Сота (мова)

Сота, таксама сесота, сесута (саманазва: Sesotho) — мова, распаўсюджаная ў Паўднёвай Афрыцы, пераважна ў Лесота і ПАР. Родная мова народа басута. Належыць да моўнай групы банту. Агульная колькасць носьбітаў (2016 г.) - каля 5,7 млн.

Сота
Саманазва	Sesotho
Краіны	ПАР, Лесота
Рэгіёны	Паўднёвая Афрыка
Афіцыйны статус	Лесота,  Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка
Арганізацыя, якая рэгулюе	Pan South African Language Board[d]
Агульная колькасць носьбітаў	5,7 млн. (2016)
Класіфікацыя
Катэгорыя	Мовы Афрыкі
Нігера-кангалезская макрасям'я Бенуэ-кангалезская сям'я Бантоідная галіна група банту Тсвана-сота
Пісьменнасць	лацінка
Моўныя коды
ДАСТ 7.75–97	сот 618
ISO 639-1	st
ISO 639-2	sot
ISO 639-3	sot
WALS	ses
Ethnologue	sot
Linguasphere	99-AUT-ee
Guthrie	S33
IETF	st
Glottolog	sout2807
Вікіпедыя на гэтай мове

Гісторыя

Мова сота сфарміравалася ў XIX ст. на аснове дыялекта секвена моў тсвана-сота, распаўсюджанага ў дзяржаве Машвешвэ I. Па яго прапанове місіянеры Парыжскай евангелічнай місіі склалі алфавіт на аснове лацінкі і пачалі друкаваць тэксты на прывезенай імі друкавальнай машыне. У 1842 г. імі была выдадзена арфаграфія і слоўнік сота. З 1966 г. сота з'яўляецца дзяржаўнай мовай Лесота.

У 1951 г. у ПАР для стандартызацыі мовы сота быў створаны камітэт мовы сота, які працаваў да 1957 г. З 1960 г. мова сота выкарыстоўваецца на радыё, з 1982 г. — на тэлебачанні. У 1994 г. набыла афіцыйны характар у ПАР.

Дыялекты

Мова сота мае лакальныя гутарковыя дыялекты, аднак іх колькасць з'яўляецца спрэчнай, паколькі некаторыя дыялекты адносяць да другіх моў групы тсвана-сота.

У нашы дні існуюць дыялектныя адрозненні ў пісьмовых мовах Лесота і ПАР. Прыклады гэтых адрозненняў:

Сота Лесота	Сота ПАР	Пераклад
E	Ee	Так
E-e	Tjhee	Не
Kea leboha	Ke a leboha	Дзякуй
Lebitso la hau u mang?	Lebitso la hao ke mang?	Якое ваша імя?
U lula kae?	O dula kae?	Дзе вы жывяце?
U lilemo tse kae?	O dilemo tse kae?	Колькі вам гадоў?

Спасылкі

• Cultures and Languages - Sesotho Архівавана 5 жніўня 2020.
• Sesotho Online