Ураган (РСЗА)

9К57 «Ураган» — савецкая рэактыўная сістэма залпавага агню (РСЗА) калібра 220 міліметраў.

Дадзены комплекс быў прыняты на ўзбраенне ў 1975 годзе. Галоўны канструктар сістэмы — Аляксандр Мікітавіч Ганічаў. Галоўны канструктар баявой машыны — Юрый Мікалаевіч Калачнікаў^[1]. Баявая і транспартная машына грунтуюцца на дапрацаваных шасі грузавога аўтамабіля ЗІЛ-135ЛМ. Колькасць снарадаў у залпе адной баявой машыны: 16 штук. Час залпу з адной баявой машыны — 20 секунд. Маса баявой машыны — 20 тон, рэактыўнага снарада — 280 кг. Разлік баявой машыны — 4 чалавекі. Ва Узброеных Сілах СССР РСЗА «Ураган» складаліся на ўзбраенні «рэактыўных артылерыйскіх палкоў» акругаў, артылерыйскіх дывізій і агульнавайсковых армій^[2].

Ва Узброеных Сілах Расіі РСЗА «Ураган» стаяць на ўзбраенні артылерыйскіх брыгад агульнавайсковых армій і артылерыйскіх палкоў дывізій. У кожным па 1 рэактыўнаму артылерыйскага дывізіёна (8 адзінак)^[3].

Прызначэнне

Сістэма прызначана для паразы розных вулічных мэтаў:

• адкрытай і накрытай жывой сілы;
• небраняванай, легкабраняваных і браніраванай тэхнікі мотапяхотных і танкавых рот;
• артылерыйскіх падраздзяленняў;
• тактычных ракет;
• зенітных комплексаў;
• верталётаў на стаянках;
• камандных пунктаў;
• вузел сувязі;
• аб’ектаў ваенна-прамысловай інфраструктуры.

Варыянты

• 9К57 «Ураган»: базавы варыянт на шасі ЗІЛ-135ЛМ.
• 9К512 «Ураган-1М»: баявая і транспартна-зараджальная машына сістэмы «Ураган-1М» выканана на базе шасі МЗКЦ-7930 «Астролаг». Баявая машына здольная весці стральбу рэактыўнымі снарадамі як ад 220-мм сістэм 9К57 «Ураган», так і ад 300-мм сістэм 9К58 «Смерч»^[4].
• Бастыён-03: распрацоўка ўкраінскай кампаніі АўтаКрАЗ, прадстаўленая ў 2010. Баявая частка 9К57 «Ураган» усталяваная на шасі КрАЗ-6322РА^[5].
• Ураган-М — беларуская мадэрнізацыя на шасі МАЗ-6317-05. Уключае ў сябе СПУ 9П140МБ і ТЗМ 9Т452 МБ.

Боепрыпасы

Наменклатура боепрыпасаў[6][7][8][9][10]
Індэкс снарада	Індекс БЧ	Вага снарада, кг	Даўжыня снарада, мм	Вага БЧ, кг	Вага ВР/АР, кг	Тып выбухоўніка	Далёкасць стральбы, км
Фугасныя
9М27Ф	9Н128Ф	280	4832,5	100	51,9	кантактны	10..35
Тэрмабарычныя
9М51	9Н515	256[~ 1]	5147	143,5	30,2	кантактны	5..13
Касетныя
9М27К[~ 2]	9Н128К	270	5178	90	30×0,3	некантактны	10..35
9М27К1[~ 3]	9Н516	270	5178	90	30×0,3	некантактны	10..35
9М27К2[~ 4]	9Н128К2	270	5178	89,5	24×1,1	некантактны	10..35
9М27К3[~ 5]	9Н128К3	270	5200	90	312×0,04	некантактны	8..34
9М59[~ 6]	9Н524	270	5178	90	9×1,85	некантактны	10..35
Запальныя
9М27С	9Н128С
Хімічныя
9М27	9Н519				20[~ 7]	некантактны

Аператары

• Ангола — невядомая колькасць мадэрнізаваных у Беларусі «Ураган-М», станам на 2023 год^[11]
• Беларусь — 36 9П140 «Ураган», па стане на 2019 год^[12]
• Гвінея — 3 9П140 «Ураган», па стане на 2019 год^[13], усяго пастаўлена 4 РСЗА «Ураган»^[14]
• Казахстан — 180 9П140 «Ураган» на захоўванні, па стане на 2019 год^[15]
• Кіргізія — 6 9П140 «Ураган», па стане на 2019 год^[16]
• Малдова — 11 9П140, па стане на 2019 год^[17]
• Расія — 900 9П140 «Ураган», з іх 700 на захоўванні, па стане на 2019 год^[18]
• Сірыя — некаторая колькасць 9П140 «Ураган», па стане на 2019 год^[19]
• Туркменістан — 60 9П140 «Ураган», па стане на 2019 год^[20], па дадзеных ААТ «Мотавіліхінскія заводы» пастаўлена ўсяго 54 РСЗА «Ураган»^[14]
• Украіна — 70 9П140 «Ураган», па стане на 2019 год^[21], усяго пастаўлена 139 РСЗА «Ураган»^[14]
• Узбекістан — 48 9П140 «Ураган», па стане на 2019 год^[22]
•  Эрытрэя — 9 9П140 «Ураган», па стане на 2019 год^[23]. Пастаўленыя ў 2007 годзе з Беларусі^[24]

Былыя аператары

• Афганістан — некаторая колькасць 9П140, па стане на 2010 год^[25], усяго пастаўлена 18 РСЗА «Ураган»^[14]
• Ірак — усяго пастаўлена 24 РСЗА «Ураган»^[14]
• Емен — усяго пастаўлена 12 РСЗА «Ураган»^[14]. Ажыццёўлены пастаўкі з Малдовы ў 1994 годзе^[26].

Баявое прымяненне

Страляніны артылерыстаў 385-я гв. абр з РСЗА «Ураган» на Тоцкім палігоне. 23 жніўня 2018 года.

РСЗА 9К57 шырока выкарыстоўвалася ў баявых дзеяннях у Афганістане^[7][27].

Ужывалася расійскімі ўзброенымі сіламі, пры падтрымцы сіл Паўночнага альянсу, у Афганістане ў 1993—1998 гг, а таксама падчас першай і другой войнаў у Чачні^[7][27], канфлікту ў Паўднёвай Асеціі 2008 года^[28].

«Ураганы» шырока ўжываліся ў ходзе канфлікту на ўсходзе Украіны як украінскай арміяй, так і паўстанцамі^[29][30][31]. У наступным таксама сістэма ўжывалася пры ўварванні Расіі ва Украіну^{[32][33][34][35]}.

РСЗА 9К57 ужывалася Сірыйскай Арабскай арміяй падчас грамадзянскай вайны ў Сірыі (напрыклад, пры вызваленні Пальміры^[36]). Таксама, па некаторых дадзеных, «Ураган» выкарыстоўвалі расійскія ўзброеныя сілы^[37].

Выявы

• 
  Транспартна-зараджаючая машына 9T452 РСЗА 9К57 «Ураган»
• 
• 
  Беларуская мадэрнізацыя СПУ 9П140МБ на шасі МАЗ-631705 на выставе Milex-2019. 17 мая 2019 года.
• 
  ТЗМ 9Т452 МБ на шасі МАЗ-631705 на выставе Milex-2019. 17 мая 2019 года.

Заўвагі

1. Маса снарада без выбухоўніка.
2. Касетная галаўная частка змяшчае 30 аскепкавых баявых элементаў 9Н210 масай 1,85 кг. У кожным элеменце ўтрымліваецца па 370 гатовых аскепкаў.
3. Касетная галаўная частка змяшчае 30 аскепкавых баявых элементаў 9Н235 масай 1,85 кг. У кожным элеменце ўтрымліваецца па 370 гатовых аскепкаў.
4. Касетная галаўная частка змяшчае 24 супрацьтанкавыя міны ПТМ-1.
5. Касетная галаўная частка змяшчае 312 супрацьпяхотныя міны ПФМ.
6. Касетная галаўная частка змяшчае 9 супрацьтанкавых мін ПТМ-3.
7. Атрутнае рэчыва Р-55 (Заман).