Фосфар

Фосфар (лац.: Phosphorus) P — хімічны элемент V групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 15.

Фосфар
Названа ад	Phosphorus[d]
Небяспека	phosphorus poisoning[d]
Матэрыял	phosphorite[d], triphylite[d], monazite[d], hinsdalite[d], pyromorphite[d], amblygonite[d], лазуліт[d], wavellite[d], Бірузовы колер, autunite[d], phosphophyllite[d], struvite[d], xenotime-(Y)[d], Апатыт, гідроксіапатыт, fluorapatite[d], chlorapatite[d], мача, bone ash[d] і гуана
Першаадкрывальнік	Hennig Brand[d]
Дата адкрыцця (вынаходства)	1669
Сімвал элемента	P[1]
Хімічная формула	P
Canonical SMILES	[P]
Атамны лік	15
Электронная канфігурацыя	1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p³ і [Ne] 3s² 3p³
Электраадмоўнасць	2,19
Іонны радыус	0,17 Ангстрэм[2] і 0,38 Ангстрэм[2]
Ступень акіслення	−3, −2, −1, 1, 2, 3, 4 і 5
Маса	30,973761998 ± 0 атамная адзінка масы[3]
Апісана на сайце	wired.com/story/the-worl…
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Прыродныя крыніцы

Распаўсюджаны ў прыродзе элемент: 13-е месца сярод элементаў. Галоўныя мінералы — апатыты і фасфарыты. Буйнейшыя радовішчы — у КНР, Расіі (Кольскі паўвостраў), Марока, ЗША.

Прымяненне

Фосфарныя ўгнаенні. Кампанент мыйных сродкаў. Запалкавая вытворчасць (намазка карабка). Інсектыцыды.

Зноскі

1. Wieser M. E., Coplen T. B., Wieser M. Atomic weights of the elements 2009 (IUPAC Technical Report) // Pure and Applied Chemistry — IUPAC, 2010. — Vol. 83, Iss. 2. — P. 359–396. — ISSN 0033-4545; 1365-3075; 0074-3925 — doi:10.1351/PAC-REP-10-09-14

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2425378'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13422885'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q33438'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q15699384'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q15699424'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q59763130'></a>
2. (unspecified title) — ISBN 0-8493-0485-7
3. Meija J., Prohaska T., Coplen T. B. et al. Atomic weights of the elements 2005 (IUPAC Technical Report) // Pure and Applied Chemistry — IUPAC, 2016. — Vol. 88, Iss. 3. — ISSN 0033-4545; 1365-3075; 0074-3925 — doi:10.1515/PAC-2015-0305 Праверана 19 кастрычніка 2020.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2425378'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q33438'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q28653639'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q55593869'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q45730822'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q15699424'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q116478786'></a>