Прэзідэнт Непала

Прэзідэнт Федэратыўнай Дэмакратычнай Рэспублікі Непал (непальск.: संघीय प्रजातान्त्रिक गणराज्य नेपालका राष्ट्रपति) — вышэйшая дзяржаўная пасада ў Непале. Прэзідэнтам Непала з 29 кастрычніка 2015 года з’яўляецца Бідх’я Дэві Бхандары.

Прэзідэнт Непала
непальск.: संघीय प्रजातान्त्रिक गणराज्य नेपालका राष्ट्रपति
Пасаду займае Ram Sahaya Yadav[d] з 13 сакавіка 2023
Узначальвае	Непал
Тэрмін паўнамоцтваў	5 гадоў
Пасада з’явілася	28 мая 2008
Першы на пасадзе	Рам Баран Ядаў
Сайт	PresidentOfNepal.gov.np

Гісторыя

Пасля шматгадовай грамадзянскай вайны і дэмакратычнага руху, 18 мая 2006 года прэм’ер-міністр Непала Гірыджа Прасад Каірала абвясціў на пасяджэнні парламента аб пазбаўленні караля Г’янендры большай часткі паўнамоцтваў і абвяшчэнні краіны свецкай дзяржавай^[1]. 15 студзеня 2007 года з прычыны стварэння часовага ўрада і прыняцця часовай канстытуцыі кароль быў адхілены ад улады і прэм’ер-міністр стаў выконваючым абавязкі кіраўніка дзяржавы і ўрада^[2]. 28 мая 2008 года на першым пасяджэнні ўстаноўчага сходу ў Непале была скасаваная манархія і краіна абвешчана Федэратыўнай Дэмакратычнай Рэспублікай^[3]. Па выніках першых прэзідэнцкіх выбараў, 23 ліпеня 2008 года Рам Баран Ядаў заступіў на пасаду першага прэзідэнта Непала^[4]. Ён павінен быў прабыць на гэтай пасадзе два гады да прыняцця новай канстытуцыі, аднак праца над ёй зацягнулася на сем гадоў^[5]. Нарэшце, 20 верасня 2015 года новы асноўны закон краіны быў прыняты ўстаноўчым сходам і падпісаны прэзідэнтам Ядавам^[6]. Згодна з канстытуцыяй, Непал ахарактарызаваны як свецкая Рэспубліка, якая складаецца з сямі федэральных зямель, у краіне павінны быць праведзены новыя выбары^[7][8]. 29 кастрычніка 2015 года на пасаду прэзідэнта была абраная Бідх’я Дэві Бхандары, якая стала другім чалавекам і першай жанчынай на гэтай пасадзе^[9][10].

Паўнамоцтвы і абавязкі

Прэзідэнт Непала выконвае цырыманіяльныя абавязкі і займае пасаду галоўнакамандуючага ўзброенымі сіламі, у той час як прэм’ер-міністр з’яўляецца лідарам нацыі^[5][11]. Прэзідэнт абіраецца шляхам непрамых выбараў на тэрмін у пяць гадоў. Кандыдатам у прэзідэнты можа быць любы грамадзянін Непала, які дасягнуў узросту 45 гадоў і мае права абірацца ў Федэральны парламент^[12]. Рэзідэнцыяй прэзідэнта з’яўляецца палац «Растрапаці Бхаван» ў Катманду^[13]. Зарплата прэзідэнта на 2015 год складае 109,410 непальскіх рупій у месяц^[14].

Прэзідэнты Непала

№	Партрэт	Імя (гады жыцця)	Тэрмін паўнамоцтваў			Партыя
			Уступіць	Пакінуў	Дзень
—		В. а. кіраўніка дзяржавы Гірыджа Прасад Каірала (1925—2010)	15 студзеня 2007	23 ліпеня 2008	740	Непальскі кангрэс
1		Прэзідэнт Рам Баран Ядаў (нар. 1948)	23 ліпеня 2008	29 кастрычніка 2015	2654	Непальскі кангрэс
2		Прэзідэнт Бідх’я Дэві Бхандары (нар. 1961)	29 кастрычніка 2015	13 сакавіка 2023	2693	Камуністычная партыя Непала (аб’яднаная марксісцка-ленінская)
3		Прэзідэнт Рам Чандра Паудэл (нар. 1944)	13 сакавіка 2023	дзеючы	945	Непальскі кангрэс

Зноскі

1. Nepal king stripped of most powers (нявызн.). CNN. Архівавана з першакрыніцы 4 снежня 2017. Праверана 30 октября 2015.
2. Nepal: Overview of the political situation (2007 - 2008) (нявызн.)(недаступная спасылка). Министерство юстиции США (16 февраля 2009). Архівавана з першакрыніцы 8 сакавіка 2016. Праверана 30 октября 2015.
3. Nepal hails a new republic (нявызн.). The Guardian (9 июня 2008). Архівавана з першакрыніцы 12 кастрычніка 2018. Праверана 30 октября 2015.
4. Nepal's first president sworn in (нявызн.). CNN (23 июля 2008). Архівавана з першакрыніцы 6 сакавіка 2016. Праверана 30 октября 2015.
5. Nepalese parliament elects first female president (нявызн.). The Guardian. Архівавана з першакрыніцы 4 мая 2017. Праверана 30 октября 2015.
6. Nepal formally adopts new constitution amid protests from minorities (нявызн.). The Guardian (20 сентября 2015). Архівавана з першакрыніцы 24 кастрычніка 2017. Праверана 30 октября 2015.
7. Nepal gets first woman President (нявызн.). The Hindu (28 октября 2015). Архівавана з першакрыніцы 27 лютага 2020. Праверана 29 октября 2015.
8. Bidhya Devi Bhandari elected Nepal's first female president (нявызн.). BBC News (29 октября 2015). Архівавана з першакрыніцы 2 кастрычніка 2019. Праверана 29 октября 2015.
9. Bidhya Devi Bhandari: Communist activist elected Nepal’s first female President (нявызн.). The Independent (29 октября 2015). Архівавана з першакрыніцы 25 лютага 2017. Праверана 30 октября 2015.
10. Bidhya Devi Bhandari: Meet Nepal's first woman president (нявызн.). International Business Times^[en] (29 октября 2015). Архівавана з першакрыніцы 30 кастрычніка 2015. Праверана 30 октября 2015.
11. Nepal Makes History By Electing Its First Female President (нявызн.). National Public Radio (29 октября 2015). Архівавана з першакрыніцы 30 кастрычніка 2015. Праверана 30 октября 2015.
12. Constitution of Nepal (нявызн.)(недаступная спасылка). INSEConline (20 сентября 2015). Архівавана з першакрыніцы 27 студзеня 2018. Праверана 30 октября 2015.
13. Nepal’s Rastrapati Bhawan declared unsafe for use (нявызн.). The Hindu (16 мая 2015). Архівавана з першакрыніцы 6 лістапада 2021. Праверана 30 октября 2015.
14. Salary of Government officials of Nepa (нявызн.). EduSanjal (10 июня 2015). Архівавана з першакрыніцы 8 лістапада 2015. Праверана 30 октября 2015.