Соус (выяўленчае мастацтва)

Соус (фр.: sauce — соус, падліўкі, заправа, ад salsa — падсоленая поліўка) — матэрыял і інструмент для малявання ў выглядзе тоўстага алоўка, вырабленага з спрасаванага парашка сажы з прымешкай клею (фр.: velourssauce). Па складзе соус лічаць адным з відаў пастэлі. Соус дае прыгожы матавы чорны альбо шаравата-серабрысты тон. Соус наносяць на паперу рыскай з наступнай растушоўкай, часам у спалучэнні з вугальным — італьянскім алоўкам, сангінай, крэйдай, сепіяй. Іншы спосаб прымянення соуса — размыўка пэндзлем з вадой накшталт акварэлі, аднак часцей сухім шчацінным пэндзлем або так званай растушкай (тампонам).

Пра кулінарны тэрмін гл. Соус.

Соус.

Соус ў якасці малявальнага матэрыялу атрымаў распаўсюджванне ў XVIII стагоддзі, у эпоху ракако і неакласіцызма. Аднак яго часта атаясамлялі з чорным мелам, чорнай пастэллю або вугальным, італьянскім алоўкам. Мастакі гатавалі гэтыя матэрыялы самі, па ўласных рэцэптах, таму іх атрыбуцыя абцяжараная.

Соусам у злучэнні з пастэллю і мелам карыстаўся выбітны малявальшчык Эдгар Дэга. У другой палове XIX — пачатку XX стагоддзя соусам малявалі многія рускія мастакі: Ф. А. Васільеў, І. М. Крамской, І. Я. Рэпін, В. А. Сяроў, М. А. Урубель. Соусам і арыгінальным матэрыялам — лямпавай сажай з размыўкай вадой — ствараў свае малюнкі У. В. Лебедзеў.