Тэорыя даміно

Тэорыя даміно, тэорыя падальнага даміно або эфект даміно — палітычная тэорыя, якая заключаецца ў тым, што якое-небудзь змяненне цягне за сабой лінейны шэраг іншых змяненняў, аналагічна таму, як падаюць костачкі даміно, пабудаваныя ў шэраг.

Ілюстрацыя «эфекту даміно» ў краінах Паўднёва-Усходняй Азіі

Гісторыя

Гэтым тэрмінам карысталіся заходнія палітыкі ў ходзе халоднай вайны, маючы на ўвазе, што дастаткова адной дзяржаве ў рэгіёне стаць сацыялістычнай, як за ёй становяцца сацыялістычнымі і іншыя дзяржавы. Альбо ж наадварот — падзенне кіруючага рэжыму ў адной краіне непазбежна пацягне за сабой падзенне падобных рэжымаў у іншых краінах^[1].

У прыватнасці, з улікам «эфекту даміно» амерыканскім кіраўніцтвам прымалася рашэнне аб умяшанні ЗША ў В’етнамскую вайну^[2]. У 1980-х гадах гэтая ж тэорыя выкарыстоўвалася адміністрацыяй прэзідэнта Рэйгана пры ажыццяўленні аперацый у краінах Лацінскай Амерыкі^[3].

Гэтая канцэпцыя была ўпершыню распрацавана дзяржаўным сакратаром ЗША Джонам Далесам^[4].

Гл. таксама

• Арабская вясна