From Wikipedia, the free encyclopedia
समाजवाद (अंग्रेजी: Socialism, सोशलिज्म) में अइसन बिबिध आर्थिक-राजनितिक सिस्टम आ इनहन से जुड़ल चिंतन आ आंदोलन सभ के सामिल कइल जाला जिनहन में, सिस्टम में उत्पादन के साधन प समाज, मने की जनता के अधिकार डेमोक्रेटिक ढंग से होखे। उत्पादन के साधन प सामाजिक आ डेमोक्रेटिक नियंत्रण समाजवाद के सभसे प्रमुख लच्छन हवे। समाजवाद के बिबिध रूप आ प्रकार बाने, सगरी के एगो परिभाषा के तहत ना बतावल जा सके ला, हालाँकि, इनहना में सामाजिक नियंत्रण कुल्हनी में जरूर आवे ला। आर्थिक उत्पादन के साधन प सामाजिक नियंत्रण, मने की समाज के कंट्रोल, पब्लिक सेक्टर के द्वारा, सहकारी समीति के रूप में या फिर देस के जनता के इक्विटी में सझियाई द्वारा हो सके ला। समाजवादी अर्थव्यवस्था सभ के भी बजार-केंद्रित आ गैर-बजार केंद्रित, दू परकार में बाँटल जा सके ला।
समाजवादी राजनीतिक आंदोलन के सुरुआत 17वीं-सदी के बिचला दौर में, राजनीतिक चिंतन भा दर्शन सभ के रूप में आ पूँजीवाद के खामी आ समस्या सभ प चिंता के रूप में भइल। कार्ल मार्क्स आ एंगेल्स के दर्शन के उदभव के बाद ई प्रमुख राजनीतिक बिचारधारा आ पूँजीवाद के बिरोध के रूप में आ पूँजीवादी अर्थब्यवस्था के बाद के अर्थब्यवस्था (पोस्ट-कैपिटलिस्ट इकोनॉमी) के स्थापना के बात के रूप में 19वीं-सदी के आखिरी दौर में स्थापित भइल। बीसवीं सदी में, समाजवाद एगो आर्थिक मॉडल, सेकुलर राजनीतिक चिंतन आ बिस्व-दृष्टि (वल्ड व्यू), बिचारधारा आ आंदोलन के रूप में एगो प्रमुख चीज बन गइल। सोवियत यूनियन, पहिला समाजवादी राज्य के रूप में स्थापित भइल।
समाजवादी चिंतन आ बिचारधारा के रूप में समाजवाद कई देसन में आपन ब्यापक परभाव छोड़लस। वर्तमान में भी, समाजवादी चिंतन आ समाजवादी दल सभ दुनिया के हर महादीप में परभावशाली भूमिका में बाड़ें आ कई जगह सत्ता में भी बाने। वर्तमान में, कई समाजवादी दल आ चिंतक लोग अउरी अन्य जुड़ल मुद्दा सभ के भी अपना बिचार आ आंदोलन में सामिल करे ला जइसे कि नारीवाद, पर्यावरणवाद आ उदारवाद नियर चीज।
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.