Рагуль

Рагуль, рогуль (мн. ч. рагулі, рогули, рогулье, жонак. рагуліха, рогуліха) — жаргоннае ўкраінскае слова^{[удакладніць]}, у агульнай лексіцы^{[удакладніць]} — грэблівая мянушка са значэннем «прымітыўны чалавек, некультурный селянін». Ва ўкраінскім крымінальным жаргоне ўжываецца для абазначэння любога сельскага жыхара.^[1]

Па адной з версій, тэрмін «рагуль» адбываецца ад польскага слова рагатка (rogatka  (польск.)) — так называліся невялікія збудаванні (будкі і шлагбаўмы), якія на скрыжаваннях дарог Аўстра-Венгрыі і Польшчы служылі своеасаблівымі мытнымі пунктамі на ўездах у гарады. У прыватнасці, гэтай версіі прытрымліваецца пісьменнік і публіцыст Юрый Вінічук, які даследаваў звычаі і культуру Львова. На яго думку, рагулямі ў Аўстра-Венгрыі і Польшчы называлі жыхароў прыгарадаў Львова, якім дазвалялася праязджаць праз рагаткі ў горад і прывозіць прадукты на продаж толькі ноччу, а з надыходам світання яны былі абавязаныя пакідаць межы горада. І калі кагосьці хацелі ахарактарызаваць як «недалёкага селюка», то яго называлі «рагулем».

У далейшым рагулямі сталі называць былых сялян, якія фармальна сталі жыхарамі горада і страцілі сельскую культуру, але аказаліся няздольнымі прыняць гарадскую культуру. Пры гэтым яны адрозніваліся безапеляцыйнасцю і самаўпэўненасцю, не адкідвалі любое альтэрнатыўнае меркаванне, але ставіліся да яго з ваяўнічай пагардай.

Ад слова «рагуль» створаны жаргонныя словы: рагулізм, рагульства — дурасць, прымітыўнасць, нешта абсурднае^[1].

Зноскі

1. Ставицька Леся  (укр.). Український жаргон. СловникМістить близько 4070 сл. і понад 700 стійких словосполучень / Український науковий ін-т Гарвардського ун-ту; Інститут критики; НАН України, Інститут української мови. — К. : Критика, 2005. — 496с. — Бібліогр.: с. 481—492.