Bitka na Neretvi

Za druga značenja, pogledajte Bitka na Neretvi (čvor).

Bitka na Neretvi je naziv niza operacija pokrenutih od strane njemačke vojske na području današnje Bosne i Hercegovine (koja je nakon njemačke okupacije Kraljevine Jugoslavije pripojena Nezavisnoj Državi Hrvatskoj), sa ciljem razbijanja partizanskih snaga. Poznata je još pod imenima Četvrta neprijateljska ofanziva i Bitka za ranjenike, dok njemačka komanda operaciju naziva „Fall Weiss“ (Bijeli slučaj).

Bitka na Neretvi
Drugi svjetski rat
Most na Neretvi
Datum	9. februar-31. mart 1943.
Lokacija	Dolina rijeke Neretve, okupirana Jugoslavija Nezavisna Država Hrvatska (danas Bosna i Hercegovina)
Ishod	Strategijski uspjeh partizanskih snaga kroz uspješno povlačenje većine borbenih jedinica - slom plana Snaga Osovine da se uništi partizanski pokret
Sukobljene strane
Narodnooslobodilačka vojska (NOV) i partizanski odredi Jugoslavije (POJ) Treći Rajh NDH Italija Jugoslavenska vojska u otadžbini (četnički pokret)
Komandanti
Josip Broz Tito General-poručnik Rudolf Lüters
Vojne jedinice
42.500 vojnika 150.000 vojnika 200 aviona
Žrtve
8.000 mrtvih 2.000 zarobljenih Četnici: 18.000 mrtvih Nijemci: 335 mrtvih i 101 nestao

Partizanske snage

Narodnooslobodilačka vojska se po procjenama sastojala od oko 42.500 boraca iz sljedećih jedinica^[1][2]

• Prvi hrvatski korpus (Ivan Gošnjak)
  • 6. lička divizija (Srećko Manola)
    • 1. lička narodnooslobodilačka udarna brigada
    • 2. lička narodnooslobodilačka udarna brigada
    • 9. lička narodnooslobodilačka udarna brigada
  • 7. banijska divizija (Pavle Jakšić)
  • 8. kordunaška divizija (Vlado Ćetković)
    • 4. kordunaška brigada
    • 5. kordunaška brigada
    • 6. primorsko-goranska brigada
• Prvi bosanski korpus (Kosta Nađ)
  • 4. krajiška divizija (Josip Mažar Šoša)
    • 2.krajiška brigada
    • 5.krajiška brigada
    • 6.krajiška brigada
    • 8.krajiška brigada
  • 5. krajiška divizija (Slavko Rodić)
• Prva proleterska divizija (Koča Popović)
  • 1. proleterska brigada
  • 3. sandžačka proleterska brigada
  • 3. krajiška brigada
• Druga proleterska divizija (Peko Dapčević)
  • 2. proleterska brigada
  • 4. proleterska brigada
  • 3. dalmatinska proleterska brigada
• Treća udarna divizija (Petar Ćetković)
  • 5. crnogorska brigada
  • 1. dalmatinska brigada
  • 10. hercegovačka brigada
• Deveta dalmatinska divizija (Vicko Krstulović)

Snage osovine

Njemačke snage

• 7. SS gorska divizija "Prinz Eugen" (Arthur Phelps)^[3]
• 369. pješadijska (hrvatska) divizija (Fritz Neidholdt)
• 714. pješadijska divizija (Friedrich Stahl)
• 717. pješadijska divizija (Benignus Dippold)
• 718. pješadijska divizija (Johann Fortner)

Italijanske snage

• 12. pješadijska divizija "Sassari"
• 13. pješadijska divizija "Re"
• 15. pješadijska divizija "Bergamo"
• 32. pješadijska divizija "Marche"
• 57. pješadijska divizija "Lombardia"
• 154. pješadijska divizija "Murge"

Snage NDH

• 1. gorska divizija (Ivan Prpić)
  • 2. gorski zdrug - Bjelovar
  • 3. gorski zdrug - Požega
• 4. pješačka divizija (Robert Merslavić)
  • 7. topnički odjel - Banja Luka
• 6. pješačka divizija (Vjekoslav Klišanić)
  • 9. topnički odjel - Mostar
• 5. pješačka divizija (Josip Štefotić)
  • 7. pješačka pukovnija - Sarajevo
• V. stajaći djelatni sdrug Ustaške vojnice - Bugojno (Rafael Boban)

Četničke snage

Razni četnički odredi sa prostora Srbije, Crne Gore i BiH (Draža Mihailović)

Ostalo

Johann Fortner, njemački zapovjednik 718. divizije Wehrmachta, je pao u zarobljeništvo 1945 godine. U FNR Jugoslaviji optužen je za krivično dijelo ratnog zločina. 1947 izrečena je smrtna presuda, koja je iste godine i izvršena^[4]. Po događajima iz ove bitke, 1969. godine snimljen je film Bitka na Neretvi sa internacionalnom glumačkom postavom. Film je bio kandidovan za prestižnu filmsku nagradu Oskar u kategoriji za najbolji strani film. 2006. je pokrenuta peticija za sprječavanje dalje izgradnje hidroelektrana pod imenom Bitka za Neretvu.