Тэорыя суперструн

Тэорыя суперструн - суперсіметрычнае абагульненне тэорыі струн.

Тэорыя струн

Тэорыя суперструн Тэорыя Тэорыя струн Суперструны Тэорыя базонных струн М-тэорыя Гетэратычная струна Палявая тэорыя струн Галаграфічны прынцып Асноўныя паняцці Квантавая струна · Брана Прастора Калабі — Яу Алгебра Каца-Мудзі Брана E8 група Лі Блізкія тэмы Суперсіметрыя Супергравітацыя Квантавая гравітацыя Вядомыя вучоныя Грын · Грос · Каку · Малдасена · Палякоў · Шварц · Саскінд · Венецыяна · Уітэн

Варыянты тэорыі

Існуе пяць розных варыянтаў тэорыі суперструн: тэорыя тыпу I, тыпу IIA, тыпу IIB, а таксама тэорыі гетэратычных струн на аснове груп SO(32) (O-гетэратычныя струны) і E₈×E₈ (E-гетэратычныя струны). Многія асноўныя уласцівасці гэтых тэорый супадаюць: вагальныя моды вызначаюць масы і зарады, агульная колькасць прасторавых вымярэнняў роўна 10, іх згорнутыя вымярэнні павінны быць разнастайнасцямі Калабі - Яу і г. д. Адрозненні паміж імі заключаюцца ў тым, што ў іх па-рознаму рэалізавана суперсіметрыя і ёсць істотныя адрозненні паміж дапушчальнымі вагальны модамі.

Тэорыі суперструн

Тып	ЛП1	Характарыстыка
I	10	Уключае суперсіметрыю; струны як адкрытыя, так і замкнутыя; адсутнічае тахіён; групавая сіметрыя — SO(32)
IIA	10	Уключае суперсіметрыю; струны толькі замкнутыя; адсутнічае тахіён; безмасавыя Герміёны няхіральныя
IIB	10	Уключае суперсіметрыю; струны толькі замкнутыя; адсутнічае тахіён; безмасавыя Герміёны няхіральныя
HO	10	Уключае суперсіметрыю; струны толькі замкнутыя; адсутнічае тахіён; тэорыя гетэратычная: струны, якія вагаюцца па гадзіннікавай стрэлцы, адрозніваюцца ад струн, якія вагаюцца супраць; групавая сіметрыя — SO(32)
HE	10	Уключае суперсіметрыю; струны толькі замкнутыя; адсутнічае тахіён; тэорыя гетэратычная: струны, якія вагаюцца па гадзіннікавай стрэлцы, адрозніваюцца ад струн, якія вагаюцца супраць; групавая сіметрыя — E8×E8
1 Лік вымярэнняў прасторы-часу

Вагальныя ўзбуджэнні ўздоўж струннай пятлі могуць распаўсюджвацца па гадзіннікавай стрэлцы і супраць яе. Тэорыі струн тыпаў IIA і IIB адрозніваюцца тым, што ў тэорыі IIB ваганні ў абодвух напрамках ідэнтычныя, а ў IIA - процілеглыя па форме. Акрамя таго, у тэорыі IIB аказваецца, што ўсе часціцы круцяцца ў адным кірунку (у іх адна і тая ж хіральнасць), а ў тэорыі IIA - у розных напрамках (у іх розная хіральнасць).

Дзве гетэратычныя тэорыі маюць аналагічныя, але больш істотныя адрозненні. Усе моды ваганняў па гадзіннікавай стрэлцы выглядаюць таксама, як і моды струн тыпу II (калі разглядаць толькі ваганні па гадзіннікавай стрэлцы, то тэорыі суперструн тыпаў IIA і IIB ідэнтычныя), але ваганні супраць гадзіннікавай стрэлкі супадаюць з ваганнямі тэорыі базонных струн. Такім чынам, у гетэратычных струнах моды супраць гадзіннікавай стрэлкі існуюць у 26 вымярэннях, а вагальныя моды па гадзіннікавай стрэлцы - у 10. Дадатковыя базонныя вымярэнні могуць скручвацца ў розныя разнастайнасці Калабі-Яу, прыводзячы да тэорыям O-і E-гетэратычных струн. Паколькі дадатковыя базонныя вымярэнні з'яўляюцца компактыфікаванымі, кожная з гэтых тэорый аказваецца такой, як калі б у ёй было 10 вымярэнняў, гэта значыць як тэорыі суперструн II тыпу. У гетэратычных тэорыях таксама рэалізаваны пэўны варыянт суперсіметрыі.

Тэорыя струн I тыпу аналагічная тэорыі IIB, за выключэннем таго, што ў ёй акрамя замкнёных струн маюцца струны са свабоднымі канцамі, званыя адкрытымі струнамі.

Гл. таксама

• М-тэорыя
• Суперсіметрыя
• Тэорыя базонных струн
• Тэорыя струн
• Нявырашаныя праблемы сучаснай фізікі