Mammout

Ar mammouted a oa bronneged en urzhad Proboscidea hag er c'herentiad Elephantidae.

† Mammout
Mammout
Rummatadur filogenetek
Riezad :	Animalia
Skourrad :	Chordata
Kevrennad :	Mammalia
Urzhad :	Proboscidea
Kerentiad :	Elephantidae
Genad :	Mammuthus
Anv skiantel
Mammuthus Brookes (1828)
Annezva
Afrika, Europa, Asia, Norzhamerika
Prantad
Plioken, Pleistoken, -4,8 da -0,0037 Ma AK
D'ar vevoniezh e tenn ar pennad-mañ.

Bronneged etre 1 ha 4,3 m o uhelder, etre 310 ha 9 000 kg enno e oant, dezhe ur penn tuzum gant un drompilh hag ur c’horf truilhennek, gant izili stummet evel pileroù ha pemp biz dezhe. Aet e oa bihan ment o divskouarn ha hini o lost.
Tri gwiskad kroc'hen a oa dezho evit en em zifenn diouzh an diavaez : 8 cm evit ar gwiskad lard, 2 cm evit ar c’hroc’hen ha tri seurt blev, ar re ziwezhañ 1 metr hirder evit en em zifenn diouzh an amzer.

En Afrika e voe kavet ar c'houenn goshañ anezhe, Mammuthus africanavus.

Bevet o deus adalek mare ar Plioken (5 milion a vloavezhioù zo) betek an Holoken (war-dro 3 700 vloaz zo). Ar mammouted diwezhañ a oa c'hoazh o treistbevañ en Enez Wrangel a-vaez da Siberia p'edod o sevel Piramidenn vras Gizah en Henegipt.

Ar spesadoù

• † Da get eo aet an holl spesadoù mammouted.

	Anver(ez)	Maread	Notennoù
Mammuthus africanavus	Arambourg, 1952	-3 da -1.65 Ma[1]	"Mammout-you Afrika"
Mammuthus columbi[2]	Falconer, 1857	-1.5 da -0.0115 Ma	"Mammout Kristol Goulm" ; eus Norzhamerika ar Su betek Costa Rica
Mammuthus creticus	Bate, 1907	Pleistoken	Mammout Kreta ; ar bihanañ mammout a zo bet (1 m, 310 kg)
Mammuthus exilis	Stock & Furlong, 1928	-0.06 da -0,011 Ma	Mammout korr Channel Islands Kalifornia
Mammuthus lamarmorae	Forsyth Major, 1883	-0,45 da -0,04 Ma	Mammout Sardinia
Mammuthus meridionalis	Nesti, 1825	-2,5 da -1,5 Ma	"Mammout ar Su" ; en Europa hag Azia ar C'hreiz
Mammuthus primigenius	Blumenbach, 1799	-0,4 da -0,004 Ma	Mammout gloanek ; Europa, Azia an Norzh, Norzhamerika an Norzh
Mammuthus rumanus	Ştefănescu, 1924	-3,5 da -2,6 Ma	"Mammout Roumania ; Europa ar Reter
Mammuthus subplanifrons	Osborn, 1928	-5 da -2.58 Ma	"Mammout Afrika ar Su" ; en Ethiopia, Afrika ar Reter ha Suafrika
Mammuthus trogontherii	Pohlig, 1885	-1,8 da -0,126Ma	"Mammout ar stepennoù" ; Eurazia an Norzh
Dant Mammuthus gwelet a-gostez Gorre dant ur mammout

Levrlennadur

• (en) Lester, Adrian & Bahn, Pul & Green, Richard & Auel Jean M.: Mammoths – Giants of the Ice Age, University of California Press, 2007(ISBN 978-0-520-25319-3)

Liammoù diavaez

• (en) Larramendi, Aser (2016) : Shoulder height, body mass, and shape of proboscideans