][4]
Дзейнасць	Германістыка[5] і гісторыя[5]
Аўтограф
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Дзейнасць

18 лютага 1943 года ў Палацы спорту ў Берліне здзейсніў знакамітую шматгадзінную прамову аб татальнай вайне, якая, па словах відавочцаў, мела неверагодны псіхалагічны эфект.

У ходзе падаўлення ліпеньскай змовы 1944 Гебельс праявіў вялікую актыўнасць, пасля чаго Гітлер прызначыў яго галоўным упаўнаважаным па мабілізацыі на «татальную вайну».

У сваім палітычным завяшчанні Гітлер прызначыў Гебельса сваім пераемнікам на пасадзе канцлера, аднак на другі ж дзень пасля самагубства фюрэра Гебельс і яго жонка Магда самі пакончылі з сабой, папярэдне атруцілі сваіх шасцярых дзяцей цыяністым каліем. «Акту аб капітуляцыі за маім подпісам не будзе!» — адказаў Гебельс на савецкія патрабаванні аб безагаворачнай капітуляцыі. Яго жонка Магда сказала сваім малалетнім дзецям: «Не палохайцеся, цяпер доктар зробіць вам прышчэпку, якую робяць усім дзецям і салдатам». Калі дзеці пад уплывам морфію запалі ў напаўсонны стан, яна сама кожнаму дзіцяці (іх было шасцёра) уклала ў рот раздушаную ампулу з цыяністым каліем. 1 мая ў 21 гадзіну Гебельс застрэліўся, папярэдне застрэліў сваю жонку па яе ўласным патрабаванні. 6 мая 1945 г. цела Гебельса і членаў яго сям’і былі апазнаны адным з асабістых лекараў Гітлера Вернерам Хаазэ.

Зноскі

1. Joseph Goebbels // filmportal.de — 2005. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q15706812'></a>
2. Joseph Goebbels // Brockhaus Enzyklopädie

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
3. Joseph Goebbels // Oorlogsbronnen Праверана 22 лютага 2025.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q110279963'></a>
4. Deutsche Nationalbibliothek Record #118540041 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 2 красавіка 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>
5. Catalog of the German National Library Праверана 16 верасня 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q23833686'></a>