2025
год From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
2025 (дзве тысячы дваццаць пяты) год па грыгарыянскім календары — невысакосны год, які пачынаецца ў сераду. 2025-ы год нашай эры, 25-ы год 3-га тысячагоддзя, 25-ы год XXI стагоддзя, 5-ы год 3-га дзесяцігоддзя XXI стагоддзя, 6-ты год 2020-х гадоў.
Артыкул апісвае бягучыя падзеі. |
Рашэннем ААН 2025 год абвешчаны Міжнародны годам захавання ледавікоў.[1]
Год 80-годдзя перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне — год міру і адзінства ў барацьбе з нацызмам (у СНД)[2].
Remove ads
Падзеі
Студзень



- 1 студзеня:
- Балгарыя і Румынія канчаткова далучыліся да Шэнгенскай зоны.
- У Новым Арлеане падчас святкавання Новага года здзейснены тэрарыстычны акт.
- У чарнагорскім Цэтынэ ўчынена масавае забойства.
- 5 студзеня: Адбылася цырымонія ўручэння кінапрэміі «Залаты глобус».
- 6 студзеня: Паўнапраўным членам БРІКС стала Інданезія.
- 7 студзеня:
- Моцнае землетрасенне здарылася ў Тыбеце.
- Акругу Лос-Анджэлес ахапіла серыя лясных пажараў.
- 10 студзеня: Абвешчана аб поўным пераходзе Мінска на артэзіянскія крыніцы водазабеспячэння.
- 13 студзеня: У Праяграджы пачаліся ўрачыстасці з нагоды індуісцкага свята Маха Кумбха Мела, якое адзначаецца раз у 144 гады.
- 18 студзеня: Колькасць артыкулаў у Беларускай Вікіпедыі дасягнула лічбы 250 000.
- 19 студзеня: У зоне палесціна-ізраільскага канфлікту ўступіў у сілу рэжым спынення агню.
- 20 студзеня: Інаўгурацыя 47-га Прэзідэнта ЗША Дональда Трампа.
- 22 студзеня: У гатэлі на гарналыжным курорце Картаклая (Турцыя) адбыўся пажар.
- 26 студзеня: Прэзідэнцкія выбары ў Беларусі.
- 27 студзеня: Групоўка «Рух 23 сакавіка» і руандыйскія войскі захапілі Гому (ДР Конга).
- 29 студзеня:
- Авіяцыйная катастрофа здарылася над Вашынгтонам.
- Ахмед Хусейн аш-Шараа абвешчаны Прэзідэнтам Сірыі на пераходны перыяд.
Люты

- 2 лютага: 67-я цырымонія ўручэння музычнай прэміі «Грэмі» адбылася ў ЗША.
- 4 лютага: Учынены напад на школу ў горадзе Эрэбру (Швецыя).
- 10 лютага: Аўтобус з пасажырамі ўпаў у раку ў горадзе Гватэмала, загінула больш за 50 чалавек.
- 12 лютага: Прэзідэнт Румыніі Клаус Яханіс сышоў у адстаўку.
- 14 лютага: Лаўрэатам Літаратурнай прэміі імя Міхася Стральцова стаў паэт і перакладчык Кастусь Цвірка.
- 15 лютага: Нарвежац Ёханес Тынес Бё атрымаў рэкордную 21-ю перамогу на чэмпіянатах свету па біятлоне.
- 16 лютага: Адбылася 78-я цырымонія ўручэння прэміі BAFTA: найлепшым фільмам прызнаны «Канклаў».
- 19 лютага: Абвешчана аб выяўленні грабніцы фараона Тутмоса II, апошняй страчанай магільні цароў васемнаццатай дынастыі.
- 18 лютага: У правінцыі Капербелт (Замбія) у выніку катастрофы на плаціне рака Кафуэ была забруджана адходамі.
- 23 лютага:
- Завяршыўся 75-ы Берлінскі кінафестываль, «Залатога мядзведзя» атрымаў фільм «Мары» рэжысёра Дага Ёхана Хёўгеруда.
- Парламенцкія выбары адбыліся ў Германіі, перамог блок ХДС/ХСС на чале з Фрыдрыхам Мерцам.
- 25 лютага: У Амдурмане здарылася авіяцыйная катастрофа з самалётам Ан-26 ВПС Судана.
- 28 лютага: Сустрэча Уладзіміра Зяленскага і Дональда Трампа ў Белым доме скончылася безвынікова.
Сакавік

- 2 сакавіка: Адбылася 97-я цырымонія ўручэння амерыканскай кінапрэміі «Оскар», найлепшым фільмам прызнана «Анора» рэжысёра Шона Бэйкера.
- 3 сакавіка: Крысціян Штокер уступіў на пасаду федэральнага канцлера Аўстрыі.
- 4 сакавіка: ЗША ўвялі гандлёвыя тарыфы на канадскія і мексіканскія тавары.
- 6-8 сакавіка: У Сірыі на фоне палітычнай напружанасці і ўзброеных сутыкненняў учынены масавыя забойствы мірных жыхароў-алавітаў.
- 10 сакавіка: У Паўночным моры ля ўзбярэжжа Вялікабрытаніі здарылася сутыкненне двух грузавых караблёў.
- 11 сакавіка: Былы прэзідэнт Філіпін Радрыга Дутэртэ быў арыштаваны па ордары Міжнароднага крымінальнага суда.
- 12 сакавіка: У Пакістане праведзена аперацыя па вызваленні пасажыраў цягніка Jaffar Express, захопленых белуджыстанскімі сепаратыстамі.
- 13 сакавіка: Міністэрства абароны Расіі заявіла аб вызваленні Суджы.
- 14 сакавіка: Марк Карні змяніў Джасціна Трудо на пасадзе Прэм’ер-міністра Канады.
- 16 сакавіка: Здарыўся пажар у начным клубе горада Кочані (Паўночная Македонія).
- 18 сакавіка: Здзейснена спроба замаху на прэзідэнта Самалі Хасана Шэйха Махмуда.
- 20 сакавіка: Крысці Ковентры абрана прэзідэнтам Міжнароднага алімпійскага камітэта, стаўшы першай жанчынай на гэтай пасадзе.
- 21 сакавіка:
- Паўднёвую Карэю ахапілі лясныя пажары.
- Здзейснены напад на мячэць Фамбіты (Нігер).
- 26 сакавіка: У ходзе канфлікту ў Судане ўрадавыя войскі аднавілі поўны кантроль над сталіцай краіны Хартумам.
- 28 сакавіка: Катастрафічнае землетрасенне здарылася ў М’янме.
- 31 сакавіка: Суд Парыжа прызнаў французскага палітыка Марын Ле Пен вінаватай у растраце сродкаў Еўрапарламента.
Красавік


- 2 красавіка: Прэзідэнт ЗША Дональд Трамп абвясціў аб увядзенні ўсеагульнай імпартнай пошліны ў памеры 10 % на тавары, якія ўвозяць у ЗША, і яшчэ па больш высокіх стаўках для 57 гандлёвых партнёраў.
- 4 красавіка:
- Прэзідэнт Арменіі Ваагн Хачатуран падпісаў закон аб пачатку працэсу ўступлення краіны ў Еўрапейскі Саюз.
- Узброеныя сілы Расіі нанеслі ракетны ўдар па Крывым Рогу.
- 5 красавіка: ЗША ахапілі масавыя пратэсты супраць палітыкі адміністрацыі Дональда Трампа.
- 8 красавіка:
- Аляксандр Авечкін пераўзышоў рэкорд Уэйна Грэцкі па колькасці закінутых шайб у рэгулярным сезоне НХЛ.
- Пад абвалам даху начнога клуба ў Санта-Дамінга загінула больш за 220 чалавек.
- 13 красавіка:
- Адкрываецца Сусветная выстаўка 2025 года ў Осацы.
- Узброеныя сілы Расіі нанеслі ракетны ўдар па Сумах.
- 15 красавіка: Здарылася караблекрушэнне на рацэ Конга паблізу горада Мбандака.
- 16 красавіка:
- Кітаянка Цзюй Вэньцзюнь абараніла тытул чэмпіёнкі свету па шахматах.
- Былы прэзідэнт Перу Альянта Умала прысуджаны да пазбаўлення волі за карупцыю.
- 22 красавіка: Учынены тэрарыстычны акт у Джаму і Кашміры, ён выклікаў абвастрэнне інда-пакістанскага канфлікту.
- 26 красавіка: Здарыўся выбух у порце Шахід Раджаі каля Бендэр-Абаса (Іран).
- 28 красавіка: На Пірэнейскім паўвостраве адбылося маштабнае выключэнне электраэнергіі.
- 30 красавіка: ЗША і Украіна падпісалі пагадненне па карысных выкапнях.
Май

- 1 мая: Беларусы — удзельнікі грамадзянскай вайны ў Таджыкістане атрымалі статус ветэранаў баявых дзеянняў за мяжой.
- 5 мая:
- Чжаа Сіньтун стаў першым у гісторыі чэмпіёнам свету па снукеры з Азіі.
- Платформа Skype спыняе сваю працу.
- 6 мая: На пасаду Федэральнага канцлера Германіі заступіў Фрыдрых Мерц.
- 8 мая: Канклаў кардыналаў абраў Папу Рымскага Льва XIV.
- 10 мая: Індыя і Пакістан дамовіліся аб спыненні агню.
- 17 мая: Фінал конкурсу песні «Еўрабачанне» адбыўся ў Базелі.
- 18 мая: На прэзідэнцкіх выбарах у Румыніі перамог Нікушар Дан.
- 22 мая:
- Наталля Пяткевіч прызначана віцэ-прэм’ерам Беларусі, Уладзімір Каранік узначаліў Нацыянальную Акадэмію навук.
- У Сан-Дыега, штат Каліфорнія, ЗША, пацярпеў крушэнне самалёт Cessna Citation II.
- 24 мая:
- Завяршыўся 78-ы Канскі кінафестываль, Залатую пальмавую галіну атрымаў фільм «Чыстая выпадковасць» рэжысёра Джафара Панахі.
- Гродзенскі «Нёман» атрымаў перамогу ў фінальным матчы за Кубак Беларусі па футболе.
- 25 мая: Зборная ЗША выйграла чэмпіянат свету па хакеі з шайбай.
- 28 мая: На горад Моква (Нігерыя) абрынулася паводка.
- 31 мая: «Пары Сен-Жэрмен» атрымаў самую буйную перамогу ў гісторыі фіналаў Лігі чэмпіёнаў УЕФА, адолеўшы на стадыёне «Альянц Арэна» ў Мюнхене міланскі «Інтэр» з лікам 5:0.
Чэрвень

- 2 чэрвеня: Прэзідэнтам Польшчы абраны Караль Наўроцкі.
- 6 чэрвеня: У Лос-Анджэлесе пачаліся пратэсты супраць міграцыйнай палітыкі Дональда Трампа.
- 7 чэрвеня: У Мінску адкрылі Нацыянальны футбольны стадыён.
- 11 чэрвеня: Канадская плыўчыха Самер Мак-Інташ цягам пяці дзён усталявала сусветныя рэкорды ў трох дысцыплінах.
- 12 чэрвеня: Пад Ахмадабадам пацярпеў крушэнне пасажырскі самалёт Boeing 787, загінулі 270 чалавек.
- 13 чэрвеня: Ізраіль нанёс удар па аб’ектах ядзернай і ракетнай інфраструктуры Ірана.
- 17 чэрвеня: Хакеісты «Фларыда Пантэрз» другі раз запар выйгралі Кубак Стэнлі.
- 21 чэрвеня: Вызвалены Сяргей Ціханоўскі і яшчэ шэраг асуджаных у Беларусі асоб.
- 22 чэрвеня: ЗША нанеслі ўдары па ядзерных аб’ектах Ірана.
Ліпень
- 9 ліпеня: На Беларусь абрынуўся ўраган, найбольш пацярпеў горад Магілёў.
- 19 ліпеня: Аляксандр Усік абараніў тытул чэмпіёна свету па боксе ў цяжкай вазе сярод прафесіяналаў.
- 20 ліпеня: Кааліцыя на чале з Ліберальна-дэмакратычнай партыяй страціла большасць у верхняй палаце парламента Японіі.
- 24 ліпеня: Прэзідэнт Францыі Эманюэль Макрон анансаваў прызнанне Палесціны.
- 27 ліпеня: Зборная Англіі перамагла на чэмпіянаце Еўропы па футболе сярод жанчын.
- 28 ліпеня: У зоне камбаджыйска-тайскага канфлікту ўступіла ў сілу пагадненне аб спыненні агню.
- 30 ліпеня: Моцнае землетрасенне здарылася каля берагоў Камчаткі.
Жнівень

- 4 жніўня: Былы прэзідэнт Бразіліі Жаір Балсанару змешчаны пад дамашні арышт.
- 7 жніўня: Кампанія OpenAI прэзентавала новую мадэль штучнага інтэлекту GPT-5.
- 9 жніўня: У Вашынгтоне падпісана Дэкларацыя пра мірныя адносіны Арменіі і Азербайджана.
- 13 жніўня: «Пары Сен-Жэрмен» стаў уладальнікам Суперкубка УЕФА.
- 15 жніўня: Правінцыя Хайбер-Пахтунхва на паўночным захадзе Пакістана моцна пацярпела ад паводкі.
- 18 жніўня: Прэзідэнт ЗША Дональд Трамп правёў перамовы з Прэзідэнтам Украіны Уладзімірам Зяленскім і еўрапейскімі лідарамі.
- 20 жніўня: Міністр абароны Ізраіля ўхваліў план захопу горада Газа.
- 21 жніўня: У Італіі затрыманы падазраваны ў дыверсіі на газаправодах «Паўночны паток».
- 26 жніўня: Прэм’ер-міністрам Літвы прызначана Інга Ругінене.
- 31 жніўня: Моцнае землетрасенне здарылася ў Афганістане.
Верасень

- 3 верасня: Крушэнне фунікулёра ў Лісабоне прывяло да гібелі людзей.
- 6 верасня:
- Завяршыўся Венецыянскі кінафестываль, галоўную ўзнагароду атрымаў фільм «Бацька маці сястра брат» рэжысёра Джыма Джармуша.
- Арына Сабаленка другі год запар выйграла Адкрыты чэмпіянат ЗША па тэнісе.
- 11 верасня:
- Польшча закрыла мяжу з Беларуссю ў сувязі з вучэннямі «Захад-2025».
- У Беларусі вызвалены з умовай дэпартацыі 52 асобы, у тым ліку Мікалай Статкевіч, які адмовіўся пакідаць краіну.
- 12 верасня: У Непале ў выніку пратэстаў створаны часовы ўрад, які ўзначаліла Сушыла Каркі.
- 15 верасня: Арман Дзюпланціс усталяваў новы сусветны рэкорд у скачках з шастом, узяўшы вышыню 6 м 30 см.
- 22 верасня: Узнагарода «Залаты мяч» прысуджана Усману Дэмбеле (сярод мужчын) і Айтане Банмаці (сярод жанчын).
- 25 верасня: Польшча адкрыла мяжу з Беларуссю пасля вучэнняў «Захад-2025».
- 28 верасня: Парламенцкія выбары адбыліся ў Малдове, партыя «Дзеянне і салідарнасць» захавала большасць у парламенце.
Кастрычнік
- 3 кастрычніка:
- Вялікі герцаг Люксембурга Анры адрокся ад стальца, але захаваў тытул.
- Сара Малалі стала першай у гісторыі жанчынай, зацверджанай на пасадзе Архібіскупа Кентэрберыйскага.
- Спынена выданне газеты «Вечерний Могилёв».
- 6 кастрычніка: Лаўрэатамі Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне сталі Мэры Брункаў, Фрэд Рамсдэл і Шымон Сакагучы.
- 9 кастрычніка: Венгерскі пісьменнік Ласла Краснагаркаі абвешчаны лаўрэатам Нобелеўскай прэміі па літаратуры.
- 10 кастрычніка:
- Уступіла ў сілу пагадненне аб спыненні агню паміж ХАМАС і Ізраілем.
- Лаўрэатам Нобелеўскай прэміі міру стала палітык з Венесуэлы Марыя Карына Мачада.
- Буйное дарожна-транспартнае здарэнне адбылося ў Светлагорскім раёне.
- 13 кастрычніка: Пасля пратэстаў на Мадагаскары збег з краіны прэзідэнт Андры Радзуэліна, уладу захапілі ваенныя.
- 14 кастрычніка: Лаўрэатамі Нобелеўскай прэміі па эканоміцы абвешчаны Джоэль Мокір, Філіп Агіён і Пітэр Хаўіт.
- 19 кастрычніка:
- З Луўра былі скрадзены каштоўнасці французскай імператарскай сям’і.
- Прэзідэнтам Балівіі абраны Радрыга Пас Перэйра.
- 21 кастрычніка:
- Прэм’ер-міністрам Японіі выбрана Санаэ Такаіці, яна стала першай у гісторыі жанчынай на чале японскага ўрада.
- Былы прэзідэнт Францыі Нікаля Сарказі прыбыў у турму для адбывання зняволення.
- 22 кастрычніка: Прэміяй імя Сахарава ўганараваны журналісты Анджэй Пачобут і Мзіяй Амаглабелі.
- 24 кастрычніка:
- Прэзідэнтам Ірландыі абарана Кэтрын Коналі.
- На беларускіх могілках у Іст-Брансвіку (Нью-Джэрсі) пахаваны пісьменнік Мікола Цэлеш, які згінуў у 1976 годзе, расследаванне абставін яго смерці працягваецца.
- 26 кастрычніка: Усходні Тымор далучыўся да АСЕАН.
- 29 кастрычніка:
- 30 кастрычніка: Базіліка Саграда Фамілія ў Барселоне стала самым высокім храмам у свеце.
Лістапад

- 9 лістапада: Названы лаўрэаты Прэміі Цёткі за дасягненні ў галіне беларускай дзіцячай літаратуры і кнігавыдання.
- 11 лістапада:
- Букераўскую прэмію атрымаў Дэвід Салай за раман «Плоць».
- Пад Руставі (Грузія) разбіўся турэцкі ваенна-транспартны самалёт.
- 13 лістапада: ЗША пачынаюць аперацыя «Паўднёвая дзіда» ў Карыбскім моры.
- 15 лістапада:
- Пераможцам Літаратурнай прэміі імя Ежы Гедройця стаў Сяргей Дубавец з кнігай «Занзібар: сталенне маладой душы».
- У Цэнтральным В’етнаме пачалася маштабная паводка.
- 17 лістапада: Былая прэм’ер-міністр Бангладэш Шэйх Хасіна завочна прысуджана да смяротнай кары.
- 19 лістапада: Расійскія войскі нанеслі ракетны ўдар па Тэрнопалі.
- 21 лістапада: Здзейснена выкраданне школьнікаў у штаце Нігер у Нігерыі.
- 26 лістапада:
- Пажар у жылым комплексе ў Ганконгу прывёў да гібелі людзей.
- Прэзідэнт Гвінеі-Бісау Умару Сісоку Эмбала адхілены ад улады ў выніку ваеннага перавароту.
Снежань
- 2 снежня: Найлепшым футбалістам года Беларусі прызнаны Валерый Грамыка.
- 7 снежня:
- У Беніне адбылася спроба ваеннага перавароту.
- Аднавіліся баі на мяжы Камбоджы і Тайланда.
- 9 снежня:
- Андрай Бабіш заняў пасаду Прэм’ер-міністра Чэхіі.
- Былы лідар суданскага апалчэння «Джанджавід» Алі Кушайб прысуджаны Міжнародным крымінальным судом да 20 гадоў пазбаўлення волі за ваенныя злачынства і злачынствы супраць чалавечнасці.
- Неглюбская народная тэкстыльная традыцыя ўключана ў Спіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны ЮНЕСКА.
- 10 снежня: Амерыканскія вайскоўцы захапілі венесуэльскі танкер у Карыбскім моры.
- 11 снежня: Лаўрэатамі намінацыі «Чалавек года» часопіс Time назваў стваральнікаў штучнага інтэлекту.
- 14 снежня: У час святкавання Ханукі на пляжы ў Сіднеі здзейснены тэрарыстычны акт.
- 26 снежня: Ізраіль першым з дзяржаў-членаў ААН афіцыйна прызнаў незалежнасць Самаліленда.
Remove ads
Нарадзіліся
Памерлі
- 2 студзеня: Агнеш Келеці, венгерская гімнастка, пяціразовая алімпійская чэмпіёнка.
- 16 студзеня: Дэвід Лінч, амерыканскі кінарэжысёр і сцэнарыст.
- 23 студзеня: Віктар Гардзей, беларускі пісьменнік.
- 21 красавіка: Францыск, Папа Рымскі.
- 22 чэрвеня: Радзім Гарэцкі, беларускі геолаг, грамадскі дзеяч, акадэмік НАН Беларусі.
- 22 ліпеня: Озі Осбарн, вакаліст гурта Black Sabbath.
- 4 верасня: Джорджа Армані, італьянскі мадэльер і прадпрымальнік.
- 16 верасня: Роберт Рэдфард, амерыканскі акцёр і кінарэжысёр.
- 11 кастрычніка: Даян Кітан, амерыканская актрыса.
- 7 лістапада: Вячаслаў Рагойша, беларускі філолаг, літаратуразнаўца.
- 29 лістапада: Том Стопард, брытанскі драматург.
- 1 снежня: Генадзь Пашкоў, беларускі паэт, перакладчык, публіцыст.
- 21 снежня: Мікіта Мелказёраў, беларускі журналіст, блогер.
- 28 снежня: Брыжыт Бардо, французская актрыса, спявачка, фотамадэль, абаронца жывёл.
Крыніцы
Спасылкі
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads