Тыберый

Тыбе́рый — Тыберый Клаўдзій Нерон (лац.: Tiberius Claudius Nero) (16 лістапада 42 да н.э. — 16 сакавіка 37 н.э.) — рымскі імператар з 14 па 37 год н.э. Пасля свайго айчыма Аўгуста Тыберый быў другім імператарам Рымскай Імперыі і таксама, як і Аўгуст, належаў да дынастыі Юліяў-Клаўдзіяў. Час яго кіравання быў адным з найдаўжэйшых сярод імператараў Рымскай Імперыі.

Тыберый Юлій Цэзар Аўгуст
TIBERIUS JULIUS CAESAR AUGUSTUS
Бюст Тыберыя
2-і Рымскі імператар 19 жніўня 14 года — 16 сакавіка 37 года
Папярэднік	Гай Юлій Цэзар Актавіян Аўгуст
Пераемнік	Гай Юлій Цэзар Аўгуст Германік (Калігула)
Нараджэнне	16 лістапада 42 да н.э.(-042-11-16) Рым
Смерць	16 сакавіка 37(0037-03-16) (78 гадоў) Мізенскі мыс
Месца пахавання	Маўзалей Аўгуста
Род	Юліі-Клаўдзіі
Імя пры нараджэнні	лац.: Tiberius Claudius Nero[1]
Бацька	Тыберый Клаўдзій Нерон
Маці	Лівія Друзіла
Жонка	1. Віпсанія Агрыпіна (20—12 да н.э.) 2. Юлія Старэйшая (12 да н.э.—2 г.)
Дзеці	Юлій Цэзар Друз (ад першага шлюбу) Клаўдзій Нерон (ад другога шлюбу)
Веравызнанне	старажытнарымская рэлігія
Узнагароды	чэмпіён Алімпійскіх гульняў па гонках калясніц[d] (4 да н.э.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Пры Аўгусце паміж 16 і 13 гадамі да н.э. Тыберый заваяваў альпійскія тэрыторыі і Панонію, пазней правіў у Германіі. Паміж 9 і 13 гадамі н.э. Тыберый падавіў Панонска-далматынскае паўстанне.

Тыберый праявіў сябе выдатным военачальнікам у войнах з германцамі, панонцамі і дакамі. Аднак, стаўшы імператарам у 55 гадоў, залежаў ад сваёй уладалюбнай маці, Лівіі, і так было яшчэ 15 гадоў, да яе смерці. Пад уплывам Сеяна выехаў з Рыму і жыў на востраве Капры. Жывучы там, ён паблажліва паставіўся да рэжыму тэрору, арганізаванага ў Рыме Сеянам, ахвярамі якога сталі Антонія Старэйшая і яе сыны Нерон і Друз. Таксама паблажліва Тыберый паставіўся і да тэрору, арганізаванага сенатам пасля пакарання Сеяна.^[2]

Тыберый паходзіў па абедзвюм лініям з роду Клаўдзіяў. Яго бацькамі былі Тыберый Клаўдзій Нерон і Лівія Друсіла. Калі Тыберыю не было 4 гадоў, маці развялася з бацькам і выйшла за Аўгуста, які ставіўся да Тыберыя з непрыяззю. Калі Лівія дамаглася ад Аўгуста ўсынаўлення Тыберыя, Аўгуст паставіў умовай развод Тыберыя з любімай жонкай Віфсаніяй і шлюб яго з дачкой Аўгуста Юліяй, чыя маральнасць была няпэўнай. Апроч таго, нашчадкам Тыберыя замест уласнага сына Друза Малодшага стаўся, такім чынам, Германік, сын Юліі. Адзначаецца, што Тыберый не адчуваў у сабе паклікання да імператарскай улады і таму быў няшчасным^[2].