Фрыдрых Вільгельм Мурнаў

Фрыдрых Вільгельм Мурнаў (ням.: Friedrich Wilhelm Murnau, сапраўднае імя Фрыдрых Вільгельм Плумпе, ням.: Friedrich Wilhelm Plumpe; 28 снежня 1888 — 11 сакавіка 1931) — нямецкі кінарэжысёр эпохі нямога кіно, адзін з найбуйнейшых майстроў кінаэкспрэсіянізму^[en].

Фрыдрых Вільгельм Мурнаў
ням.: Friedrich Wilhelm Murnau
Дата нараджэння	28 снежня 1888(1888-12-28)[1][2][…]
Месца нараджэння	Білефельд, адміністрацыйная акруга Дэтмальд[d], Паўночны Рэйн-Вестфалія, Германія[3]
Дата смерці	11 сакавіка 1931(1931-03-11)[1][2][…] (42 гады)
Месца смерці	Санта-Барбара, акруга Санта-Барбара, Каліфорнія, ЗША[4]
Месца пахавання	Штансдорфскія паўднёва-заходнія могілкі[d][5]
Грамадзянства	Германія[6]
Бацька	Heinrich Plumpe[d]
Адукацыя	Гайдэльбергскі ўніверсітэт Берлінская вышэйшая школа драматычнага мастацтва[d]
Прафесія	кінарэжысёр, сцэнарыст, кінапрадзюсар, рэжысёр
Кірунак	фільм жахаў і драма
IMDb	ID 0003638
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Адной з яго самых вядомых прац стаў фільм «Насферату: Сімфонія жаху» (1922), вольная экранізацыя рамана Брэма Стокера «Дракула^[en]». Нягледзячы на тое, што з-за праблем з аўтарскімі правамі фільм не карыстаўся камерцыйным поспехам, сёння ён лічыцца шэдэўрам нямецкага экспрэсіянісцкага кіно^[en]. Пазней Мурнаў зняў фільм «Апошні чалавек^[en]» (1924), а таксама кінакарціну «Фаўст^[en]» (1926), экранізацыю аднайменнай трагедыі Гётэ. У 1926 годзе пераехаў у Галівуд і зняў на студыі Fox тры фільмы: «Узыход сонца: Песня двух чалавек^[en]» (1927), «Чатыры д’яблы^[en]» (1928) і «Гарадская дзяўчына^[en]» (1930). «Узыход сонца» быў расцэнены крытыкамі і рэжысёрамі як адзін з найлепшых фільмаў усіх часоў і народаў^[7].

У 1931 годзе Мурнаў адправіўся на Бора-Бора на здымкі фільма «Табу: Гісторыя паўднёвых мораў^[en]» (1931), які планаваўся як сумесная пастаноўка з Робертам Флаэрці^[en], аднак з-за рознагалоссяў Флаэрці пакінуў праект, і Мурнаў зняў фільм самастойна. За тыдзень да прэм’еры ён трапіў у аўтамабільную катастрофу і памёр у шпіталі Санта-Барбары ад траўмаў^[8].

З дваццаці аднаго фільма, якія зняў Мурнаў, восем лічацца страчанымі, а ад фільма «Марыца» (1922) захаваўся толькі 13-хвілінны фрагмент. Цалкам захавалася дванаццаць фільмаў.

Фільмаграфія

• 1919 — «Хлопчык у блакітным^[en]» / Der Knabe in Blau (страчаны фільм, захаваліся невялікія фрагменты)
• 1920 — «Сатана^[en]» / Satanas (страчаны фільм, захаваліся невялікія фрагменты)
• 1920 — «Гарбун і танцорка^[en]» / Der Bucklige und die Tänzerin (страчаны фільм)
• 1920 — «Галава Януса^[en]» / Der Januskopf (страчаны фільм)
• 1920 — «Вечар — ноч — раніца^[en]» / Abend — Nacht — Morgen (страчаны фільм)
• 1921 — «Туга^[en]» / Sehnsucht (страчаны фільм)
• 1921 — «Шлях у ноч^[en]» / Der Gang in die Nacht
• 1921 — «Замак Фогелёд^[en]» / Schloß Vogeloed
• 1922 — «Марыца па прозвішчы Мадонна кантрабандыстаў^[en]» / Marizza, genannt die Schmugglermadonna (страчаны фільм, захаваўся фрагмент)
• 1922 — «Палаючая ралля^[en]» / Der brennende Acker
• 1922 — «Насферату: Сімфонія жаху» / Nosferatu — Eine Symphonie des Grauens
• 1922 — «Прывід^[en]» / Phantom
• 1923 — «Выгнанне^[en]» / Die Austreibung (страчаны фільм)
• 1924 — «Фінансы вялікага герцага^[en]» / Die Finanzen des Großherzogs
• 1924 — «Апошні чалавек^[en]» / Der letzte Mann
• 1926 — «Тарцюф^[en]» / Herr Tartüff
• 1926 — «Фаўст^[en]» / Faust
• 1927 — «Узыход сонца: Песня двух чалавек^[en]» / Sunrise: A Song of Two Humans
• 1928 — «Чатыры д’яблы^[en]» / Four Devils (страчаны фільм)
• 1930 — «Гарадская дзяўчына^[en]» / City Girl
• 1931 — «Табу: Гісторыя паўднёвых мораў^[en]» / Tabu