Царква Уверавання Фамы ў Васкрэсенне Хрыстова на Мячыне

Царква Уверавання Фамы ў светлае свята Васкрэсення Хрыстовага на Мячыне — каменны храм 12 ст. на возеры Мячыне^[ru] ў Ноўгарадзе. Некалі належаў Васкрасенскаму жаночаму манастыру, цяпер не дзейнічае.

Славутасць
Царква Уверавання Фамы ў Васкрэсенне Хрыстова на Мячыне
58°30′28″ пн. ш. 31°16′32″ у. д.HGЯO
Краіна	Расія
Месцазнаходжанне	Вялікі Ноўгарад
Статус	Аб’ект культурнай спадчыны РФ № 5310016001№ 5310016001
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Заходні фасад царквы.

Каменная царква была закладзена восенню 1195 года, ужо ў 1196 годзе будаўніцтва было завершана. Пасля спалення манастыра ў 1386 годзе ў царкве вяліся аднаўленчыя работы. К сярэдзіне XV ст. царква прыйшла ў трухлявы стан і ў 1463 годзе пабудавана зноў (летапіс Аўрамкі пад 6971 і 6972 гадамі).

Аўтар, будаўнікі і заказчык невядомыя. У час шведскага спусташэння манастыр быў зруйнаваны і пуставаў 15 гадоў. У 1626 годзе царква была адрамантавана і асвечана. У 1752 годзе манастыр быў скасаваны, у 1763 годзе царква Уверавання Фамы пераведзена ў прыхадскую.

У гады Вялікай Айчыннай вайны помнік выкарыстоўваўся нямецка-фашысцкімі захопнікамі як агнявая кропка. Да правядзення кансервацыйна-аднаўленчых работ ён знаходзіўся ў аварыйным стане.

Царква чатырохстоўпная, трохапсідная, квадратная ў плане, аднакупальная з падцаркоўем. Фасады раздзеленыя лапаткамі на тры няроўныя часткі. Заходні фасад мае па тры акны. Яны ўяўляюць сабой нішу з арачнай перамычкай. У другім і трэцім ярусах аконных праёмаў няма. У другім ярусе цэнтральнай трэці дзвярны праём XV стагоддзя з паўкруглым завяршэннем. Да партала ў старажытнасці прымыкаў ганак. Ні ганак, ні яго падмурак не захаваліся, бо ў час вайны пры будаванні бліндажа грунт быў перакапаны. Справа ад дзвярнога праёма маецца ўкладны крыж з дугападобнымі парасткамі, якія ідуць ад яго асновы да канцоў бакавых галін («расквітнелая галіна»). Другі ўкладны крыж, які знаходзіўся на сярэдняй паўднёвай лапатцы, быў страчаны ў час вайны.

У старажытнасці царква не мела хораў. Была распісана. Фрагменты фрэсак выяўлены на сценах і слупах на ўзроўні падлогі XIV стагоддзя.

У 1959 годзе ад удару маланкі абвалілася абліцоўка паўднёва-заходняга кута. А вясной 1960 года, з-за дрэннага даху, абвалілася цэнтральнае скляпенне царквы разам з барабанам і галоўкай. Праваліўся дах, а па сценах пайшлі вялікія вертыкальныя трэшчыны. Магло адбыцца поўнае абвальванне будынка. Кансервацыя прыпыніла далейшае разбурэнне.

Літаратура

• Архив отдела государственной охраны культурного наследия Комитета культуры и туризма Новгородской области (Белевич М. С. Церковь Уверения Фомы в светлый праздник Воскресенья Христова на Мячино, XII—XV вв. — Н.: Исторический паспорт НСНРПМ, 1979).
• Каргер М. К. Новгородское зодчество (в «истории русского искусства». т. П. М., 1954). — стр. 36—37.
• Красноречьев Л. Е. Техническое состояние памятника архитектуры церкви Воскресения на Мячино на 03.10.1960. Архив Новг. СНРПМ. инв.№ р-426.

Спасылкі

• Церковь Уверения Фомы в светлый праздник Воскресенья Христова на Мячине Архівавана 25 студзеня 2018. // Культура Новгородской области. Информационный портал.