Bijela džamija (Sarajevo)

Bijela džamija, poznata i kao Džamija Divan katiba Hajdara, nalazi se na Vratniku u općini Stari Grad u Sarajevu. Džamija je locirana na uglu ulica Bijela česma i Džanina ulica (Kršilovac) i u neposrednoj je blizini kasarne Jajce.^[1] To je jedna od najstarijih džamija u Sarajevu. Sagradio ju je hadži-Hajdar efendija, sekretar Gazi Husrev-bega, poslije 1536, a prije 1545, po uzoru na Begovu džamiju.^[2]

Bijela (Divan katiba Hajdara) džamija
Bijela džamija
Položaj Bijele džamije u Bosni i Hercegovini
Osnovne informacije
Lokacija	Vratnik, Sarajevo
Geografske koordinate	43.861092°N 18.440459°E / 43.861092; 18.440459
Religija	Islam
Općina	Stari Grad
Država	Bosna i Hercegovina
Administracija	Islamska zajednica u Bosni i Hercegovini
Arhitektonski opis
Arhitekt(i)	hadži-Hajdar efendija, sin Abdulahov
Specifikacije
Dužina	10,90 m
Širina	11,65 m
Munare	1
Visina munare	26,35 m

Prema konceptu prostorne organizacije, pripada jednoprostornim džamijama sa dimenzijama oko 10,90 x 11,65 metara, spoljnim drvenim sofama, četvorovodnim krovom i kamenom munarom visine 22,50 metara. U Bosni i Hercegovini ovaj tip džamija gradi se neprekidno od sredine XV vijeka.

Uz džamiju su sagrađeni mekteb i sahat-kula, koja je srušena u vrijeme austrougarske vlasti. Opjevana je u pjesmi Safeta Isovića "Šehidski rastanak".

Graditeljska cjelina

Graditeljska cjelina – Bijela džamija (džamija Divan katiba Hajdara) u Sarajevu proglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.Odluku donijela je Komisija na sjednici održanoj od 7. do 10. novembra 2006. u sljedećem sastavu: Zeynep Ahunbay, Amra Hadžimuhamedović, Dubravko Lovrenović), Ljiljana Ševo (predsjedavajuća) i Tina Wik.^[3] Nacionalni spomenik čine: džamija, zgrada mekteba, česma i harem sa turbetom.

Galerija

• 
  Munara Bijele džamije
• 
  Česma ispred džamije
• 
  Ulaz u džamiju
• 
  Turbe u haremu

Literatura

• Mustafa Traljić, Sarajevski grad Vratnik, Sarajevo, 1937.
• Hamdija Kreševljaković, Stari bosanski gradovi, Naše starine I, Sarajevo, 1953.
• Hazim Šabanović, Postanak i razvoj Sarajeva, Sarajevo, 1960.
• Hamdija Kreševljaković, Sarajevo za vrijeme austrougarske uprave (1878-1918), Sarajevo, 1969.
• Mehmed Mujezinović, Islamska epigrafika Bosne i Hercegovine, knjiga I – Sarajevo, Sarajevo, 1988.
• Behija Zlatar, Zlatni period Sarajeva: Prilozi historiji Sarajeva, Institut za istoriju, 1997
• Alija Bejtić, Ulice i trgovi starog Sarajeva, Sarajevo 1973.
• Andrej Andrejević, Islamska monumentalna umetnost XVI veka u Jugoslaviji – kupolne džamije, Filozofski fakultet u Beogradu, Institut za istoriju umetnosti, Beograd, 1984

Reference

1. "Hamdija Kreševljaković, STARI BOSANSKI GRADOVI" (PDF). Naše starine I, Sarajevo, 1953, 7-45 –. Pristupljeno 9. 2. 2016.
2. "Nusref Redžić: Islamska umjetnost". Izdavački zavod Jugoslavija – Beograd 1967. Pristupljeno 13. 9. 2016.
3. "Bijela džamija (džamija Divan katiba Hajdara)" (PDF). KONS.gov.ba. Arhivirano s originala (PDF), 15. 11. 2017. Pristupljeno 5. 4. 2017.

Vanjski linkovi

• Bijela džamija^{[mrtav link]} na KONS.gov.ba