Bro-C'hall tramor

Bro-C'hall tramor, anvet ivez DOM-TOM, eo an holl zouaroù a zo war un dro dindan galloud Bro-C'hall hag er-maez eus Bro-C'hall, pe er-maez eus ar metropol, pe ar vammvro. Aspadennoù int eus an Impalaeriezh trevadennel c'hall, ha dre c'hoap e komzer a-wechoù eus "confetti an Impalaeriezh".

Kartenn eus an darn vrasañ eus an douaroù gall er memes skeuliad

2 653 942 a dud a oa e Bro-C'hall tramor, pe en DOM-TOM d'ar 1añ a viz Genver 2010.^[1]

Kaoz a vez eus DOM-TOM, da lavarout eo Département d'outre-mer - Territoire d'outre-mer evit komz eus douaroù hag a zo disheñvel o statud alies.

Statudoù disheñvel

Bro-C'hall tramor (kartenn fazius)

Departamantoù ha rannvroioù gall tramor

Un toullad douaroù gall zo anvet Departamantoù ha rannvroioù gall tramor a zo heñvel o statud ouzh hini pep departamant gall ha pep rannvro c'hall. Sed o anvioù:

• Gwadeloup (971);
• Martinik (972);
• Gwiana (973);
• Reünion (974);
• Mayotte (abaoe 2011).

Gwadeloup, Martinik, ha Gwiana a ya d'ober departamantoù gall Amerika (DFA). Abaoe kempenn ar Vonreizh c'hall e 2008 ez int aotreet da sevel reolennoù zo, war traoùigoù zo, er-maez eus moneiz, broadelezh c'hall, arme, politikerezh diavaez, polis, dilennadegoù, justis.

En Unaniezh Europa emañ an DOM, anezho Rannvroioù Tro-war-dro Pellañ (régions ultrapériphériques)^[2]..

Strollegezhioù tramor

Pa gomzer eus strollegezh tramor (COM) e komzer eus douaroù disheñvel o statudoù. Bez' ez int:

• Polinezia c'hall, hag a zo ur « vro tramor » (« pays d'outre-mer »);
• Sant-Pêr-ha-Mikelon;
• Wallis ha Futuna a zo chomet "tiriad tramor" (« territoire d'outre-mer ») (TOM);
• Saint-Martin abaoe 2007;
• Saint-Barthélemy abaoe 2007, a zeuio da vezañ ur « vro tramor » e 2012.

Kaledonia-Nevez

Kaledonia-Nevez zo ur strollegezh sui generis, disheñvel he statud diouzh ar re all.

An Douaroù aostral hag antarktikel

Tiriad Douaroù aostral hag antarktike Frañsl (berraet e TAAF e galleg) a zo un tiriad tramor gant ar statud dezhe o-unan. An Inizi Strewet (Bassas da India, Europa, Inizi Glorius, Juan de Nova, Tromelin) a zo pempet distrig an TAAF abaoe 2007. Ar re ziwezhañ-mañ a zo arc'het gant Stadoù all.

Clipperton

Enez Clipperton zo perc'henniezh prevez d'ar Stad c'hall, meret war-eeun gant ministr gall an douaroù tramor abaoe 2007.

Roll an douaroù tramor gall

Douaroù tudet

Statud	Niver a dud (Genver 2010)[1]	Gorread
DOM-ROM	1 873 942	96 268 km²
COM	534 000	5 132 km²
Stollder sui generis	246 000	18 575 km²
En holl	2 653 942	119 975.4 km²

Banniel	Anv	Pennlec'h	Niver a dud (2008)	Gorread	Lec'hiadur	Evezhiadennoù
Statud : Departamant tramor ha Rannvro tramor
	Gwadeloup	Basse-Terre	405 500	1 628 km²	Norzhamerika (Antilhez Bihanañ)	Inizi Saint-Barthélemy ha Saint-Martin zo deuet da vout strollegezhioù tramor distag e 2007.
	Gwiana	Cayenne	221 500	91 000 km²	Suamerika (Amazonia)
	Martinik	Fort-de-France	402 000	1 128 km²	Norzhamerika (Antilhez Bihanañ)
	Réunion	Saint-Denis	802 000	2 512 km²	Afrika (Kornôg Meurvor Indez)
	Mayotte	Mamoudzou	186 452 (2007)	374 km²	Afrika (Kanol Mozambik)	Cheñchamant statud en ur rannvro tramor e 2011, arc'het gant Komorez
Statud : Stollegezh tramor
	Polinezia c'hall	Papeete	259 596 (2007)	4 167 km²	Meurvor Habask (Polinezia)
	Saint-Barthélemy	Gustavia	8 450 (2007)	21 km²	Norzhamerika (Antilhez Bihanañ)	Strollegezh dispartiet diouzh Gwadeloup abaoe 2007
	Saint-Martin	Marigot	35 263 (2006)	54.4 km²	Norzhamerika (Antilhez Bihanañ)	Strollegezh dispartiet diouzh Gwadeloup abaoe 2007
	Sant-Pêr-ha-Mikelon	Sant-Pêr	6 125 (2006)	242 km²	Norzhamerika (Er reter d'an Douar-Nevez ha Labrador, Kanada)
	Wallis-ha-Futuna	Mata-Utu	13 484	274 km²	Meurvor Habask ar Su (Polinezia)
Statud : strollegezh sui generis
	Kaledonia-Nevez	Nouméa	245 580 (2009)	18 575 km²	Meurvor Habask ar Su (Melanezia)	Statud tremen, referendom e 2014 war an dizalc'hiezh

Douaroù antarktikel

Liammoù diavaez

• Synthèse du site Vie-publique.fr
• Changement Climatique et Biodiversité dans l’Outre-Mer Européen
• Synthèse : biodiversité et conservation outre-mer (UICN, 2008)
• L'outre-mer, revue Pouvoirs, n°113, avril 2005