Станісловас Лазутка

Станісловас Лазутка (літ.: Stanislovas Lazutka; 7 мая 1923(1923-05-07)^[1], Q12650000?, Нованікалаеўская губерня^[d] — 6 ліпеня 2009(2009-07-06)^[1], Вільня) — савецка-літоўскі гісторык.

Станісловас Лазутка
Дата нараджэння	7 мая 1923(1923-05-07)[1]
Месца нараджэння	Q12650000?, Каінскі павет[d], Нованікалаеўская губерня[d], РСФСР, СССР
Дата смерці	6 ліпеня 2009(2009-07-06)[1] (86 гадоў)
Месца смерці	Вільня, Віленскае гарадское самакіраванне, Віленскі павет, Літва
Грамадзянства	Літва[2]
Род дзейнасці	гісторык, выкладчык універсітэта, палеограф
Навуковая сфера	гісторыя[3] і палеаграфія[4]
Месца працы	Віленскі ўніверсітэт

Біяграфія

Нарадзіўся ў сяле Байсогала Новасібірскай вобласці, што было яшчэ ў 1883—1885 гадах заснавана каланістамі з Літвы.

У 1941—1946 служыў у РСЧА. У 1945 годзе ўступіў у ВКП(б).

У 1950 годзе атрымаў дыплом гісторыка ў Віленскім універсітэце. У 1958 годзе скончыў Акадэмію грамадскіх навук пры ЦК КПСС. У 1958 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю «Рэвалюцыйная сітуацыя ў Літве 1859—1862 (перадумовы паўстання 1863—1864 гг.)». У 1974 стаў доктарам (тэма дысертацыі — «Першы статут Літвы – феадальнае ўкладанне Вялікага Княства Літоўскага»).

У 1948—1952 і 1959—2000 гадах выкладаў у Віленскім універсітэце. З 1959 па 1963 — прарэктар па вучэбнай рабоце, з 1977 — прафесар.

У 1951—1954 гадах займаў пасаду загадчыка аддзела навукі і культуры ЦК КПЛ. У 1952—1954 — кандыдат у члены ЦК ЛКП, у 1954—1956 і 1960—1963 — член ЦК ЛКП^[5].

Навуковая дзейнасць

Праводзіў вывучэнне першага Статута Вялікага Княства Літоўскага 1529 года. Разглядаў умовы і прычыны падрыхтоўкі, значэнне ў юрыдычным замацаванні феадальных адносін. Акрамя таго, падрыхтаваў акадэмічны тэкст статута, заснаваны на ўсіх захаваных тэкстах XVI стагоддзя. Таксама займаўся вывучэннем метрык^[6].

Узнагароды

• Заслужаны дзеяч культуры Літоўскай ССР (1965)
• Дзяржаўная прэмія Літоўскай ССР (1981)
• Літоўская навуковая прэмія (1995)

Працы

• Revoliucinė situacija Lietuvoje 1859–1862 m., 1961 m., rusų kalba
• Vilniaus universiteto istorija, vienas autorių ir atsakingasis redaktorius, 1979 m., rusų k.,
• Lietuvos Statutas – Didžiosios Lietuvos Kunigaikštystės feodalinis kodeksas, monografija, 1973 m., rusų k.
• Pirmasis Lietuvos Statutas: Paleografinė ir tekstologinė nuorašų analizė, su E. Gudavičiumi, 1.1 d. 1, 1983 m.
• Pirmasis Lietuvos Statutas. Dzialinskio, Lauryno ir Ališavos nuorašų faksimilės, su E. Gudavičiumi, 1.1 d. 2, 1985 m.
• Pirmasis Lietuvos Statutas. Tekstai senąja baltarusių, lotynų;ir senąja lenkų kalbomis t. 2 d. 1, 1991 m.
• Vytauto Didžiojo 1388 m. privilegija žydams, su E. Gudavičiumi, 1993 m.
• Lietuvos metrika (1528–1547), 6-oji Teismų bylų knyga. – Vilnius: Vilniaus universiteto leidykla, 1994.
• Lietuvos metrika (1522–1530) 4-oji Teismų bylų knyga (XVI a. pabaigos kopija). – Vilnius: Vilniaus universiteto leidykla, 1997. – ISBN 9986-19-270-6
• Leonas Sapiega: Gyvenimas, valstybinė veikla, politinės ir filosofinės pažiūros, 1998 m.; baltarusių k. 2004 m.
• Первый Литовский Статут (1529). – Vilnius: Margi raštai, 2004. – 522 p. – ISBN 9986-09-274-4
• Pirmasis Lietuvos Statutas (1529 m.) = Первый Литовский Статут (1529 г.): Zamoiskių ir Firlėjų rankraščių nuorašų paleografija ir faksimilės. – Vilnius: Margi raštai, 2007. – ISBN 978-9986-09-345-9