Філагенетыка

Філагенетыка, або філагенетычная сістэматыка — галіна біялагічнай сістэматыкі, якая займаецца ідэнтыфікацыяй і праясненням эвалюцыйных узаемаадносін сярод розных відаў жыцця на Зямлі, як сучасных, так і вымерлых. Эвалюцыйная тэорыя сцвярджае, што падабенства сярод індывідаў ці відаў часта паказвае на агульнае паходжанне або агульнага продка. Таму ўзаемаадносіны, устаноўленыя філагенетычнай сістэматыкай, часта апісваюць эвалюцыйную гісторыю відаў і іх філагенез, гістарычныя ўзаемаадносіны паміж галінамі арганізмаў ці іх частак, напрыклад, іх генаў. Філагенетычная таксанамія, якая з’яўляецца адгалінаваннем, але не лагічным працягам філагенетычнай сістэматыкі, займаецца класіфікацыяй груп арганізмаў паводле ступені іх эвалюцыйных адносін.

Заснавальнікам сістэматыкі, галіны навукі, якая займаецца класіфікацыяй жывых арганізмаў і ўзаемаадносінамі паміж кампанентамі жывога, лічыцца Карл Ліней. Аднак толькі ў канцы 1950-х гадоў нямецкі энтамолаг Вілі Хеніг выказаў ідэю, што сістэматыка павінна адлюстроўваць вядомую эвалюцыйную гісторыю так блізка, наколькі магчыма. Так быў заснаваны падыход да сістэматыкі, які ён назваў філагенетычнай сістэматыкай. Праціўнікі Хеніга грэбліва называлі яго паслядоўнікаў «кладыстамі», з-за акцэнту на прызнанне толькі монафілетычных груп, т. зв. клад. Аднак кладысты хутка прынялі гэтую назву як карысны тэрмін, і кладыстычны падыход пачаў пераважаць у сістэматыцы. Супрацьлегласцю філагенетычнай сістэматыкі з’яўляецца фенетыка  (англ.).

Гл. таксама

• Філагенетычная сістэматыка раслін