Угра

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Угра (значэнні).

Угра́^[2] (руск.: Угра) — рака ў Смаленскай і Калужскай абласцях Расіі, левы прыток Акі (басейн Волгі). Найдаўжэйшы (разам з ракой Масквой) прыток Акі на Верхнім і Сярэднім Павоччы.

Угра
Характарыстыка
Даўжыня	399 км
Басейн	15 700 км²
Расход вады	84,8 м³/с (каля пасёлка Таваркава[1])
Вадацёк
Выток
• Месцазнаходжанне	Смаленскае ўзвышша, в. Бабічы
• Каардынаты	54°24′33,30″ пн. ш. 33°27′52,90″ у. д.HGЯO
Вусце	Ака
• Месцазнаходжанне	сяло Угра (Калуга)
• Вышыня	117,3 м
• Каардынаты	54°30′26″ пн. ш. 36°06′24″ у. д.HGЯO
Размяшчэнне
Водная сістэма	Ака → Волга → Каспійскае мора
Краіна	Расія
Рэгіёны	Смаленская вобласць, Калужская вобласць
Раён	Ельнінскі раён
Код у ДВР	09010100412110000020453
выток вусце
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Назва

Назва Угра балцкага паходжання, яна не звязаная з этнонімам «вугры».

Найбліжэйшыя гідранімічныя адпаведнікі — літоўская рачная назва Ugra^[3], латышская Ugriņ-up (< Ugriņa «Уграчка» < *Ugra)^[4].

Назва Угра параўноўваецца з назвай латвійскай дзвінскай ракі Ogre (Uogre) і звязваецца з балцкім *angur- «(рыба) вугор»^[5].

Далей да індаеўрапейскага *ang^ṷ(h)i- «змяя, чарвяк»^[6], ад якога балцкае *angis «вуж, вужака» і вытворнае ад яго *angra- «падобны да вужакі» (> «вугор»)^[7].

Рака Угра вядомая сваёй выключнай звілістасцю^[3] (колькасцю выгінаў і паваротаў на адзінку вымярэння)^[8]. Яе назва матываваная звілістасцю рачнога рэчышча, так жа сама як «звілістасць» уласцівая вугру і вужу.

Паводле звілістасці рэчышча таксама названая і пруская рака *Wangr-ape «Звілістая рака», назва якой ад іншага кораня — балцкага *veng-^[9] (да індаеўрапейскага *ṷe-n-g- «быць сагнутым»^[10]).

Гідраграфія

Даўжыня 399^[2] км, плошча басейна 15 700^[2] км². Бярэ пачатак на Смаленскім узвышшы на паўднёвым усходзе Смаленскай вобласці. Сярэдні расход вады каля пасёлка Тваракава 84,8 м³/м^[1].

Жыўленне ракі змяшанае: доля сцёку талых вод у сярэднім складае каля 60 %, больш за 30 % гадавога сцёку прыпадае на грунтавыя воды, каля 5 % — на сцёк дажджавых вод. Расход вады за 35 км ад вусця — каля 90^[2] м³/с. Замярзае ў лістападзе — пачатку студзеня.

Даліна ракі пойменная, з шырынёй поймы 1—2 км, у ніжнім цячэнні — 3,5 км. Шырыня рэчышча ў ніжнім цячэнні — 70—80 м. Глыбіня ў межань на перакатах — 0,4-0,6 м, найбольшая на плёсах — 4 м. Сярэдняя хуткасць цячэння вады — 0,4—0,6 м/с.

На рацэ горад Юхнаў. У басейне ракі 213 азёр і вадасховішчаў агульнай плошчай 4,76 км²^[1].