Свята-Успенская царква (Пярковічы)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Свята-Успенская царква.

Свята-Успенская царква — праваслаўны храм у в. Пярковічы Драгічынскага раёна Брэсцкай вобласці. Знаходзіцца на заходняй ускраіне вёскі, у сядзібна-паркавым ансамбле Віславухаў.

Праваслаўны храм
Свята-Успенская царква
52°10′28″ пн. ш. 25°01′41″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Вёска	Пярковічы
Канфесія	Праваслаўе
Епархія	Брэсцкая і Кобрынская
Благачынне	Драгічынскае
Архітэктурны стыль	класіцызм
Заснавальнік	Зянон Казімір Віславух
Першае згадванне	канец XVI стагоддзя
Дата пабудовы	1805 год
Статус	Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 113Г000214шыфр 113Г000214
Стан	дзейнічае
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Надмагілле Кірылы Цярлецкага

Першая царква была пабудавана намаганнямі ўладальніка вёскі ўніяцкага епіскапа луцкага і астрожскага Кірылы Цярлецкага ў канцы XVI стагоддзя. Драўляная Свята-Успенская царква мела дзве невысокія вежы і купал над прэзбітэрыем. Храм стаяў на мураваным падмурку. Унутры меліся тры алтары, выкананыя ў мастацкай разьбе, царскія вароты і іншыя мастацкія каштоўнасці. У гэтай царкве ў 1607 (1605) годзе і быў пахаваны Кірыла Цярлецкі. Яго мошчы былі накрыты вялікай гранітнай плітою з надпісамі на латыні^[1]. Пад час шматлікіх войнаў XVII стагоддзя царква была спалена.

Цяперашнюю царкву фундаваў як уніяцкую на месцы папярэдняй падкаморы брэсцкі Зянон Віславух каля 1770 года. Завяршыў будаўніцтва ў 1805 годзе і аздобіў храм ягоны сын Віктар. Былі прадугледжаны асобныя крыпты для роду Віславухаў, у якіх былі пахаваны ўладальнікі сядзібы Зянон і Віктар з жонкамі. Таксама ў крыпту перанеслі парэшткі Кірылы Цярлецкага^[1].

Надпіс на надмагіллі К. Цярлецкага: Түт лежит тѣло ве лебного еп(и)ск(о)па Лүцкого и Ѡстроз ского Кирила Терлец кого. А положено рокү ҂а҃х҃(…) (16…) м(е)с(я)ца (…). Которыи был прежде еп(и)ск(о) пом Пінским лѣт і҃ (10), (…) еп(и)ск(о)п(о)м лѣтъ двадесѧт. К(ирилъ) Т(ерлецкии), е(пископъ) Л(уцкии) і Ѡ(строзскии)

У канцы XIX стагоддзя было зроблена падрабязнае апісанне надмагілля: «Магіла епіскапа Цярлецкага — з левага боку ад святога алтара, пад рызніцай, у склепе, наглуха закладзеным. Над ёю, у рызніцы змяшчаецца гарызантальна каменная пліта з зубчатай аздобай і з выразанымі на ёй словамі». На надмагіллі змешчаны кірылічны надпіс^[2].

Рэшткі епіскапа захоўваліся ў крыпце да 1970-х гадоў. У наш час надмагілле Цярлецкага захоўваецца ў Музеі старажытнабеларускай культуры ў Мінску^[2].

Пасля скасавання уніі храм быў перададзены праваслаўным вернікам^[1]. Пасля прыходу Савецкай улады ў 1939 годзе парэшткі пахаваных у крыпце былі параскіданы, а саму крыпту замуравалі. У 1961 годзе царкву зачынілі, аднак ў 1990 годзе намаганнямі мясцовых жыхароў яе аднавілі.

Архітэктура

Помнік архітэктуры позняга класіцызму. Храм вырашаны ў буйных манументальных формах. Аднанефны прамавугольны ў плане аб’ём пад двухсхільным дахам з вальмай над алтарнай сцяной. Дах па краях завершаны драўлянымі васьміграннымі барабанамі. Галоўны арачны ўваход вылучаны 4-паўкалонным порцікам з трохвугольным франтонам, які рытмічна спалучаецца з драўляным франтонам даху. Бакавыя фасады расчлянёны высока ўзнятымі арачнымі аконнымі праёмамі і масіўнымі спаранымі пілястрамі ў прасценках.

У інтэр’еры сцены малітоўнай залы раскрапаваны шырокімі спаранымі пілястрамі. У паўднёвай частцы хоры, якія падтрымліваюцца 2 масіўнымі пілонамі. У агульнай прасторы залы бакавыя прамавугольныя рызніцы вылучаюць квадратную апсіду, вылучаную трох’ярусным іканастасам.